Sau sáu thập kỷ từ khi Chrysler giới thiệu tính năng lái xe mà không cần nhấn chân ga, kiểm soát hành trình nay đã trở thành trang bị tiêu chuẩn trên phần lớn các dòng xe mới.
Dù kiểm soát hành trình vẫn giữ nguyên cơ bản từ khi xuất hiện trên chiếc Chrysler Imperial năm 1958, nhưng với sự tiến bộ của công nghệ điện tử, nó ngày càng trở nên hoàn thiện. Hãy cùng khám phá cách hoạt động và cách sử dụng đúng hệ thống này.
Chức năng chính của kiểm soát hành trình là duy trì tốc độ
Nhiệm vụ chính của kiểm soát hành trình là duy trì tốc độ mà người lái chọn mà không cần giữ chân trên bàn đạp ga. Đa số các xe hiện đại đều sử dụng mô-đun điều khiển điện tử - máy tính – để theo dõi và điều chỉnh tốc độ theo ý muốn, kể cả khi di chuyển trên địa hình đồi núi.
Quá trình hoạt động của kiểm soát hành trình
Điều khiển hành trình đang trở nên phổ biến hơn trên các mẫu xe mới
Người lái có thể bật chức năng điều khiển hành trình bằng một cần ở trên tay lái hoặc qua vài nút bấm trên vô-lăng. Hệ thống sẽ bao gồm một nút bật – tắt; một bảng các nút để chọn tốc độ mà người lái muốn duy trì; và một số nút có dấu “+” và “-“ để tăng hoặc giảm tốc độ sau khi đặt. Một nút hủy bỏ “hủy” sẽ giúp thoát khỏi hệ thống mà không tắt hoàn toàn, giúp xe vẫn tiếp tục tiến vào lề đường. (Với những chiếc xe sử dụng điều khiển hành trình trên tay lái, cần phải di chuyển cần gạt đến một vị trí “hủy” nhất định để thoát khỏi hệ thống). Một chức năng hoặc nút 'tiếp tục' sẽ đưa xe trở lại tốc độ đã đặt trước đó. Phanh hoặc nhấn côn bất cứ lúc nào cũng sẽ giúp dừng điều khiển hành trình. Nếu muốn vượt lên nhanh chóng, bạn luôn có thể ghi đè tốc độ đang duy trì đơn giản bằng cách nhấn ga.
Những tính năng khác của điều khiển hành trình thích ứng
Nhiều dòng xe mới trang bị điều khiển hành trình thích ứng, hay còn được gọi là điều khiển hành trình tự động. Hệ thống này hoạt động giống như hệ thống điều khiển hành trình thông thường và phụ thuộc vào radar, camera, hoặc cảm biến gắn phía trước để phát hiện sự có mặt của các xe ở ngay phía trước. Điều này giúp hệ thống điều khiển hành trình thích ứng duy trì khoảng cách an toàn đối với phương tiện phía trước bất kể tốc độ của xe như thế nào.
Hệ thống thích ứng cho phép người lái điều chỉnh khoảng cách đối với xe phía trước nhưng được lập trình để duy trì ít nhất một khoảng cách an toàn. Một số hệ thống còn có khả năng phanh và thậm chí dừng hoàn toàn khi gặp tắc đường, và tùy thuộc vào phương tiện, có thể tự động tăng tốc mà không cần người lái nhấn ga khi giao thông bắt đầu di chuyển trở lại.
Điều khiển hành trình tự động bán tự động
Cuối cùng, những công nghệ kiểm soát hành trình mới nhất như Nissan ProPilot Assist, Subaru EyeSight và Audi Traffic Jam Assistant không chỉ là những trợ lý lái xe tự động mà còn là những người bạn đồng hành đắc lực. Chúng kết hợp kiểm soát hành trình thích ứng và hỗ trợ giữ làn, giúp lái xe điều chỉnh vô lăng một cách nhẹ nhàng để giữ xe luôn ổn định trong làn đường - ngay cả khi bạn chỉ cần rời tay khỏi vô lăng một vài giây trước khi hệ thống báo động và tự ngắt.
Hầu hết các hệ thống này cũng có khả năng tự điều chỉnh trên những cung đường cong nhẹ nhàng. Một số hệ thống tự động như Tesla và Mercedes-Benz thậm chí có thể thực hiện nhiều hơn, bao gồm việc điều khiển xe vào làn đường liền kề và duy trì khoảng cách an toàn với các xe khác.
Nguyên tắc an toàn
Đường cao tốc là địa điểm lý tưởng để sử dụng kiểm soát hành trình
Luôn duy trì tinh thần cảnh báo và nhận thức rõ về các phương tiện giao thông xung quanh. Hãy sẵn sàng tiếp quản quyền kiểm soát phanh hoặc vô lăng khi gặp phải chướng ngại vật, lái xe thiếu tập trung hoặc trong tình huống khẩn cấp.
Hãy nhớ rằng, dù là hệ thống kiểm soát hành trình thích ứng hay tự động, chúng đều không phải là 'thần thông'. Chúng được lập trình bởi con người và có thể phản ứng ngoài dự kiến trong những tình huống không thể dự đoán trước. Mưa, tuyết và sương mù có thể che khuất tín hiệu radar và làm mờ máy ảnh hoặc cảm biến, đôi khi thậm chí làm hệ thống kiểm soát hành trình thích ứng trở nên vô hiệu. Giống như kiểm soát hành trình thông thường, với hệ thống kiểm soát hành trình tiên tiến, tài xế phải luôn sẵn sàng tiếp quản quyền kiểm soát hoàn toàn ở mọi thời điểm.
Kiểm soát hành trình vẫn là lựa chọn lý tưởng khi di chuyển trên đường cao tốc và trong điều kiện giao thông thoải mái. Đối với xe sử dụng kiểm soát hành trình thông thường (không phải kiểm soát thích ứng), hãy thiết lập khoảng cách an toàn với những chiếc xe phía trước, và hãy sẵn sàng rời khỏi hệ thống bằng cách sử dụng phanh hoặc nhấn nút 'hủy' khi xe gần kề hoặc gặp giao thông đông đúc.
Tránh sử dụng kiểm soát hành trình trong điều kiện thời tiết mưa gió
Hạn chế việc sử dụng kiểm soát hành trình khi lái xe trên địa hình trơn trượt như tuyết, băng giá hoặc đường ngập nước với những vũng nước sâu. Hầu hết các hệ thống kiểm soát hành trình sẽ cố gắng duy trì tốc độ cho đến khi người lái can thiệp, và trên những con đường trơn trượt, việc này có thể gây mất lực kéo trong khoảnh khắc, tăng nguy cơ lật xe và tai nạn. Hãy xem kiểm soát hành trình như một công cụ hữu ích để giảm bớt công sức lái xe - mặc dù vẫn cần sự kiểm soát - để tận hưởng những chuyến đi an toàn và thoải mái.