Mình tốt nghiệp ngành Truyền Thông Chuyên Nghiệp, trong lĩnh vực này bao gồm nhiều phân khúc như Quảng Cáo, Báo Chí, PR và Marketing. Trong số 4 phân khúc này, thị trường lao động ở Việt Nam đang cần rất nhiều nhân sự Marketing, nếu không tin, bạn có thể thử tìm kiếm việc làm trên các trang web để xem, đa số các công ty đều đang tuyển dụng nhân sự Marketing. Có cầu thì sẽ có cung, trước khi bắt đầu viết những dòng chia sẻ này, mình đã trải qua nhiều công việc Marketing khác nhau. Mình thấy nhiều bạn trẻ hiện nay có hứng thú với ngành này mà lại không biết bắt đầu từ đâu để trở thành một 'marketer' chuyên nghiệp, vì vậy mình muốn chia sẻ một số mẹo giúp các bạn phát triển trong lĩnh vực Marketing.
Nhiều bạn nghĩ rằng Marketing chỉ là việc chạy quảng cáo, tổ chức các chương trình khuyến mãi để thu hút khách hàng mua hàng. Nhưng thực tế, Marketing rộng lớn hơn nhiều. Để phát triển trong lĩnh vực này, bạn cần hiểu rõ về ngành này trước, chỉ khi đó việc nộp đơn ứng tuyển và phỏng vấn mới thực sự tự tin. Cơ bản có hai loại công ty cần Marketing, đó là 1) Công ty làm sản phẩm hoặc dịch vụ (Client): Họ cần phòng Marketing để quảng bá sản phẩm của họ. Càng là công ty lớn, phòng Marketing càng mạnh. Ví dụ lớn nhất là các công ty FMCG. Loại thứ hai là 2) Công ty chuyên về Marketing (Agency): Nhiệm vụ của họ là tìm kiếm các đối tác cần hỗ trợ Marketing và giúp đỡ cho các công ty đó.
Trong phòng Marketing của các Công ty làm sản phẩm hoặc dịch vụ, mình thấy thường có một số vị trí phù hợp với những người mới, như Marketing Executive, Marketing Officier, Digital Marketing Executive, Marketing Assistant, v.v. Trong khi ở các Công ty chuyên về Marketing, có nhiều loại vị trí hơn để bạn có thể lựa chọn. Ví dụ, Copywriter chuyên viết văn bản quảng cáo, Art Director chuyên thiết kế quảng cáo, Creative Director cần phải tìm hiểu thị trường và lựa chọn chiến lược, Account Executive chuyên tiếp xúc và tìm kiếm khách hàng. Ngoài các vị trí cơ bản này, Marketing thường liên quan mật thiết đến Sales, vì vậy có một số vị trí liên quan đến Sales cũng được quan tâm.
Nếu đã hiểu rõ các vị trí trong lĩnh vực Marketing và đặc điểm của bản thân, bạn cần dành thời gian để tự khám phá. Bạn đã biết rằng trong Marketing, không nhất thiết phải luôn sáng tạo, hướng ngoại và năng động. Nếu bạn có kỹ năng viết tốt và thích làm việc một cách tĩnh lặng, bạn có thể thử sức với vị trí Copywriter. Nếu bạn thích nghiên cứu và có khả năng làm việc với số liệu, bạn có thể xem xét công việc Research.
Khi đọc Job Description của một vị trí, hãy đọc kỹ cả tên vị trí và mô tả công việc. Ở Việt Nam, tên các vị trí thường không đồng nhất, đôi khi không nên hoàn toàn tin vào tên gọi. Hãy xem xét kỹ nhiệm vụ cụ thể dưới đó như lập kế hoạch, tạo kế hoạch hoặc tìm kiếm và gặp gỡ khách hàng. Ví dụ, nhiều người nói họ không thích Sales nên muốn làm Marketing, nhưng không đọc kỹ nhiệm vụ, cuối cùng họ vẫn làm công việc Sales dù tên gọi là Marketing.
Bản chất của Marketing vẫn xuất phát từ Sales. Đôi khi, một người mới học về Marketing nhưng thiếu kinh nghiệm thực tế có thể không hiệu quả như một người đã có kinh nghiệm làm Sales. Việc làm Sales giúp bạn tiếp xúc trực tiếp với khách hàng, hiểu được nhu cầu của họ và cách thức 'thuyết phục' khách hàng, điều này sẽ giúp bạn lên kế hoạch Marketing hiệu quả hơn trong tương lai.
Vì vậy, nếu bạn định theo đuổi Marketing, hãy thử làm Sales trong một thời gian. Công việc Sales có nhiều cơ hội tuyển dụng, nên bạn không cần phải lo lắng về việc không có việc làm. Nếu bạn không muốn gặp gỡ khách hàng trực tiếp, bạn có thể tìm việc Telesale. Việc làm Sale sẽ cải thiện kỹ năng giao tiếp của bạn, cũng như kỹ năng giải quyết vấn đề (bởi vì bạn sẽ nghe nhiều lời chỉ trích). Mặc dù mình không thích làm Sales lắm, nhưng nhờ may mắn có kinh nghiệm làm Telesale trước đó và hiện đang làm quản lý cho một công ty, mình nhận thấy rằng Sales là một phần quan trọng và giúp bản thân phát triển mạnh mẽ.
Trong Marketing, để trở nên giỏi, bạn cần phải biết một chút về mọi thứ. Vậy nên, nếu bạn muốn theo đuổi Marketing, việc học thêm kỹ năng mới là điều không bao giờ là thừa. Ngoài việc học kỹ năng Sales, bạn cũng có thể tìm hiểu thêm nhiều thứ khác. Ví dụ như học về SEO để hiểu về Marketing Online, học về Copywriting và thương hiệu để phát triển kỹ năng viết. Nếu bạn định làm ở vị trí Lên ý tưởng hoặc viết nội dung, việc học cơ bản về Photoshop cũng sẽ hữu ích. Không cần phải thành thạo như một người thiết kế, nhưng hiểu biết về Photoshop sẽ giúp bạn thực hiện ý tưởng nhanh chóng hơn và tự mình chỉnh sửa hình ảnh cần thiết. Ở Hà Nội, có nhiều lớp học Photoshop cho người mới bắt đầu, bạn có thể tham khảo thêm nhé.
Marketing là một ngành đang phát triển mạnh mẽ ở thời điểm hiện tại. Mọi người đều đang học và làm marketing, tương tự như sự phổ biến của ngân hàng và chứng khoán cách đây 5-6 năm. Sự phát triển này mang lại nhiều cơ hội việc làm, nhưng cũng đồng nghĩa với việc cạnh tranh gay gắt. Vì vậy, đừng ngần ngại tìm hiểu và học hỏi thêm khi bạn còn trẻ. (Vì khi già đi, lười học sẽ là vấn đề lớn đấy).