Nếu các bạn quan tâm đến các phần trước đó của bài viết, mời bạn đọc tại đây nhé:
[Những Lời Thú Tội Tuổi Trẻ] Sống Ra Sao Cho Đúng Đắn (Phần 1) - Chăm Học, Chăm Làm, Chăm Bằng Răng
[Những Lời Thú Tội Tuổi Trẻ] Sống Ra Sao Cho Đúng Đắn (Phần 2) - Quản Lý Thời Gian Một Cách Tiến Bộ
[Những Lời Thú Tội Tuổi Trẻ] Sống Ra Sao Cho Đúng Đắn (Phần 3) - Học Sớm Để Hoà Nhập Văn Hóa (Khi Du Học)
Mình muốn thay đổi câu trên. Đời có nhiều siêu anh hùng nhưng mình không phải là một trong số đó. Vì không phải siêu anh hùng, mình không cần phải đối mặt với cả thế giới một mình, và vì thế mình không cần phải cố gắng sống và học một mình. Dưới đây là một số kỹ năng mà mình muốn chia sẻ với mọi người để họ có thể học và tìm kiếm công việc hiệu quả hơn, đặc biệt khi ở Mỹ.
KỸ NĂNG 1 – NHỜ NGƯỜI KHÁC GIÚP ĐỠ
Người Mỹ có những đặc điểm khá độc đáo, họ có thể không ưa bạn, nhưng nếu bạn nhờ họ giúp đỡ một việc gì đó mà dễ dàng cho họ làm, họ lại tỏ ra rất hào phóng. Đặc biệt, khi một người châu Á như bạn nhờ họ dạy mình học, họ cảm thấy rất đặc biệt.
Để học cách nhờ người khác giúp đỡ, mình đã thay đổi quan điểm về học tập của mình. Thay vì cố gắng hết sức nhưng chỉ mong đạt điểm B+, mình thường giữ tâm lý sau:
Nếu bạn dành 3 giờ một tuần cho một môn học, bạn chắc chắn có thể đạt được điểm B+, nhưng nếu dành 10 giờ một tuần, bạn có thể không nhất thiết đạt điểm A, vì điểm B+ thường là đủ để giữ học bổng.
Khi mình đặt mục tiêu là B+, mình không cảm thấy áp lực phải đạt điểm cao, và do đó, mình thường bình tĩnh hơn khi làm việc nhóm hoặc thi cử. Thậm chí, với tâm lý thoải mái này, kết quả cuối cùng thường là điểm A hoặc A- trong mọi môn học (GPA của mình là 3.92 cho cấp độ đại học và 3.83, 3.92 cho hai bằng thạc sĩ của mình).
-
Thêm vào đó, khi giữ tâm lý này, bạn sẽ nhận ra môn học nào thực sự quan trọng với bạn và cố gắng hơn cho những môn đó. Đối với những môn khác, bạn có thể thả lỏng hơn một chút và nhờ người khác giúp đỡ.
Cụ thể, mình rất thích các môn về vận hành và chuỗi cung ứng, nhưng đặc biệt khó hiểu Luật. Với người sử dụng tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai, Luật thực sự là một thách thức. Thay vì cố gắng hiểu một mình, mình đã tìm một bạn trong lớp có vẻ hiểu Luật hơn mình và yêu cầu bạn ấy giảng bài cho mình trước mỗi kỳ kiểm tra. Ban đầu, bạn ấy đã ngạc nhiên vì sự nhất quán của mình. Tuy nhiên, dần dần, bạn ấy đã thích việc giảng bài cho mình và thậm chí yêu cầu thêm thông tin. Kết quả, cả hai đều học được mà không cần phải tra cứu sách và không cần phải mệt mỏi. Cuối cùng, mình đã đạt điểm A trong môn Luật mà mình ghét. Mình rất hài lòng và biết ơn bạn ấy rất nhiều. Mặc dù bạn ấy chỉ đạt điểm B+, nhưng việc nhờ bạn ấy giúp đỡ khiến họ cảm thấy tự tin và vui vẻ.
Không chỉ trong việc học, bạn cũng có thể nhờ bạn Mỹ giúp đỡ những việc nhỏ khác.
- Mang người thân từ sân bay về nhà mà không biết lái xe. Xin hỏi xe ôm giúp.
Nghe mọi người kể chuyện vui mà không hiểu, xin hỏi giải thích.
Phát âm sai mà không biết chữa, xin hỏi người khác chỉnh.
Da mặt có mụn nhưng chưa biết sản phẩm dưỡng da Mỹ, xin hỏi được giới thiệu.
Mua giường về nhà mà không biết lắp, xin hỏi ai đó lắp cùng.
Giao tiếp và chia sẻ là một cách tốt để trao đổi với người khác. Khi học cấp ba, tôi quen biết một số bạn từ đội bóng bầu dục. Họ thường nhờ tôi làm bài tập để qua môn. Thật ra, tôi không muốn vậy và quyết định chỉ hướng dẫn họ mà thôi. Ban đầu, họ không ưa, nhưng do tôi giảng dạy tốt nên họ thấy hứng thú và không còn nhờ tôi làm hộ nữa.
- Việc làm hộ khiến người Mỹ không muốn chịu trách nhiệm và coi thường công sức của mình. Mình hướng dẫn ban đầu để vui vẻ nhưng cũng để họ biết đến công sức mình bỏ ra. Nếu sau đó mình làm hộ, họ sẽ cảm thấy được cứu và tử tế hơn.
Giảng cho người khác yêu cầu mình phải tổng hợp và hệ thống kiến thức kỹ lưỡng để giảng lại. Nhờ cách này, mình tự học và hiểu sâu hơn nhiều lần. Điều này giúp đạt được điểm A.
Dành thời gian giảng giải và viết bài tổng hợp giúp mở rộng mối quan hệ và tăng cường hiểu biết về kiến thức mình học và làm thế nào để sử dụng chúng tốt hơn.
Kỹ năng networking là cách để người Việt phát triển mạng lưới quan hệ ra khỏi vùng an toàn. Trong khi chúng ta thường gặp bạn bè ở quán cà phê, họ thường xuyên gặp gỡ trong các sự kiện ngoại giao.
Khi nói chuyện công việc, người Mỹ thường rất nghiêm túc, nhưng khi gặp lần đầu, họ thường uống bia và nói chuyện linh tinh trước khi chuyển sang chủ đề nghiêm túc. Việc nói chuyện linh tinh giúp họ thấy thoải mái và dễ dàng tạo ra mối quan hệ.
- Nếu người Việt nói chuyện công việc khi vừa uống bia, người Mỹ thường không làm như vậy. Họ chỉ nói chuyện công việc khi hoàn toàn tỉnh táo. Tuy nhiên, họ thường bắt đầu bằng việc nói chuyện linh tinh và uống bia khi mới quen, để sau đó chuyển sang chủ đề nghiêm túc.
Nói chung, việc đi ra ngoài cùng bạn bè sau giờ học hoặc hẹn hò là điều không thể thiếu nếu muốn thành công ở Mỹ. Tôi đã thấy nhiều người vì mệt mỏi sau giờ học mà trốn đi, làm cho mình trở nên vô danh.
Ví dụ, trong chương trình Tiến sĩ của tôi, tôi và một người bạn Trung Quốc, chúng tôi đều là người châu Á. Tôi thích uống bia và thường đi chơi với các giáo viên và bạn bè Mỹ. Người bạn của tôi thì không thích đi. Điều này không sao trong thời gian bình thường, nhưng năm nay chúng tôi phải tìm việc vì sắp tốt nghiệp. Một ngày, sau buổi hội thảo căng thẳng, tôi vẫn đi uống với các giáo viên và một số sinh viên Tiến sĩ khác. Một giáo viên hỏi: 'K (tên bạn Trung Quốc) đâu rồi?' Tôi trả lời không biết. Giáo viên nói: 'Năm nay đang tìm việc mà vẫn đi chơi, nên cố gắng một chút.' Đôi khi, người Mỹ không nói gì trước mặt bạn, nhưng lại nói sau lưng.
Nhưng liệu có cần phải uống rượu bia để phát triển mối quan hệ không?
Cá nhân tôi, uống một chai bia thường khiến tôi quên rằng đang nói bằng “ngôn ngữ thứ hai”, từ đó nói tiếng Anh tự tin hơn.
Tuy nhiên, một người bạn Hàn Quốc học dưới tôi, mỗi khi đi uống bia với chúng tôi, luôn mang theo một vài lon coca lạnh. Bạn ấy không uống bia nhưng thích đi chơi cùng chúng tôi. Điều này vẫn vui nhưng không uống quá nhiều.
Đến một buổi hội thảo, bạn ấy dũng cảm gọi một lon bia để thể hiện sự vui vẻ hơn bình thường. Sau đó, bạn ấy nhắc tôi nhớ đưa bạn ấy về. Mọi người đều rất vui và cảm kích nỗ lực của bạn ấy.
Khi networking như vậy, không cần phải đi một mình. Tôi luôn có một người bạn trong cùng chương trình giúp tôi theo dõi ai đi đâu và làm gì. Nếu tôi lỡ miệng nói điều gì đó, tôi có thể nhờ bạn đó sửa lỗi giúp. Ngoài ra, tôi có thể nói chuyện với một giáo viên hoặc một công ty mà tôi quan tâm, sau đó giới thiệu lại cho bạn ấy. Cả hai đều có lợi.
Không nhất thiết phải giống như người Mỹ mới có thể nói chuyện, tôi không bao giờ giống người Mỹ vì tôi thấp hơn. Các bạn Mỹ thường cao hơn tôi, khiến tôi cảm thấy e dè. Tuy nhiên, tôi tận dụng lợi thế này bằng cách đứng cạnh họ, khiến họ nhận ra và dọn sang một bên. Khi họ giải thích về chủ đề, tôi thường hỏi: 'Mọi người đang nói gì vậy?' và họ sẽ giải thích chi tiết. Đôi khi, tôi thêm câu: 'Ở Việt Nam, tôi sẽ hiểu như thế này?' và kể một câu chuyện thú vị liên quan đến Việt Nam, khiến họ rất thích thú.
Ví dụ, khi người Việt Nam tôn trọng ai đó, họ thường không nhìn thẳng vào mắt đối phương để thể hiện sự kính trọng, nhưng ở Mỹ, điều này có thể khiến họ cảm thấy thiếu tự tin.
Sau khi kể chuyện, tôi giới thiệu bản thân. Kiến thức về lịch sử, văn hóa, âm nhạc và thể thao giúp ích rất nhiều trong những tình huống như vậy. Vì vậy, đừng coi thường những kiến thức đó nhé.
Đối với tôi, những kỹ năng này là cần thiết để hòa nhập vào xã hội Mỹ. Dù ở Mỹ, các bạn sẽ phát hiện ra sự phân biệt, nhưng sự cố gắng của bạn sẽ được đánh giá cao.
Hầu hết người Mỹ đều trân trọng sự cố gắng của bạn. Dù bạn không giống họ, nhưng sự cố gắng đó sẽ giúp bạn được đánh giá cao.
Hãy cố làm những điều mà Mỹ không mong đợi từ người châu Á. Đừng chần chừ, hãy tìm cơ hội và hòa nhập.