1. Những nhân vật xuất sắc trong lịch sử đã làm rạng danh truyền thống toàn cầu là ai?
- Nguyễn Quán Quang
- Nguyễn Hiền
- Mạc Đĩnh Chi
- Lương Thế Vinh
- Nguyễn Bỉnh Khiêm
Những nhân vật xuất chúng trong lịch sử
Đã làm rạng danh truyền thống khắp năm châu
Tranh hùng khắp nơi
Vận dụng mưu kế để giải bài toán khó
- Đáp án LƯƠNG THẾ VINH
Những nhân vật kiệt xuất trong lịch sử
Đã làm rạng danh truyền thống toàn cầu
Trạng nguyên trẻ tuổi nhất trong lịch sử khoa bảng Việt Nam
Từ nhỏ đã nổi tiếng là thần đồng
- Đáp án NGUYENHIEN
Những nhân vật xuất sắc trong lịch sử, đảm nhiệm chức vụ quan trọng khi đi sứ
Trạng nguyên của hai quốc gia, được đời ca ngợi
2. Thông tin về các nhân vật kiệt xuất trong lịch sử đã làm rạng danh truyền thống toàn cầu:
1. Nguyễn Quán Quang
Có nhiều thông tin khác nhau về trạng nguyên đầu tiên của Việt Nam. Ví dụ, thời nhà Lý, Lê Văn Tín hiệu là Khai Cơ Đại Bạt - năm Ất Mão - 1075, năm thứ 4 đời vua Ti Ninh Lý Năng Tùng - khoa thi Nho học đầu tiên tại Tam trường. Kỳ thi này không chọn trạng nguyên mà chỉ gọi là Nhất Giáp. Do đó, danh sách 47 trạng nguyên ở Văn Miếu Quốc Tử Giám (Hà Nội) ghi nhận Nguyễn Quán Quang là trạng nguyên đầu tiên, đỗ Tiến sĩ năm 1246. Nguyễn Quán Quang quê ở huyện Tam Sơn, phủ Đông Ngàn, xứ Kinh Bắc, nay là thành phố Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh. Ông sinh ra trong một gia đình nghèo, không đủ điều kiện học hành chính quy. Thuở nhỏ, ông thường ra ngoài lớp học nghe thầy dạy và viết chữ lên đá. Với sự thông minh và ham học, ông được nhận vào học ở nhà thầy. Nguyễn Quán Quang là người thông minh, học rộng, tài cao, nổi bật với kiến thức về kinh sử, thơ văn và hàn lâm. Ông đã đỗ Trạng nguyên và được gọi là Tam Nguyên. Mặc dù Nguyễn Hiền được biết đến như trạng nguyên nhỏ tuổi nhất, ít ai biết đến Nguyễn Quán Quang và câu chuyện của ông.
2. Nguyễn Hiền
Năm Đinh Mùi (1247), sách Đại Việt Sử ký Toàn thư ghi chép rằng Nguyễn Hiền, một cậu bé 12 tuổi, đã trở thành trạng nguyên trong kỳ thi Tam khôi đầu tiên. Tuy nhiên, Nguyễn Quang Quân đã đỗ tiến sĩ trước đó một năm và được công nhận là trạng nguyên đầu tiên trong lịch sử. Điều này khiến Nguyễn Hiền trở thành trạng nguyên trẻ tuổi nhất trong lịch sử khoa bảng Việt Nam. Nguyễn Hiền sinh ra ở một vùng quê nghèo thuộc huyện Thung Hiền (nay là xã Nam Thanh, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định), mồ côi từ nhỏ và sớm tiếp xúc với sách vở của các nhà sư. Ông được coi là thần đồng với trí nhớ tốt, thông minh và có khả năng kỳ lạ. Từ nhỏ, Nguyễn Hiền đã rất nghịch ngợm và sáng tạo; chẳng hạn, khi bảy tuổi, ông đã dạy trẻ em trong làng nặn đất sét thành những con voi độc đáo với các chi tiết như chân voi làm từ cua, mũi từ đỉa và tai từ bướm. Nhờ trí tuệ và sự khôn ngoan, Nguyễn Hiền đã được ca ngợi với hai câu thơ: “Thập nhị tuế khôi khai lưỡng quốc / Vạn niên thiên tuế lập tam tài”.
3. Mạc Đĩnh Chi
Ông sinh ra ở làng Lũng Động, huyện Chí Lâm, tỉnh Hải Dương hiện nay. Gia đình nghèo khó và cha mất sớm, Mạc Đĩnh Chi phải sống bằng nghề nhặt củi. Mặc dù ngoại hình xấu xí, anh luôn bị coi thường, nhưng anh không bỏ cuộc và quyết tâm học tập để thoát khỏi cảnh nghèo. Năm Giáp Thìn 1304, Mạc Đĩnh Chi đỗ Trạng Nguyên. Tuy nhiên, vì vẻ ngoài không thu hút của anh, nhà vua không muốn công nhận anh là số một. Dù vậy, nhà vua đánh giá cao tài năng và phẩm chất của Mạc Đĩnh Chi, và anh đã giữ nhiều chức vụ quan trọng, từ hàn lâm viện sĩ đến bộ trưởng và thủ tướng. Mạc Đĩnh Chi nổi tiếng không chỉ với khả năng cai trị đất nước mà còn nhờ những giai thoại nổi bật trong các chuyến đi sứ nhà Nguyên như “Tại cửa ải”, “Buổi tiếp kiến đầu tiên” và “Bài minh cái quạt”. Một giai thoại nổi tiếng là khi vua Nguyên mời ông làm thơ vịnh đề lên quạt; Mạc Đĩnh Chi đã bất ngờ sáng tác một bài thơ tinh tế hơn cả ý tưởng của sứ thần Cao Ly.
4. Lương Thế Vinh
Lương Thế Vinh, tên thật là Cảnh Nghị, hiệu Thụy Hiền, sinh ra trong một gia đình nông dân trí thức ở làng Cao Hương, hiện thuộc huyện Thiên Bản, tỉnh Nam Định. Ngay từ nhỏ, ông đã nổi bật với tài năng thiên bẩm và thông minh. Khi trưởng thành, ông học tập bằng các hoạt động như thả diều, đá bóng, câu cá và bắt chim. Ông làm nên lịch sử bằng sự chăm chỉ không ngừng nghỉ. Lương Thế Vinh, dù chưa tròn hai mươi tuổi, đã nổi danh khắp vùng. Năm 23 tuổi, ông đỗ Hội nguyên Quý Mùi thời vua Lê Thánh Tông (1463). Ông nổi tiếng không chỉ với toán học mà còn với Phật giáo, âm nhạc và thơ ca. Được biết đến qua câu nói “Nước Nam nhiều người tài,” ông còn được vua tin tưởng giao nhiệm vụ soạn thảo văn kiện ngoại giao và tiếp đón sứ thần. Khi sứ thần yêu cầu đo trọng lượng voi và độ dày của giấy, ông bình tĩnh làm theo phương pháp tính toán tinh tế. Bên cạnh toán học, ông còn am hiểu sâu sắc về âm nhạc và hát chèo. Sau khi ông qua đời, tác phẩm “Cuốn Hý phường phả lục” của ông được Tiến sĩ Quách Hữu Nghiêm xuất bản, đây là tác phẩm lý luận đầu tiên về nghệ thuật kịch hát cổ truyền.
Nguyễn Bỉnh Khiêm
Nguyễn Bỉnh Khiêm (1491–1585), tên thật là Nguyễn Văn Đạt, tự Hạnh Phủ, hiệu Bạch Vạn Lai, là một trong những nhân vật có ảnh hưởng lớn trong lịch sử và văn hóa Việt Nam thế kỷ 16. Ông được tôn trọng như một học giả vĩ đại và còn được gọi là Giang phu nhân. Ông nổi tiếng với phẩm hạnh, tài năng thơ phú và khả năng dự đoán lịch sử. Sau khi đỗ Trạng nguyên năm 1535 và làm quan dưới triều Mạc, ông được phong là Trình Tuyên Hầu, sau đó thăng chức Trình Quốc Công. Người đời sau tôn vinh ông là Thanh Song và coi ông là một nhà tiên tri lỗi lạc, với nhiều lời tiên tri nổi tiếng. Nguyễn Bỉnh Khiêm cũng là người tiên phong trong việc nhắc đến tiếng Việt một cách rõ ràng trong các tác phẩm của mình, và có tầm nhìn chiến lược về chủ quyền quốc gia trên biển Đông, được ghi nhận trong di sản thơ ca của ông vẫn còn ảnh hưởng đến ngày nay.