[Những Lời Thú Tội Tuổi Trẻ] Ra Trường Đi Làm Mình Thấy Gì? (Phần 2)

3. Phát triển thói quen đầu tư tài chính

Trong bối cảnh giá cả hàng hóa tăng cao và các chương trình giảm giá trên Shopee ngày càng hấp dẫn, có khả năng bạn sẽ thường xuyên chi tiêu. Vì vậy, để tạo điều kiện sống thoải mái hơn cho tương lai và tránh bị cuốn vào cuộc đua săn sale, hãy bắt đầu tìm hiểu và hình thành thói quen đầu tư tài chính từ khi còn đi học. Ngoài việc tiết kiệm trong tài khoản ngân hàng, bạn cũng nên đầu tư vào các quỹ chỉ số (index fund), ở Việt Nam, đó là việc mua ETF. Hãy tích cóp và giữ vững đầu tư trong khoảng thời gian từ 5 năm trở lên. Đây là chiến lược đầu tư bền vững, phù hợp với những người không am hiểu về thị trường chứng khoán và không có thời gian để giao dịch thường xuyên. Một điều quan trọng, số tiền đầu tư càng lâu thì lợi nhuận càng tăng nhanh nhờ lãi kép.

Nó sẽ bảo vệ bạn khỏi các thủ đoạn lừa đảo tài chính phổ biến và giúp bạn đầu tư một cách hiệu quả hơn khi điều kiện tài chính đã đủ.

Bạn cần có 'độ lớn của sai sót' cao

Tôi đã từng làm việc dưới sự lãnh đạo của một người như vậy. Cô ấy được giao trách nhiệm quản lý một dự án lớn, phát triển một sản phẩm mới cho công ty. Đó là một giải pháp bán hàng toàn diện chưa từng có trên thị trường. Dự án này liên quan đến nhiều bộ phận khác nhau như: marketing, sản phẩm, website và ứng dụng, chăm sóc khách hàng, nghiên cứu thị trường và nhiều bộ phận khác. Cô luôn nhấn mạnh rằng đây là một dự án cực kỳ quan trọng của công ty, yêu cầu sự hợp tác chặt chẽ giữa các bộ phận và không được phép mắc bất kỳ sai sót nào trong quá trình chuẩn bị.

Tuy nhiên, dự án đó lại thất bại nhanh chóng hơn mọi người tưởng. Không phải vì nó bị đình chỉ đột ngột, mà vẫn tiếp tục diễn ra nhưng không tiến triển, khiến mọi người tham gia phải chuyển sang dự án khác. Dự án vẫn tồn tại nhưng chỉ như một 'xác sống', và các nhà lãnh đạo không còn quan tâm đầu tư vào nó nữa.

Vấn đề của dự án là do người lãnh đạo của nó, có thể vì áp lực quá lớn hoặc tính cầu toàn, đã tính toán mọi chi tiết và không chấp nhận bất kỳ sai sót nào. Tuy nhiên, điều này lại dẫn đến việc họ không chấp nhận bất kỳ lỗi nào xảy ra trong quá trình thực hiện. Dự án chỉ cho phép 'độ lệch' ước chừng 1%, điều đó có nghĩa là mọi người phải hoàn thành 99% công việc với chất lượng yêu cầu.

Thực tế, con người luôn mắc phải sai lầm.

Vì vậy, dự án không thể tiến hành theo kế hoạch và kết quả là thất bại.

Một nguyên nhân khác là sự mệt mỏi khi mọi người phải thực hiện một phần nhỏ trong kế hoạch cầu toàn.

Lý do khác là khả năng thích ứng của mọi người không cao.

Và cuối cùng, như tôi đã nói, con người luôn mắc phải những sai lầm. Nếu điều kiện để một dự án thành công là phải thực hiện đúng kế hoạch, thì dự án đó chắc chắn sẽ thất bại trước khi bắt đầu.

Điều này không chỉ đúng trong công việc mà còn đúng trong cuộc sống. Khi bạn đặt ra kế hoạch quá chi tiết cho cuộc đời, bạn dễ bị lạc lối hơn vì thực tế sẽ không diễn ra như bạn nghĩ. Chúng ta thường bị áp đặt ý niệm phải hiểu rõ bản thân muốn gì từ các sách tự lực bản thân. Những người tác giả có vẻ ám ảnh với việc chúng ta phải biết mục tiêu của mình và lập kế hoạch kỹ lưỡng để đạt được nó. Câu này thường xuất hiện trong các buổi tuyển sinh đại học: hãy xác định mục tiêu trước khi chọn ngành học.

Ồ không, hoàn toàn sai. Vì khi bạn 18 tuổi, ước muốn của bạn khác hoàn toàn so với khi bạn tốt nghiệp ở tuổi 22, 23. Có bao nhiêu sinh viên bắt đầu đại học vào năm 2014, 2015 và nghĩ rằng họ sẽ trở thành streamer sau này? Và khi bạn 30 tuổi, ước muốn của bạn sẽ lại khác đi. Bạn sẽ làm gì khi cuộc sống không theo kịch bản bạn đã lập trước?

Trong nhóm bạn của tôi, có nhiều người đã đặt ra kế hoạch lớn cho cuộc đời từ khi còn rất trẻ, có thể do họ hoặc gia đình họ. Họ đã lập kế hoạch về học vấn, nghề nghiệp, công ty làm việc, thậm chí cả nơi họ sẽ định cư. Và rồi có những người như tôi, mỗi năm cứng đầu, phải suy nghĩ về bước đi tiếp theo. Đã hơn 6, 7 năm kể từ khi nhóm của tôi phân tán. Và tôi nhận ra những người không cố gắng kiểm soát tất cả thường nhận được nhiều kết quả tích cực hơn mọi người nghĩ.

Có một người bạn của tôi, khi vào đại học ở Mỹ, chọn học vật lý. Nhưng sau đó, anh ta chuyển qua triết học, sau đó lại chuyển sang nghiên cứu về hệ thống giáo dục Hoa Kỳ. Anh ta thấy hứng thú và hiểu rõ hơn về các vấn đề trong cuộc sống và giáo dục. Rồi anh ta quay lại với toán học và lập trình, và cuối cùng, anh ta vào làm việc cho một công ty công nghệ hàng đầu. Anh ta không bao giờ nghĩ rằng mình sẽ làm việc tại Silicon Valley với mức lương cao như hiện tại.

Còn một người bạn khác, từng rất giỏi môn sinh học ở trung học. Anh ta nhận được học bổng vào Đại học Duke để theo học chuyên ngành sinh học. Nhưng sau đó, anh ta phát hiện niềm đam mê với ngôn ngữ và chuyển sang ngành Pháp ngữ, sau đó đi du học ở châu Âu. Anh ta tiếp tục học sau đó và nghiên cứu về ngôn ngữ học. Anh ta đam mê tìm hiểu về cách các loài động vật giao tiếp. Cơ hội nghề nghiệp của anh ta rất rộng mở, với các công ty công nghệ tiếp cận anh ta để phát triển các thuật toán giúp máy tính hiểu ngôn ngữ của con người và động vật hơn.

Họ không đặt mình vào tình thế phải thành công bằng mọi cách. Họ chấp nhận rằng cuộc sống luôn đầy những quyết định sai lầm và họ phải thích nghi nhanh chóng.

Trong cuốn sách “Originals: Làm thế nào các Nhà tiên phong làm thay đổi thế giới”, tác giả Adam Grants đã chỉ ra rằng các startup thành công, các nhà lãnh đạo thành công thường không để bản thân họ bị đẩy vào tình thế chân tường. Họ luôn có một 'mức độ rủi ro' lớn, tức là nếu startup của họ thất bại, họ cũng không sụp đổ hoàn toàn vì nợ nần và thất nghiệp. Điều này giúp giảm bớt áp lực nặng nề lên tâm trí, giúp họ tự do hơn trong việc vận hành và xây dựng công ty. Họ có thời gian để suy nghĩ kỹ lưỡng về các quyết định quan trọng cũng như duy trì trạng thái tinh thần tích cực trong thời gian dài.

Các công ty nổi tiếng được nhắc đến trong cuốn sách bao gồm cửa hàng kính trực tuyến Warby Parker được thành lập bởi Neil Blumenthal, Andrew Hunt, David Gilboa và Jeffrey Raider vào năm 2010. Cả bốn người đều có công việc chính và Warby Parker là công việc phụ thêm của họ. Doanh thu của Warby Parker đã đạt 250 triệu USD vào năm 2019.

Hoặc như Google. Dù dự án Google có thất bại, Larry Page và Sergey Brin cũng không gặp quá nhiều khó khăn vì họ vẫn có thể quay trở lại làm luận án tiến sĩ tại Stanford. Với tài năng của mình, họ dễ dàng được nhận vào các công ty công nghệ khác với mức lương hấp dẫn. Trong suốt quãng thời gian vận hành Google, họ đã nhiều lần suy nghĩ về việc bán công ty, cho thấy họ không hoàn toàn cam kết với con đường đã chọn.

Từ doanh nhân trong tiếng Anh có nghĩa là 'entrepreneur', từ gốc Hy Lạp có nghĩa là 'người gánh chịu rủi ro'. Tuy nhiên, chúng ta thường hiểu nhầm rằng điều đó đòi hỏi một mức độ rủi ro cực kỳ lớn để thành công. Tuy nhiên, điều này không hoàn toàn chính xác. Khi xây dựng một doanh nghiệp, người sáng lập phải đối mặt với rủi ro tài chính và sự nghiệp lớn, nhưng điều quan trọng là giảm bớt rủi ro đó thay vì tăng lên. Rủi ro cao hơn không đồng nghĩa với sự thành công cao hơn; nó chỉ tạo ra ít không gian cho những sai lầm và những hậu quả lớn hơn cho doanh nghiệp.

Adam Grants lập luận rằng quan điểm này là sai lầm. Thực tế, khi xây dựng một doanh nghiệp, người sáng lập đã phải chịu đựng một mức độ rủi ro tài chính và sự nghiệp rất lớn. Điều quan trọng là giảm bớt rủi ro đó thay vì tăng lên. Rủi ro càng thấp, 'mức độ rủi ro' càng cao, điều này cho phép bạn phạm sai lầm nhiều hơn mà vẫn giữ được sự sống cho doanh nghiệp của mình.

Bill Gates và Jeff Bezos đều tận dụng mối quan hệ kinh doanh của gia đình để thành công. Trong cuộc sống hàng ngày, bạn cũng nên áp dụng nguyên tắc này khi quyết định nghỉ việc. Một điều cơ bản nhưng nhiều người thường quên đó là nên tìm việc trước khi nghỉ và chỉ rời khỏi công việc hiện tại khi đã có sự chắc chắn về việc mới.

Tăng biên độ sai giúp tránh khỏi tình trạng bị góc khuất và bắt buộc phải theo đuổi con đường mù quáng... làm lại cuộc sống.

Tóm lại

Nói một cách ngắn gọn, những bài học mà tôi rút ra từ thời gian học và làm việc gần đây là:

- Có những điều trong cuộc sống chỉ cần bắt đầu từ sớm để thu được nhiều lợi ích sau này, như việc mua bảo hiểm nhân thọ, xây dựng mạng lưới quan hệ, và tìm hiểu về đầu tư tài chính. Hãy tăng biên độ sai cho kế hoạch cuộc sống để tránh các quyết định có thể thay đổi cuộc đời mình. Hãy linh hoạt và liên tục trải nghiệm những điều mới thay vì bám chặt vào một kế hoạch cố định.

Chúc các bạn thành công,

Chó Husky

Hết rồi.

Cảm ơn các bạn đọc đã ủng hộ chúng tôi.