
Lưu Ý: Bài Viết Dài Nên Chuẩn Bị Tinh Thần
TÂM TƯ CỦA DU HỌC SINH HỌC NGÀNH QUẢN TRỊ KHÁCH SẠN Ở THUỴ SĨ
Trong Mùa Dịch COVID-19, ngành này đang phải đối mặt với nhiều khó khăn không thể diễn tả, đúng không? Là sinh viên sắp tốt nghiệp tại Thuỵ Sĩ - nơi được xem là trung tâm của ngành Quản Trị Khách Sạn, tôi muốn truyền động lực đến các bạn mới bước chân vào ngành này, hãy tin vào khả năng của bản thân, tin vào tương lai và tìm kiếm cách để nâng cao kỹ năng, chờ đợi sự hồi phục mạnh mẽ của ngành. Chúng ta không thể ngồi yên một chỗ, sẽ có ngày chúng ta lại được di chuyển trên toàn thế giới.
Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm, tôi đã viết một bài tổng hợp về Chi Phí của 12 Trường Quản Trị Khách Sạn Ở Thuỵ Sĩ năm 2021 (https://linhkhanhle.wordpress.com/.../%e2%99%a1-chi-phi.../). Bạn cũng có thể tính toán xem bố mẹ đã đầu tư cho bạn bao nhiêu. Tôi học tại Glion Institute of Higher Education (GIHE) trong chương trình B.B.A. in International Hospitality Business.
215 475 CHF tương đương với 5 392 781 170 VND
Trước khi chia sẻ, mình có lướt qua các bài đăng trong nhóm và thấy mọi người hay lo lắng về: khách hàng khó tính, tính cách hướng nội, ngoại hình, lựa chọn học vấn, ngoại ngữ, thu hồi vốn và sự gian nan của ngành. Mình có đôi điều muốn nói.
Mình thấy mọi người thích thú với meme về khách hàng khó tính. Có những câu chuyện về khách hàng còn cay đắng hơn bạn tưởng, như phân biệt chủng tộc hay coi thường ngành nghề. Tất cả đều xuất phát từ sự thiếu hiểu biết của khách. Trong thời gian thực tập, mình gặp một khách Qatar nói 'Mày là dân châu Á, tao không nói chuyện với mày, gọi đồng nghiệp da trắng của mày ra đây.' Lol, Qatar không phải châu Á à? Sau đó, AFOM (người Liban) giải thích rằng dân UAE, Qatar, Kuwait không coi dân da vàng (trừ Nhật) và da đen ra gì, kể cả dân Trung Đông lân cận như Liban, Ai Cập. Bạn có thể đã nghe nhiều câu chuyện phân biệt chủng tộc, nhưng đa số là gián tiếp. Ngoài ra, lễ tân có thể gọi taxi, đặt nhà hàng cho khách. Mình gặp khách Ấn Độ yêu cầu gọi gái làng chơi đến khách sạn. Tại khách sạn 5 sao, đó là mình, nghe thẳng mặt. Và cũng có những chuyện thú vị, mình đã đón hàng trăm vận động viên quốc tế tham gia Olympic, khi hỏi giấy tờ tùy thân để làm thủ tục, họ nói 'Ơ mày không biết tao là ai à?' Mình đón CEO Accor, nhiều nhân vật lớn của doanh nghiệp thế giới. Không phải ai cũng nhớ mình, nhưng mình học được nhiều điều lớn lao từ họ và may mắn giữ được một vài mối liên hệ hay ho. Đây chỉ là một vài tình huống nhỏ lẻ trong rất nhiều tình huống mình đã gặp. Mình xuất phát từ vị trí thấp, trải qua nhiều việc để tự rút ra bài học phát triển bản thân lên vị trí cao hơn. Đồng nghiệp của mình cũng ở đó, họ ở vị trí đó vài năm và đến giờ vẫn ở đó. Sự khác biệt, bạn thấy không, nằm ở chính bạn. Mình không biết phải nói thế nào về việc thay đổi tư duy, nhưng bạn chỉ có thể thực hiện điều này từ cọ xát với môi trường xung quanh, không thể nào khác được.
Việc học là việc muôn đời. Khi mình 8 tuổi, cân dạo cũng là công việc. Theo thời gian, công việc này biến mất. Đây là quy luật. Một số công việc của ngành hoặc của thế giới cũng sẽ biến mất, nhanh chậm tùy thuộc vào tốc độ phát triển của xã hội, và nó nhanh hơn bạn tưởng. Những gì bạn học ở 2-3-4 năm Trung cấp, Cao đẳng, Đại học chỉ là khởi điểm. Những người như mình tìm kiếm hệ thống giáo dục nước ngoài hy vọng rút ngắn quá trình. Đáng tiếc, không phải tất cả du học sinh, kể cả từ các trường chất lượng nhất thế giới, đều tìm ra hướng đi phù hợp nhanh chóng. Mình đây là ví dụ.
Trước khi tốt nghiệp trường top 3 thế giới về Quản trị khách sạn, mình đã giữ vị trí Reservations Manager của khách sạn 5 sao quốc tế ở tuổi 20. Khách sạn bây giờ không còn là lựa chọn sự nghiệp của mình nữa, chỉ 6 tháng sau khi kết thúc hợp đồng (không phải do COVID). Con đường trước mắt mình đã thay đổi rất nhiều so với dự tính khi chọn Thụy Sĩ và ngành để theo đuổi 5 năm trước. Vì vậy, bạn học gì chỉ là sự chuẩn bị cho vài năm tới thôi. Còn sau đó bạn thế nào sẽ phụ thuộc vào những gì bạn đã trang bị và định hướng như thế nào. Lời khuyên của mình là hãy học bất kỳ thứ gì bạn thích và có thể trong khả năng dựa trên chiến lược rõ ràng. Nếu bạn muốn trở thành Revenue Manager, hãy học Excel và các chương trình phân tích dữ liệu. Nếu bạn muốn trở thành General Manager (GM), hãy trải nghiệm thực tế, quan sát kỹ lưỡng những người xung quanh (đồng nghiệp, cấp trên, khách hàng) và luôn sẵn sàng học hỏi, từ đó nâng cao kỹ năng và tư duy, lựa chọn đi theo một trong hai con đường vận hành hoặc Rooms Division hoặc Food and Beverage. GM có thể đi lên từ hướng khác như Sales, nhưng RD/F&B là con đường thông dụng nhất tại các tập đoàn khách sạn đa quốc gia nổi tiếng như Marriott, Accor, Hilton, IHG, v.v. Bạn phải có đích đến, ít nhất là tạm thời, thì bạn mới học hiệu quả. Kể cả khi định hướng thay đổi, mọi thứ bạn trau dồi được là kỹ năng và kiến thức của bạn, chắc chắn sẽ hữu ích ở một thời điểm nào đó.
Yêu cầu ngoại hình trong thị trường lao động sẽ dần biến mất, trừ những vị trí đặc thù như tiếp viên hàng không cần chiều cao để với tới các ngăn cao. Các tập đoàn đa quốc gia đề cao giá trị DEI (đa dạng, công bằng và hòa nhập). Bạn chỉ cần tươm tất, và để làm được điều đó hãy chăm sóc bản thân: sạch sẽ, không có mùi khó chịu, cải thiện vẻ ngoài, v.v. Khi mới qua Thụy Sĩ, mình trông không được tốt, nhưng giờ mình đã khác nhờ nhận được nhiều lời góp ý, tìm hiểu cách làm đẹp, từ tạm thời (trang điểm) đến dài hạn (chăm sóc da). Trong thời gian học, bạn có thể chưa đạt trạng thái mong muốn, nhưng hãy đặt mục tiêu tự tin nhất khi tốt nghiệp. Đó cũng là điều Ba Mẹ mình luôn nhắn nhủ, 'Ba Mẹ mong con gái rạng rỡ nhất khi tốt nghiệp.', và là lý do mình bảo lưu chương trình học để về Việt Nam hoàn thiện việc niềng răng. Nếu không cao, hãy đi giày có gót, kể cả nam. Nếu cân nặng không chuẩn, hãy tập thể dục và sinh hoạt điều độ. Ai cũng có 24 giờ mỗi ngày, người khác làm được, bạn cũng làm được, chỉ chậm hơn một chút thôi. Mỗi trải nghiệm, dù trong cuộc sống hay sự nghiệp, đều là bài học quý giá, và công sức bạn bỏ ra chính là học phí.
Ngoại ngữ luôn là lợi thế, không chỉ trong ngành Quản trị khách sạn mà còn với bất kỳ ngành nào do sự toàn cầu hóa. Mình may mắn học chương trình Song ngữ Pháp - Việt từ lớp 1 theo định hướng của Bố Mẹ. Nếu bạn quan tâm đến showbiz, PA cũng học cùng lớp với mình. Tiếng Anh thì ai cũng phải học, và mình thường chia sẻ tài liệu học tiếng Anh trên trang cá nhân hay blog của mình. Khi đạt IELTS 7.0 năm lớp 12, mình bắt đầu học tiếng Đức vì cả tiếng Anh lẫn tiếng Pháp đều ổn. Tại sao học tiếng Đức? Vì đây là ngôn ngữ phổ biến nhất ở Thụy Sĩ. Định hướng đi Thụy Sĩ học, nên mình cần tiếng Đức để sống và hòa nhập. Đó là ví dụ cụ thể về học dựa trên định hướng. Bây giờ khi tiếng Đức đã ổn, mình bắt đầu học tiếng Ba Lan trên Duolingo. Nguồn học ngoại ngữ nhiều vô kể và miễn phí, hãy chọn một, bắt đầu và kiên trì, mỗi ngày một ít nhưng lâu dài sẽ hiệu quả.
Nếu bạn nghĩ đến việc thu hồi vốn học Đại học, hãy so sánh với du học sinh Thụy Sĩ. Cơ hội ở lại của họ gần như bằng 0, không như các hệ thống giáo dục khác cho phép ở lại vài tháng hoặc vài năm, nên hầu hết du học sinh Việt Nam đều về nước. Với chi phí 4-5 tỉ, việc lấy lại vốn khó khăn hơn nhiều so với thị trường Việt Nam (chỉ xét làm công ăn lương, không tính khởi nghiệp hay làm việc trong công ty gia đình). Sau 18 tháng thực tập tại châu Âu, mình thu về 1 tỉ. Phần còn lại, nếu về nước, với nền tảng Reservations Manager sẵn có, mình có thể nhanh chóng đạt vị trí cao, thu nhập đủ để lấy lại vốn trong 5 năm. Từ 3 kì thực tập đến Reservations Manager đều là những bước đi tính toán cho việc về nước và lấy lại vốn. Không ngờ, thời thế thay đổi, mình có giấy phép định cư tại UK, nên việc lấy lại vốn sẽ ngắn hơn nhiều.
Thời gian đầu, việc thăng tiến của bạn có thể chậm, đó là bình thường. Bạn không có nhiều trải nghiệm thực tế khi đi học hoặc những trải nghiệm đó chưa hiệu quả nên cần thời gian đầu để đuổi kịp. Để tích lũy kinh nghiệm tốt hơn, bạn cần có định hướng, phải biết mình đang và sẽ đi đến đâu. Nếu không, những kinh nghiệm bạn tích lũy được sẽ không thể phát triển bạn. Kinh nghiệm không tính bằng tuổi đời hay tuổi nghề, mà bằng trải nghiệm và sự nâng tầm về tư duy và suy nghĩ. Khi hiểu bản thân và phát triển năng lực, tiền sẽ tự nhiên đến.
Bố Mẹ lo lắng khi các bạn theo ngành này. Chẳng lẽ Bố Mẹ chúng mình không lo? “Nếu muốn giàu, hãy suy nghĩ như người giàu.” Bố Mẹ mình chỉ đủ ăn, đủ tiêu và đủ đầu tư giáo dục cho con cái, họ hiểu rằng nỗi vất vả ban đầu là để đổi lại sự thoải mái sau này. Bạn hãy năng động, tham gia mọi thứ có thể, trò chuyện với mọi người có thể. Mỗi hành động có thể mở ra cánh cửa mới mà bạn không ngờ tới. Nếu muốn trải nghiệm nước ngoài và có nền tảng giáo dục hoặc kinh nghiệm, hãy nộp đơn tại các khách sạn lớn ở UAE. Xin visa UAE rất dễ và hầu hết các khách sạn đều hỗ trợ bạn, chỉ cần bạn qua được phỏng vấn. Thu nhập ngành này ở UAE không cao, nhưng trải nghiệm văn hoá khác biệt sẽ thay đổi con người bạn ít nhiều. Hãy hi sinh thời gian đầu để đón nhận những điều tốt đẹp hơn trong tương lai.
Trước khi kết thúc, mình muốn nói về sự khác biệt giữa thị trường khách sạn cao cấp Thụy Sĩ và Việt Nam. Điều mình không thích ở thị trường trong nước hiện tại là họ quá đề cao FO, xem FO như thần thánh, trong khi hiệu suất FO lại quá thấp. Khách sạn ở Thụy Sĩ vận hành FO 337 phòng với tỉ lệ lấp đầy trung bình 70%, chỉ với 2 nhân viên và tối đa 3, cùng 1 AFOM và 1 FOM cho cả bộ phận, không có Guest Service, không có Concierge, không có Bellman Doorman gì cả. Ngược lại, ở Việt Nam, mình chứng kiến khách sạn vận hành 249 phòng với tỉ lệ lấp đầy trung bình 40%, nhưng có ít nhất 7 nhân viên FO mỗi ca, thậm chí lên đến 10 người. Thật chán...