Buzz
Điều này làm cho nội dung trở nên nhạt nhẽo và không hấp dẫn, vì sự mơ hồ và 'sáo' là điều... ai cũng biết, nên dĩ nhiên, độc giả sẽ không quan tâm.
Ví dụ cụ thể như sau: Một chủ quán phở muốn viết một bài giới thiệu về món phở ngon của gia đình trên Facebook cá nhân để thu hút sự chú ý của mọi người.
Ngay từ đầu, chủ quán (cũng là... Nhà viết nội dung) đã viết một cách mơ hồ như sau: 'Phở là một món ăn truyền thống của Việt Nam, được coi là một trong những món ăn tiêu biểu của ẩm thực nước ta. Cả thế giới cũng đã dành nhiều tình cảm và sự ấn tượng cho món phở...'
Tiếp tục vòng vo mãi rồi mới đến phần nói về... quán phở của họ. Nhưng độc giả không chắc chắn có đủ kiên nhẫn để đọc đến những điều như vậy.
Vấn đề ở đây là việc giới thiệu món phở của một cửa hàng cụ thể, không phải là một bài luận văn về văn hóa ẩm thực.
Vì vậy, việc sử dụng lối tiếp cận vòng vo, từ “vũ trụ” đến “Trái đất”, rồi tới “châu Á”, sau đó đến “Việt Nam”, “Hà Nội”… và cuối cùng mới nhắc đến cửa hàng phở gần như làm mất hứng thú của độc giả.
Thay vào đó, chủ cửa hàng nên đi thẳng vào câu chuyện (liên quan) về món phở của họ, với những chi tiết cụ thể và thân thuộc.
Ví dụ như: “Khi nhìn vào nồi nước dùng sôi sục, khói bốc lên làm mờ đôi kính của những thực khách tò mò, ai cũng cảm thấy yên tâm với những cục xương bò nằm trong nồi.
Đúng vậy!
Mọi người ca ngợi về nước dùng phở của cửa hàng tôi, bởi hương vị ngọt ngào và sâu lắng, được ninh từ 5 kg xương bò trong một nồi 10 lít. Không bao giờ có việc châm thêm nước vào nồi trong quá trình phục vụ, chỉ có việc châm thêm nước dùng từ trước khi ninh xương.
Do đó, mỳ không bao giờ xuất hiện trong thực đơn của quán của tôi. Nó hiếm như chỗ ngồi vào giờ cao điểm ấy…
Đương nhiên, đó chỉ là một ví dụ nhỏ để minh họa cách viết gần gũi, liên quan đến thông tin cần truyền đạt. Tuy nhiên, toàn bộ nội dung cần có ý đồ rõ ràng và liên tục, đạt được mục tiêu ban đầu (Giới thiệu cửa hàng phở? Chia sẻ câu chuyện về việc làm phở để xây dựng thương hiệu? Quảng cáo phở để mời mọi người đến thưởng thức?…).
Tương tự như câu chuyện trên, tôi thường gặp những trường hợp viết mơ hồ, trong khi nội dung được đăng trên các kênh thân thuộc, với mục đích thu hút sự quan tâm của đông đảo độc giả.
Một phụ nữ tham gia mạng bán hàng đa cấp đã viết về người sáng lập hệ thống bằng những từ ngữ lạc quan như: “Em biết ơn cuộc sống đã mang lại cơ hội cho em được gặp chị – người đã hỗ trợ hàng triệu người, hàng triệu cửa hàng, hàng triệu…”.
Hoặc một người viết về vai trò của quản lý trong doanh nghiệp nhưng lại tiếp cận từ góc độ “rộng lớn” như: “Nếu quản lý doanh nghiệp được thực hiện tốt thì sẽ giúp các hoạt động diễn ra một cách hiệu quả hơn, tạo ra nền tảng cho sự phát triển bền vững, thông qua một hệ thống quy tắc, cơ chế, quy định để điều hành và kiểm soát doanh nghiệp…”.
Sau đó, họ hỏi tôi: Tại sao viết mà lại không ai quan tâm, tương tác?
Trong trường hợp của cô gái, việc nhấn mạnh con số hàng triệu một cách trừu tượng không tạo ra sự kích động (vì không ai biết về người chủ hệ thống đang được ca tụng, do đó con số này không gợi lên nhiều cảm xúc).
Thay vào đó, người viết chỉ cần tập trung vào một câu chuyện: Người chủ hệ thống đã cụ thể làm thế nào để giúp một tình huống như vậy? Người được giúp đã trải qua những khó khăn nào? Trong thời điểm khó khăn nhất, sự giúp đỡ đã đến đúng lúc, đúng nơi như thế nào? Từ đó, người đọc sẽ phát sinh cảm xúc với nhân vật đó.
Tương tự, trong câu chuyện về “quản trị”, người viết cần lựa chọn một (hoặc một số) câu chuyện cụ thể từ các doanh nghiệp: Trước khi áp dụng quản trị chuyên nghiệp, doanh nghiệp đã gặp khó khăn gì? (mô tả chi tiết). Kể từ khi có quản lý, sự hiệu quả và tiết kiệm là như thế nào? (chi tiết).
Chỉ khi viết chi tiết, cụ thể như vậy, người đọc mới thực sự quan tâm, tò mò và chìm đắm trong những câu chuyện không tưởng. Trong khi viết chung chung, mọi thứ đều dễ dàng đoán được.
Tất nhiên, việc viết “chi tiết, cụ thể” đòi hỏi nhiều công sức hơn rất nhiều. Đòi hỏi người viết phải có kinh nghiệm, quan sát và tìm hiểu sâu rộng về thực tế.
Bởi vậy, việc viết “vẽ kiến” mới thực sự khó, còn việc viết “vẽ voi” thì quá dễ dàng!
Tôi rất ấn tượng với một quan điểm mà cố nhà báo Hữu Thọ đã chia sẻ.
Ông nói rằng, những người viết trẻ tuổi, thiếu kinh nghiệm thường viết từ góc độ “lớn lao”, to tát. Nhưng cuối cùng, nội dung của họ thường không gây được ấn tượng nào.
Ngược lại, những người đã có kinh nghiệm lại thường viết với góc nhìn từ những điều nhỏ nhặt, gần gũi, đơn giản trong cuộc sống. Từ những chi tiết đó, họ lại truyền đạt được những ý nghĩa sâu sắc, tạo dấu ấn trong lòng độc giả.
Nói chung, nếu bạn là một người viết và muốn thu hút sự chú ý của đại chúng vào câu chuyện của mình, thì điều quan trọng là phải tránh việc viết chung chung, “sáo”!
Mỗi khi bạn viết, hãy nhớ đến câu chuyện về những chú kiến lợi hại trong truyện ngụ ngôn “kiến đốt voi”. Đặt bút, là để “vẽ kiến”, chứ không phải “vẽ voi”!
Tác giả: Trung Hiếu – Vietchuyennghiep.vn ACADEMY
