Những lỗi thường gặp khi ôn tập IELTS Speaking và cách khắc phục

Những sai sót thường gặp khi học kỹ năng Speaking và cách khắc phục

Không tận dụng các mẫu một cách hiệu quả

Một số người học chọn cách luyện tập và nâng cao kỹ năng nói của mình trong bài thi IELTS Speaking bằng việc đọc nhiều câu trả lời mẫu. Không thể phủ nhận lợi ích và tầm quan trọng của các câu trả lời mẫu, vì các câu này có thể được xem là một nguồn tốt để người có thể nâng cao vốn từ vựng, cấu trúc câu và các ý tưởng, góp phần trực tiếp và quá trình phát triển trong việc luyện tập kỹ năng nói.

Tuy nhiên, việc này chỉ có thể mang nhiều lợi ích được nêu trên nếu người học có thể sử dụng bài mẫu một cách hợp lý và học các kiến thức mới từ các bài mẫu một cách khoa học. Hay nói cách khác, việc chỉ xem các câu trả lời mẫu không thôi thì khó có thể giúp người học cải thiện được điểm số của mình trong kỳ thi IELTS Speaking vì lượng kiến thức mới trong các bài mẫu thường khá nhiều, nếu người học không biết cách lưu trữ, sử dụng các lượng kiến thức đó thì người học sẽ dần quên đi các kiến thức mới, và vì thế, việc đọc bài mẫu sẽ không có nhiều tác dụng, vì vậy người học cần tận dụng các bài mẫu một cách chính xác hơn.

Chỉ cải thiện từ vựng

Cần phải thừa nhận rằng việc sử dụng các từ vựng mang ý nghĩa chính xác hơn sẽ giúp người học biểu đạt một cách chính xác hơn và có thể đạt được điểm cao trong tiêu chí chấm điểm Lexical resource, vì vậy cải thiện từ vựng có thể được xem là một trong những cách để người học có thể cải thiện điểm số của mình trong phần thi IELTS Speaking.

Tuy nhiên, sự khác biệt giữa bài thi IELTS Speaking được giám khảo chấm điểm 7 và một bài điểm 6 không chỉ nằm ở sử khác biệt về từ vựng. Thực tế, có đến bốn tiêu chí chấm điểm, mỗi tiêu chí điều có trọng số bằng nhau (25%), vì việc chỉ tập trung cải thiện từ vựng thôi là chưa đủ. Người học còn phải cần cải thiện ngữ pháp, phát âm, và độ trôi chảy của bài thi của mình thì mới có thể cải thiện được điểm số.

Vì thế nếu chỉ tập trung cải thiện vốn từ, các tiêu chi khác như ngữ pháp, phát âm, và độ trôi chảy sẽ không được tập trung cải thiện nhiều hoặc có thể kém đi theo thời gian nếu không được rèn luyện. Từ đó dẫn đến việc điểm số của người học khó cải thiện khi các tiêu chí không được nâng cao cùng lúc và đồng đều.

Thiếu ý tưởng chuẩn bị

Cần phải thừa nhận rằng kỳ thi IELTS Speaking chỉ đánh giá vào năng lực nói, năng lực sử dụng ngôn ngữ của người học, việc người học sử dụng ý tưởng hay hoặc ý tưởng thiếu hấp dẫn không ảnh hưởng đến điểm số.

Tuy nhiên, không ít người học khi tham gia bài thi IELTS Speaking, đặc biệt là ở phần thi thứ 3 (Part 3), thường bị ấp úng khi đưa ra câu trả lời, một số người học còn giữ im lặng, việc này ảnh hưởng khá tiêu cực đến điểm thi của người học. Nguyên nhân của tình trạng này có thể đến từ việc không biết trả lời ra sao, hoặc không có ý để trả lời. Và điều này có thể là do trong quá trình luyện tập người học không chú trọng vào việc tìm hiểu, chuẩn bị ý tưởng cho các câu hỏi khó trong bài thi.

Không theo dõi các lỗi sai

Đây có thể được xem là một trong những nguyên nhân lớn nhất trong việc người học không thể cải thiện điểm số của mình. Không ít người học chỉ luyện tập bằng cách tập trả lời câu hỏi của các phần và sau đó kết thúc quá trình luyện tập của mình. Việc này vô cùng không tốt khi nó chỉ giúp người học quen hơn với việc trả lời câu hỏi, chứ không đóng góp nhiều đến việc phát triển năng lực ngôn ngữ của mình.

Phương pháp khắc phục

Tận dụng các mẫu một cách hiệu quả

Người học có thể đọc các bài mẫu để xem từ vựng và các ý tưởng và học các kiến thức mới. Tuy nhiên người học cần lưu ý rằng, cần phải học tập, làm quen và sử dụng các kiến thức mới này một cách lâu dài và thường xuyên thì những kiến thức học được từ các bài mẫu mới có thể được sử dụng một cách nhuần nhuyễn trong quá trình thực hiện bài thi.

Hay nói cách khác, khi người học học các từ vựng hoặc cấu trúc câu mới trong các bài mẫu, người học cần vận dụng các từ vựng mới này vào bài nói của mình một cách nhiều lần và thương xuyên để chuyển những từ vựng mới này thành những từ vựng quen thuộc. Việc này sẽ giúp người học ghi nhớ được kiến thức mới lâu hơn và sử dụng chúng một cách hiệu quả trong bài thi. Lúc bấy giờ việc đọc bài mẫu sẽ trở nên hữu ích hơn rất nhiều khi người học có thể vận dụng được kiến thức từ bài mẫu đọc được vào thực tế trong bài thi.

Việc học như thế này cũng tương tự với các cấu trúc câu mới hoặc các thì ngữ pháp mới và kể cả các ý tưởng mới mà người học có thể học được từ các bài mẫu.

Ví dụ:

Khi người học đọc bài mẫu như thế này:

Question: “How often do you use computers?”

Answer:

“ Well, I use my computer every day because I need it to get my work done. Also, I often play games on my computer as it is a good way to reduce stress levels. Although I believe that staying glued to a computer screen will be harmful to my eyes and I will become short-sighted, I simply can not stop using it. (Tôi sử dụng máy tính hàng ngày vì tôi cần nó để hoàn thành công việc của mình. Ngoài ra, tôi thường chơi game trên máy tính vì đó là một cách tốt để giảm mức độ căng thẳng. Mặc dù tôi tin rằng cứ dán mắt vào màn hình máy tính sẽ có hại cho mắt và tôi sẽ bị cận thị, nhưng tôi không thể ngừng sử dụng nó.)”

Các từ mới có thể có như reduce stress levels, stay glued to a computer screen, to be harmful, and get my job done.

Sau khi xác định được các từ mới, người học cần luyện tập bằng cách sử dụng các từ mới này thường xuyên, vận dụng chúng vào câu trả lời của riêng mình, đặt câu với các từ mới này theo ý riêng của mình.

Việc này sẽ giúp thí sinh cải thiện được vốn từ vựng của mình một cách hiệu quả và qua đó nâng cao được số điểm theo tiêu chí Lexical Resource.

Tập trung cải thiện đồng đều 4 tiêu chí được sử dụng để đánh giá

Người học cần chia đều thời gian để có thể cải thiện được cả từ vựng, ngữ pháp, phát âm, và độ trôi chảy khi nói tiếng Anh.

Từ vựng.

Để cải thiện lượng từ vựng, người học có thể học từ vựng mới như ở mục được đề cập ở trên.

Người học còn có thể bổ sung thêm lượng từ collocations qua các cuốn sách nổi tiếng như Collocation in use,…

Tuy nhiên, dù học từ vựng theo bất kỳ cách nào, người học cần có một phương pháp ghi nhớ và vận dụng các từ vựng mới một cách hiệu quả.

Ngữ pháp.

Theo tiêu chí chấm điểm ở phần này, để có nhiều điểm thì người học cần phải sử dụng đa dạng các cấu trúc ngữ pháp, ví dụ như: câu bị động, câu so sánh, câu điều kiện, … . Bên cạnh đó người học cần nâng cấp loại câu của mình từ câu đơn, đến câu ghép và đến câu phức.

Để làm được các việc trên người học cần nghiêm túc học các điểm ngữ pháp nhất định, làm bài tập ngữ pháp hoặc phân tích các câu trúc câu có trong bài mẫu. Sau đó người học vận dụng các cấu trúc ngữ pháp mới học vào cách trở lời IELTS Speaking của riêng mình để có thể sử dụng chúng một cách thuần thục.

Cũng cần phải lưu ý rằng, các câu trúc ngữ pháp đa dạng cũng cần phải đi đối với sự chính xác. Độ chính xác trong việc sử dụng ngữ pháp của người học sẽ tỉ lệ thuận với mức điểm mà người học nhận được khi đi thi.

Vì thế, việc nâng cao ngữ pháp, cấu trúc câu, đa dạng hóa điểm ngữ pháp cần một sự luyện tập lâu dài và nghiêm túc.

Người học có thể tìm học ngữ pháp ở quyền sách như Grammar in use, Cambridge Grammar for IELTS,… hoặc có thể tìm các điểm ngữ pháp hay trong các bài mẫu ở band điểm cao.

Phát âm.

Phát âm đóng vai trò vô cùng quan trọng trong bài thi IELTS Speaking, vì nếu người học phát âm không tốt có thể dẫn đến việc giám khảo không hiểu người học đang nói gì và từ đó khó có thể cho điểm cao bài thi IELTS Speaking. Vì thế, người học cần cải thiện phần phát âm của mình.

Để có thể cải thiện “band” điểm trong tiêu chí phát âm, một trong những cách để người học có thể cải thiện đó là các kỹ thuật phát âm (Pronunciation features), bao gồm cách nhấn âm, cách nhấn chữ trong câu, các nói các âm nhẹ (weak sounds), cách nối âm (linking sounds), ngữ âm (intonations),..

Để có thể nâng cao phát âm người học có thể học bảng phát âm IPA, bảng này có chứa các phiên âm giúp người học phát âm chuẩn hơn.

Hoặc người học có thể luyện tập phát âm bằng phương pháp Repeat and Shadow, đây là phương pháp nói mà người học lập lại những gì người bản ngữ nói thông qua một video, phương pháp này có thể giúp người học phát triển được cách nhấn âm, nói các âm nhẹ, ngữ âm, và độ chính xác của các nguyên âm, phụ âm,…

Sự mạch lạc và trôi chảy.

Sự mạch lạc cũng là một yếu tố quan trọng trong kỳ thi IELTS Speaking, người học có thể đạt được điểm cao nếu nói một cách trôi chảy và ngược lại (trừ trường hợp ngập ngừng suy nghĩ do suy nghĩ ý tưởng).

Để có thể luyện tập được sự mạch lạc người học có thể luyện tập cách đọc một đoạn văn và chỉ ngững nghỉ khi đọc xong một 1 cụm từ (thought group), hoặc gặp phải dấu [.] và [,].

Đồng thời người học cũng có thể trang bị thêm các từ nối để có thể chuyển ý một cách linh hoạt, điều này có thể giúp cho người học đạt được điểm cao trong tiêu chí này.

Cần phải lưu ý rằng, người học cần phải luyện tập thường xuyên chăm chỉ với cường độ cao thì mới có thể cải thiện đáng kể được các tiêu chí trên, cùng với đó là một cách học hiệu quả, khoa học (đặc biệt là tiêu chí Phát âm và Mạch lạc).

Chuẩn bị ý tưởng cho phần thi IELTS Speaking Part 3

Ở phần thi này, người học thường được hỏi về các câu hỏi liên quan đến chủ đề bài thi ở phần 2, tuy nhiên, các câu hỏi này có thể phức tạp hơn phần 1 và 2. Không ít thí sinh ngập ngừng, im lặng và cảm thấy khó khăn trong việc trả lời các câu hỏi này. Nguyên nhân lớn có thể đến từ việc người học không biết trả lời như thế nào, không có ý tưởng để trả lời.

Để khắc phục tình trạng này, người học có thể đọc các bài báo, tập chí nơi mà người học có thể tìm các ý tưởng thú vị, sâu sắc cho mọi chủ đề. Một số tờ báo và tập chí được đề xuất như The conversation, Economist, Reuters,…

Chuẩn bị, tham khảo các ý tưởng sẽ giúp thí sinh tự tin hơn trong phần thi IELTS Speaking Part 3, việc này đôi khi sẽ giúp thí sinh tạo được ý tưởng nhanh cho câu trả lời của mình qua đó nâng cao khả năng nói chuyện lưu loát, và hạn chế những ngập ngừng (hesitations) để có thể nâng cao được điểm Lưu loát và mạch lạc (Fluency and coherence).

Một lợi ích nữa đó là các ý tưởng này hoàn toàn có thể được tận dụng trong bài thi IELTS Writing Part 2.

Vì vậy, có thể nói việc tham khảo, chuẩn bị ý tưởng cho các chủ đề thường gặp hoặc khó là một phần giúp cho người học có thể cải thiện được điểm số của mình trong phần thi IELTS Speaking.

Theo dõi các lỗi sai và khắc phục chúng

Việc theo dỗi các lỗi trong bài luyện tập của mình giúp thi sinh phát hiện được các điểm còn hạn chế và qua đó có thể khắc phục và nâng cao năng lực nói giúp thí sinh đạt được điểm IELTS Speaking cao hơn.

Người học có thể sử dụng thiết bị điện tử như điện thoại để ghi âm lại các bài luyện tập của mình, sau đó có thể ngồi lại nghe lại đoạn ghi âm và phân tích xem các lỗi nằm ở đâu, đó có thể là lỗi ngữ pháp (thường thì người học có thể sai thì, sai các câu phức,…) , các lỗi phát âm (thường gặp ở các lỗi âm cuối, sai nguyên âm, phụ âm, phát âm “ed”,…) , các lỗi từ vựng (thường gặp ở các lỗi sử dụng từ vựng không đúng ngữ cảnh,…) , sự lưu loát ( thường gặp ở lỗi người học ngập ngừng, vấp nhiều khi đưa ra câu trả lời ,… ). Sau đó tìm cách khắc phục các lỗi này (xem lại mục ở trên).

Nếu làm như vậy hằng ngày với cường độ cao, năng lực nói của người học sẽ được cải thiện đáng kể khi các điểm hạn chế được khắc phục và nâng cao, từ đó số điểm đạt được cũng sẽ có thể tăng thêm.

Một cách khác là lưu ý các nhận xét của giáo viên, mentor, gia sư – những người trực tiếp giảng dạy cho người học. Ghi nhận các lỗi mà mình mắc phải và tập trung cải thiện.

Tâm trạng chuẩn bị tốt hơn

Việc rèn luyện để có một tâm lý bình tĩnh cũng rất quan trọng. Tâm lý bình tĩnh giúp người học đưa ra một câu trả lời tốt hơn, nói trôi chảy hơn. Ngược lại, cảm giác run rẩy, hồi hộp làm giảm khả năng đưa ra một câu trả lời tốt.

Để chuẩn bị tốt cho kỳ thi IELTS Speaking, học viên nên đăng ký thi thử IELTS 4 kỹ năng để trải nghiệm bài thi mô phỏng kỳ thi thật và rèn luyện kỹ năng trả lời câu hỏi một cách tự tin và chính xác. Thi thử IELTS phù hợp để đánh giá trình độ, nắm bắt định dạng và kỹ năng, tập trung cải thiện kỹ năng yếu, hoặc đánh giá mức độ chuẩn bị trước khi tham gia kỳ thi chính thức.

Bài tập áp dụng

Q: “Do you live in a house or an apartment?”

A: “Well, I live in an apartment in a 30-storey building which can be found on the outskirts of the city. I love living here as my apartment is on the 25th floor, so from the balcony, I have a nice view of the city. À, tôi sống trong một căn hộ trong một tòa nhà 30 tầng có thể được tìm thấy ở những khu vực ngoại ô của thành phố. Tôi thích sống ở đây vì căn hộ của tôi nằm trên tầng 25, vì vậy từ ban công, tôi có thể nhìn ra quang cảnh thành phố rất đẹp.”

Gợi ý:

Từ mới:

Which can be found : có thể được tìm thấy.

On the outskirts of the city: ở vùng ngoại ô thành phố

Have a nice view of : có một view đẹp của cái gì đó.

Áp dụng một số từ này vào cách diễn đạt cá nhân:

Q: “Bạn sống trong nhà hay căn hộ?”

A: “Thực ra, tôi sống trong một căn nhà nằm ở ngoại ô của thành phố. Nó thật sự rộng lớn và có tầm nhìn đẹp ra hồ. Tôi thích sống trong ngôi nhà của mình./ À, tôi sống trong một ngôi nhà có thể tìm thấy ở ngoại ô thành phố. Nó thực sự lớn và có tầm nhìn đẹp ra hồ. Tôi thích sống trong ngôi nhà của tôi.”

Tóm tắt