Giống như nhiều người đồng đội khác có ước mơ làm việc trong các tổ chức phi chính phủ, tôi cũng đã từng có nhiều ý kiến sai lầm về NGO, như:
No.1. Làm NGO kiếm rất nhiều tiền.
Đúng vậy. Tôi không phủ nhận điều này, vì lương của sếp tôi khá ổn, và lương của tôi - mặc dù chỉ là vai trò thực tập - cũng không quá tệ. Tuy nhiên, nếu nói là làm NGO kiếm rất rất nhiều tiền, thì không phải như vậy.
Làm NGO thường đòi hỏi bạn phải đi xin tài trợ cho các dự án của mình, và xin rất nhiều tiền, nhưng số tiền đó phải được dùng hết cho các hoạt động của dự án, không nên dùng để trả lương cho nhân sự. Đừng nghĩ rằng bạn có thể sử dụng tiền của nhà tài trợ một cách không minh bạch.
Bạn có thể nhận mức lương tương đương với nhân viên văn phòng thông thường, nếu bạn là nhân viên chính thức của NGO đó, nếu là thực tập sinh thì có thể nhận một khoản trợ cấp từ 1 - 2 triệu đồng mỗi tháng, một số nơi còn trả tiền cho vị trí tình nguyện viên (như tổ chức của tôi, họ thuê tình nguyện viên làm việc của thực tập sinh, nhưng vẫn trả tiền như thực tập sinh, thực ra đây chỉ là vấn đề chức danh thôi), nhưng đa số vị trí tình nguyện viên làm việc tạm thời thì sẽ không có tiền.
Tóm lại, làm NGO không phải là kiếm được nhiều tiền như mọi người nghĩ. Mà càng có nhiều tiền thì trách nhiệm càng lớn, không ai trả tiền cho bạn để ngồi mát và chỉ ăn bát vàng.
No.2. Làm NGO không hề dễ dàng, và không phải làm việc nhàn nhã mà vẫn có lương.
Huhu. Không đâu ạ. Để duy trì một NGO, thực tế là bạn phải thường xuyên phải tạo ra hoặc tham gia vào các dự án, để có tiền từ việc xin tài trợ. Và khi đã tham gia, công việc không bao giờ là nhàn nhã. Thông thường, số lượng nhân sự trong một NGO không nhiều, vì vậy mỗi người sẽ phải đảm nhận nhiều công việc.
Ví dụ: Nếu bạn muốn triển khai dự án A, đội ngũ của bạn có thể chỉ có từ 3 đến 5 người. Điều này đồng nghĩa với việc mỗi người phải đảm nhận nhiều vai trò, từ viết đề xuất để xin tài trợ, tìm kiếm nhà tài trợ, đến thực hiện dự án, quản lý tài chính và hậu cần.
Ngoài ra, trong quá trình thực hiện dự án, bạn cũng phải liên tục báo cáo và tuân thủ theo yêu cầu của nhà tài trợ. Bạn nghĩ đi, việc tuân thủ yêu cầu của nhà tài trợ và làm theo ý kiến của họ có lợi ích gì không?
Sau mỗi dự án, bạn sẽ phải dành thời gian để hoàn thiện các tài liệu, hợp đồng và giấy tờ cần thiết. Vậy tại sao lại cần phải làm như vậy?
Vì thường xuyên, các tổ chức NGO sẽ phải được kiểm toán ít nhất 2 lần mỗi năm, để chứng minh rằng họ hoạt động minh bạch về tài chính. Nếu bạn không minh bạch và rõ ràng về vấn đề tiền bạc, nếu bạn không thể chứng minh rằng bạn sử dụng tiền của nhà tài trợ để hướng dẫn cho cộng đồng mà không lợi ích cá nhân, thì làm sao bạn có thể thu hút nhà tài trợ tiếp theo?
Vì vậy, ai nói làm NGO là dễ dàng và thoải mái, đừng tin vào điều đó. Làm NGO đòi hỏi bạn phải làm mọi thứ, ngoại trừ việc nghỉ ngơi.
Và không có cơ hội thảnh thơi và vui vẻ suốt ngày. Ở nơi mà tôi làm việc, dù sếp thường nói sau dự án này sẽ được nghỉ, nhưng thực tế, hầu hết mọi người không được nghỉ vì phải hoàn thành các thủ tục giấy tờ trước hạn chót, và sau đó... không có cái sau đó nữa.
No.3. Cơ hội thăng tiến trong NGO không chỉ là ở Liên Hợp Quốc.
Không, không phải như vậy. Cơ hội thăng tiến trong NGO phụ thuộc vào kinh nghiệm và số năm làm việc của bạn. Mặc dù bạn có thể bắt đầu từ các vị trí như tình nguyện viên, thực tập sinh, nhưng để trở thành nhân viên chính thức và tiến xa hơn, điều đó không dễ dàng. Vì trách nhiệm sẽ càng lớn khi bạn ở vị trí cao hơn.
Bên cạnh đó, lợi thế của NGO là mạng lưới quan hệ. Bạn sẽ khó có cơ hội thăng tiến nếu thiếu kinh nghiệm và mạng lưới quan hệ. Nếu không có mạng lưới, bạn sẽ không thể tạo ra lợi ích cho NGO bằng cách tìm kiếm tài trợ hoặc đối tác.
Và việc muốn tham gia làm việc tại UN, không, trừ khi bạn thực sự giỏi. UN là một tổ chức lớn mạnh, chuyên nghiệp. Nếu bạn không có khả năng chịu áp lực, làm việc đa năng, và không có kinh nghiệm cũng như mối quan hệ, thì khả năng được tuyển dụng vào UN là khá khó khăn. Mặc dù UN thường tuyển dụng tình nguyện viên, nhưng các yêu cầu của UN cũng rất cao.
Vì vậy, nếu bạn nghĩ rằng làm việc trong NGO là dễ dàng và bạn nhất định phải vào UN mới được coi là thành công, thì hãy quên ngay điều đó. Làm việc trong NGO là một con đường dài, và bạn phải đi từng bước để đạt được mục tiêu của mình. Dù con đường dài hay ngắn, mọi thứ đều phụ thuộc vào năng lực của bạn. Nhưng đừng bao giờ nghĩ rằng bạn có thể bước nhảy lớn khi bạn chưa có gì trong tay.
Tác giả: Anh Hải Vũ