Buzz
Tôi không hề ưa câu chuyện về thành công, bởi người thành công có lẽ làm gì cũng đúng. Tôi luôn tìm kiếm những câu chuyện về thất bại.
Tôi từng là học sinh giỏi toán. Từ khi còn nhỏ, trong gia đình nghèo khó, tôi đã mơ ước mình sẽ không phải phụ thuộc vào ai. Lớn lên, tôi chọn con đường kinh doanh. 20 tuổi, tôi bắt đầu bước vào trường đại học kinh tế, bắt đầu hành trình của mình.
Tôi đã thử sức với nhiều dự án khởi nghiệp. Suốt ba năm là sinh viên, tôi kiếm tiền bằng cách mua sim điện thoại về bán lẻ. Dù số tiền kiếm được không nhiều, nhưng đó là động lực lớn nhất của tôi. Ra trường, tôi cùng hai người bạn mở quán cà phê. Sau sáu tháng, vì vốn kém, kỹ năng quản lý còn non nớt, và đặc biệt là việc không tự làm mà thuê nhân viên, nên quán càng đi xuống. Ba người chủ không chỉ mất vốn ban đầu mà còn phải bù tiền nữa.
Sau ba năm làm việc, tôi quyết định mở công ty kinh doanh hàng tiêu dùng cùng bạn bè. Nhưng chỉ trong một năm, công ty phải đóng cửa vì một số lý do: chi phí thuê mặt bằng quá cao, không thể nhập hàng với giá gốc do qua trung gian, kỹ năng quản lý nhân sự và vấn đề về dòng tiền. Nhưng không dừng lại ở đó, một năm sau, tôi lại cùng hai đối tác mở dịch vụ cho thuê xe ô tô. Chúng tôi ký hợp đồng với một công ty nước ngoài tại Bắc Ninh, cho họ thuê xe chở các chuyên gia. Vì vốn ít, chúng tôi phải vay ngân hàng. Kết quả, chúng tôi chỉ làm việc để trả nợ ngân hàng.
Tôi đã trải qua nhiều dự án kinh doanh, với nhiều thất bại hơn thành công. May mắn thay, sau này tôi có cơ hội làm việc với các chuyên gia nước ngoài. Họ thường nói, để một start-up thành công, cần phải tuân thủ sáu bước chuẩn hóa, gồm: xác định chiến lược, xác định mô hình kinh doanh, xác định mô hình hoạt động phù hợp, xây dựng cơ cấu tổ chức, thay đổi văn hóa và thực thi. Nhưng tôi nhận ra, còn rất nhiều bài học không thể tìm thấy trong sách vở.
Là một doanh nhân có kinh nghiệm và đã tư vấn cho nhiều start-up, tôi nhận thấy ai muốn khởi nghiệp nên trải qua ít nhất 5 đến 10 năm làm thuê. Tại sao vậy? Bởi chỉ khi làm thuê, họ mới hiểu được cách mà một doanh nghiệp hoạt động, cách mà khách hàng, đối tác và nhân viên đánh giá họ. Không ai có thể trở thành chủ doanh nghiệp mà không có kinh nghiệm làm thuê. Có những trường hợp như Bill Gates, nhưng đó chỉ là những ngoại lệ. Làm thuê là một bài kiểm tra thực sự về sức mạnh và sự kiên nhẫn của bản thân. Mình cần phải đủ kiến thức, kinh nghiệm và quan trọng hơn là đủ can đảm để đương đầu với khó khăn khi trở thành chủ doanh nghiệp. Chỉ khi làm thuê thành công, ta mới có thể trở thành chủ doanh nghiệp. Thương trường là nơi mà chỉ có những người dũng cảm, sáng tạo và kiên nhẫn mới có thể sống sót. Dĩ nhiên không phải ai cũng giỏi kiến thức cũng thành công, nhưng chưa từng thấy ai thành công mà không giỏi cái gì cả.
Các start-up ở Việt Nam đa phần là nhỏ lẻ, chưa có tính đột phá, số lượng thành công thực sự như Foody, Cốc Cốc, Momo, Topica, Luxstay, Tiki không nhiều trong khi số lượng người khởi nghiệp rất đông. Thống kê chưa đủ, mỗi ngày tại Việt Nam có ít nhất hơn 300 doanh nghiệp được đăng ký thành lập, chưa kể các dự án khởi nghiệp không được đăng ký. Nhưng đa số chủ doanh nghiệp chưa có đủ kinh nghiệm về quản lý công ty, thiếu các kỹ năng quản lý nhân sự, quản lý dòng tiền, và nhiều yếu tố khác. Đó là lý do nhiều người vẫn mù quáng khi khởi nghiệp, dùng số tiền lớn và công sức nhưng vẫn thất bại. Hầu hết start-up đều đốt tiền trong những năm đầu mà lợi nhuận hầu như không có. Đó là lý do tôi luôn khuyên các bạn cân nhắc và chọn lựa con đường hợp lý cho mình để không hối tiếc, và quan trọng là không gây ảnh hưởng đến ai. Nếu bạn không có phẩm chất làm chủ, làm thuê cũng là một lựa chọn. Vẫn có nhiều người làm thuê thành công, giàu có. Nhưng nếu không đủ năng lực, trở thành chủ doanh nghiệp sẽ là một tai họa.
Do đó, theo tôi, những ai muốn khởi nghiệp nên bắt đầu với việc học về đạo đức kinh doanh, sau đó mới tới quản lý nhân sự, quản lý chi phí, dòng tiền, và phân tích ngành. Sự học hỏi trong cuộc sống không bao giờ là dư thừa, và mỗi ngày ta luôn cần học hỏi nếu không muốn tụt lại. Nếu bạn nghĩ rằng mình giỏi nhưng vẫn chưa thành công, thì tôi sẽ nói rằng bạn vẫn chưa giỏi đủ. Trong xã hội, có quá nhiều người giỏi hơn bạn. “Nếu bạn chưa thành công, điều đó chứng tỏ rằng bạn còn thiếu sót ở những điều gì đó”, tôi đã thẳng thắn nói với một số người để họ hiểu rằng không nên quá tự tin.
Dĩ nhiên, nếu bạn muốn khởi nghiệp, hãy mạnh dạn thử sức. Nhưng hãy tự đánh giá và cân nhắc mỗi ngày. Nếu thấy không tiến triển, hãy dừng lại và chuyển sang điều khác, tránh mất thời gian quý báu. Đó mới là dấu hiệu của người “giỏi”. Chỉ khi thất bại, bạn mới hiểu biết và trở thành một con người có giá trị hơn.
Nguồn: HocketoantaiThanhHoa
