Buzz
Là một tân cử nhân vào Tháng 9/2021, mình đã từng nghĩ rằng tham gia nhiều hoạt động ngoại khóa sẽ giúp mình được làm việc tại các công ty đa quốc gia hoặc môi trường làm việc quốc tế mới là thành công. Tuy nhiên, sau khi trải qua nhiều vòng phỏng vấn ở các công ty danh tiếng như TikTok, Schneider Electric, Shopee, Sony Electronics, Abbott, Chợ Tốt..., mình đã nhận được một công việc tại một tổ chức chuyên nghiệp ở vị trí trưởng nhóm, với mức lương cao hơn một chút so với đồng nghiệp mới ra trường (mức trung bình khoảng 8 triệu/tháng). Quan trọng hơn, mình rất hài lòng với offer này vì công việc này phản ánh giá trị mà mình luôn theo đuổi - mang lại giá trị tích cực cho cộng đồng.
Khi Sài Gòn bắt đầu hồi phục sau thời gian dài cách ly xã hội, hy vọng qua bài viết này bạn sẽ hiểu rõ hơn về tư duy cần có của một ứng viên và tự nhận ra được công việc phù hợp với bản thân mình.
Chúng Ta “Tìm Công Việc” Không Phải “Xin Công Việc”:
Mình rất ấn tượng với bài viết này của MyBook, không chỉ vì cách giải quyết tình huống một cách trực tiếp của MyBook, mà còn vì quan điểm:
“...bạn không phải XIN VIỆC, mà là cạnh tranh công bằng để có được công việc, bạn TÌM KIẾM VIỆC & NHẬN VIỆC. Bạn HOÀN TOÀN KHÔNG PHẢI TRẢ BẤT KỲ PHÍ NÀO ĐỂ CÓ VIỆC LÀM.”
Với tôi, quan điểm này thể hiện mối quan hệ HÙNG CỨU HÙNG giữa ứng viên và nhà tuyển dụng. Từ kinh nghiệm làm nhân sự trong quá trình học đại học và những quan sát của tôi, cũng như qua những trò chuyện với các anh chị làm tuyển dụng tại các công ty tôi từng ứng tuyển, tôi nhận thấy xu hướng của nhân sự ngày nay họ chỉ tuyển những người phù hợp để làm việc tại công ty với các tiêu chí như lý do bạn apply vào công ty, động lực của bạn đối với ngành hàng của công ty, mức lương mong muốn, phong cách làm việc của bạn có phù hợp với văn hóa công ty không,...và trình độ của ứng viên chỉ là một trong những tiêu chí của “sự phù hợp” đó thôi. Nhân sự ngày xưa có tư duy “cho việc”, nhưng nhân sự ngày nay còn phải đảm bảo trải nghiệm của ứng viên để họ làm nên thương hiệu nhà tuyển dụng (Employer Branding), quan trọng là để thu hút được nhân tài.
Tóm lại một câu là: Người tìm việc thì nhiều và việc tìm người cũng không thiếu, nói một cách khác là nếu vẫn chưa có công ty nào “chấp nhận” bạn, thì đừng quá buồn, chỉ là bạn chưa tìm được công việc phù hợp với mình mà thôi.
Câu chuyện của tôi:
Công việc đầu tiên:
Khi học đại học, trải nghiệm làm ở một tổ chức thanh niên quốc tế từ đầu năm 2 đại học giúp tôi nhận ra sau này muốn làm trong lĩnh vực giáo dục hoặc liên quan đến phát triển con người. Vì thế tôi apply vào làm tại một trung tâm tiếng Anh với công việc tư vấn khóa học, lúc đó tôi muốn kiếm tiền là chủ yếu. Khi vào được chỗ này, tôi thấy cơ hội kiếm thu nhập cao thật (làm Sales mà). Nhưng làm được tầm gần 4 tháng thì tôi quyết định nghỉ việc vì doanh số tôi chạy không ổn và tôi nhận thấy sếp khá là toxic. Sau khi làm ở đây xong tôi nhận ra:
+ Cá nhân tôi có một giá trị đó là sự chính trực (integrity), nên dù có thể tôi đã không lấy nguồn dữ liệu tôi có được từ việc chạy chương trình trong quá trình làm ở tổ chức kia.
+ Mình không phù hợp với công việc Sales (không đạt doanh số dù đã tư vấn rất nhiều, mình cũng không cảm thấy hứng thú khi tư vấn cho người khác)
+ Sếp của mình thường dùng lời lẽ nặng nề với nhân viên mỗi khi không đạt doanh số, nói xấu nhân viên sau lưng với nhân viên khác, mình thấy điều đó rất độc hại ở môi trường làm việc. Vì vậy, với mình việc tìm một người Sếp tốt cũng ở nơi làm việc cũng rất quan trọng.
Công việc thứ hai:
Sau đó mình đậu phỏng vấn vào một công ty thời trang với vị trí Nhân sự phụ trách Nhân sự Junior. Mọi thứ đều ổn, từ chị Founder đến những anh chị trong nhóm chính và đồng nghiệp của mình đều là những người có tư duy phát triển, luôn khuyến khích và tiếp thu ý tưởng mới, mình được trả lương cao hơn một chút so với mức trung bình của sinh viên sắp ra trường (mình lấy mức trung bình là 8 triệu/tháng), ngoại trừ các điểm sau:
+ Mình thường phải làm việc ngoài giờ dù thời gian làm việc chính thức của công ty là từ 8h30 sáng - 6h chiều từ thứ Hai đến thứ Bảy. Đôi khi mình phải họp vào lúc 9h hoặc 10h tối cùng nhóm.
+ Giá trị mà sản phẩm công ty mang lại không tương thích với giá trị cá nhân của mình: Mình theo đuổi lối sống giản dị, vì thế mình luôn cố gắng ăn mặc đơn giản hết sức có thể, trong khi công ty lại hoạt động trong lĩnh vực thời trang cao cấp, bao gồm 3 thương hiệu dành cho 3 phân khúc khác nhau, với mức giá từ 900 nghìn đồng đến 10-20 triệu đồng.
Sau đó mình viết đơn xin nghỉ với lý do đầu tiên làm việc ngoài giờ quá nhiều, nhưng sau đó mình đã kể chuyện này cho các anh chị nhân sự phỏng vấn mình thì họ đều nói lý do thứ hai mới là lý do khiến mình muốn nghỉ việc và mình thấy nó đúng.
Vậy nên, mình sẽ viết thêm 1 bài để giải thích từng tiêu chí chọn công việc của mình trong tuần này, những tiêu chí đó là:
+ Tiền lương.
+ Hệ giá trị cá nhân phù hợp với giá trị mà sản phẩm công ty mang lại cho khách hàng.
+ Sự phù hợp về văn hóa công ty.
+ Cuối cùng là cách vận hành của công ty, công việc của mình phù hợp với giá trị cá nhân của mình.
Vậy thì, chưa đủ tự hiểu thì sao?
Câu trả lời của tôi chỉ có một điều đó là: “Trải nghiệm”.
Tôi không muốn sử dụng từ “thử”, bởi từ “thử” có thể dẫn đến một tình trạng tiêu cực - khiến tôi không chịu tham gia vào những công việc tôi làm. Vì vậy, tôi hy vọng nếu mọi người chưa tự hiểu bản thân mình là ai hoặc hiểu mình muốn gì, thì hãy trải nghiệm để hiểu bản thân mình hơn. Nếu vẫn không biết mình phù hợp với cái gì, thì ít nhất bạn biết mình không phù hợp với cái gì rồi.
Vậy nếu…
Tôi luôn cảm thấy không hài lòng với một điều nào đó của công ty thì sao?
“Đồng nghiệp của tôi rất tốt, làm việc hòa thuận, nhưng mức lương của công ty không như mong đợi…”
“Công ty này thì tổ chức nhiều hoạt động tăng cường tinh thần đoàn kết của nhân viên. Công ty của tôi chủ yếu tập trung vào đào tạo cho nhân viên, không có nhiều hoạt động giải trí…”
…
Không có công ty nào là hoàn hảo, nếu bạn cảm thấy không hài lòng với một điểm nào đó của công ty, hãy nghĩ rằng “bạn đã đến đây để làm cho công ty tốt hơn”. Vì khi được nhận vào công ty có nghĩa là họ nhận ra bạn có giá trị hoặc tiềm năng mà công ty cần. Nhưng nếu bạn không thể chấp nhận điều đó, thì “chào tạm biệt” và tìm một nơi mới để làm việc, quan trọng là luôn tự quyết định cho trải nghiệm của bản thân.
Cuối cùng một lời…
Một quan điểm mà tôi từng nghe là:
“Thường người ta nghĩ mình phải làm theo đúng giá trị và đam mê của mình, nhưng tại sao không thử nhiều hơn để tự xây dựng giá trị cho bản thân.”
Ở đây tôi không muốn phủ nhận quan điểm cá nhân rằng hãy tìm công việc phù hợp với hệ giá trị của bản thân, nhưng tôi muốn áp dụng câu này khi bạn chưa biết giá trị thực sự của mình là gì thì hãy khám phá nó bằng cách trải nghiệm nhiều khía cạnh khác nhau, và sau đó, bạn sẽ khám phá ra giá trị thực sự của bản thân mình.
