Những phân tích bài thơ Viếng lăng Bác được chọn lọc tinh tế nhất

1. Dàn ý để phân tích bài thơ Viếng lăng Bác

1.1 Phần mở đầu

giới thiệu về bài thơ Viếng lăng Bác: Bài thơ Viếng lăng Bác được sáng tác với những vần thơ chân thành, diễn tả sự kính trọng sâu sắc và cảm xúc dạt dào của Viễn Phương khi có dịp viếng thăm Bác.

1.2 Phần thân bài

* 4 câu mở đầu

• Sử dụng cách xưng hô thân mật, gần gũi, thể hiện tình cảm của một đứa con hiếu thảo đối với người cha kính yêu.
• Hàng tre xanh tượng trưng cho sức sống mãnh liệt, sự bất diệt của tổ quốc và dân tộc.

* 8 câu tiếp theo

• Hình ảnh mặt trời là hình ảnh ẩn dụ cho nhân cách của Bác.
• Những tình cảm yêu thương và xúc động được kết thành những đóa hoa tươi đẹp nhất dâng lên Bác.
• Ánh trăng sáng trong tượng trưng cho phẩm hạnh vĩ đại của Bác, vừa cao cả vừa gần gũi.
• Niềm tiếc thương sâu sắc trước sự ra đi của Bác,

* 4 câu kết thúc

• Những ước mơ chân thành nhưng đầy tình cảm sâu sắc của người con gửi đến Bác:
  • Muốn hóa thân thành một chú chim hót
  • Muốn trở thành một đóa hoa tỏa hương
  • Muốn là cây tre bảo vệ giấc ngủ của Bác
• Những ước vọng của toàn thể người dân Việt Nam gửi đến Bác

1.3 Phần kết bài

'Viếng lăng Bác' là sự hòa quyện của những cảm xúc lớn lao trong một trái tim giản dị, chạm đến cảm xúc của người đọc một cách tự nhiên và sâu lắng.

2. Phân tích bài thơ Viếng lăng Bác

 2.1 Mẫu số 1

Khi đọc bài thơ 'Viếng Lăng Bác' của tác giả Viễn Phương, độc giả cảm nhận được sự chân thành và tình cảm sâu sắc, đầy yêu thương nhưng cũng không thiếu phần xót xa của tác giả khi có dịp đến thăm Chủ tịch Hồ Chí Minh, vị cha già kính yêu của toàn dân tộc Việt Nam.

Vào năm 1976, khi miền Nam vừa được giải phóng và đất nước thống nhất, Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Hà Nội cũng được khánh thành. Nhân dịp này, Viễn Phương đã ra thăm miền Bắc và đến viếng Bác Hồ. Ông đã viết bài thơ 'Viếng lăng Bác' và đưa vào tập 'Như mây mùa xuân' (thơ 1978).

Con từ miền Nam ra viếng lăng Bác
Nhìn thấy hàng tre xanh trong sương sớm
Ôi! Hàng tre xanh tươi của Việt Nam
Trước bão táp mưa sa, vẫn đứng hiên ngang.

Bài thơ mở đầu với câu: 'Con từ miền Nam ra viếng lăng Bác'. Cách xưng hô (con-bác) thể hiện sự gần gũi, thân mật và đậm chất Nam Bộ. 'Con' từ miền Nam xa xôi không quản ngại đường xa, hàng ngàn cây số để gặp Bác Hồ - vị cha già kính yêu. Tác giả dùng từ 'thăm' thay vì 'viếng' để giảm bớt nỗi đau thương, dù không thể che giấu sự chia ly đau đớn. Hình ảnh đầu tiên tác giả thấy là 'hàng tre xanh tươi'. Cây tre, biểu tượng của phẩm chất và đức tính người Việt, khi kết hợp với hình ảnh 'bão táp mưa sa' - ẩn dụ cho những khó khăn, gian khổ trong cuộc đời, tác giả khẳng định rằng phẩm chất của người Việt cũng như cây tre, dù trải qua bao thử thách vẫn không bị vùi dập, vẫn đứng thẳng, kiên cường và bền bỉ.

Và chuyển sang khổ thơ thứ hai:

Mỗi ngày mặt trời lướt qua lăng
Nhìn thấy mặt trời trong lăng rực đỏ
Mỗi ngày dòng người đi đầy thương nhớ
Dâng tràng hoa trong bảy mươi chín mùa xuân...

Hai câu thơ đầu hình thành từ hình ảnh 'mặt trời'. 'Mỗi ngày mặt trời lướt qua lăng' - ám chỉ mặt trời tự nhiên theo quy luật thời gian, là chân lý không thể bác bỏ. 'Nhìn thấy mặt trời trong lăng rực đỏ' - hình ảnh ẩn dụ so sánh Bác như 'mặt trời' tỏa sáng, chiếu rọi cuộc sống của nhân dân Việt Nam. Bác mang lại sức sống tươi mới, làm cho đất và mọi sự sống trên đất nước hình chữ S thêm phần sinh động. Dù không có từ ngữ nào có thể diễn tả hết lòng biết ơn của dân tộc đối với Người, ánh sáng từ mặt trời của Bác là bất tận, trở thành điểm tựa vững chắc cho dân tộc. Hai câu thơ tiếp theo tạo nên hình ảnh dòng người dài nối tiếp nhau, đầy háo hức và xúc động khi vào thăm Bác. Cụm từ 'mỗi ngày' lặp lại hai lần thể hiện ước muốn về sự vĩnh hằng. 'Tràng hoa' là hình ảnh ẩn dụ cho người dân từ mọi miền tổ quốc tụ về đây, vào thăm Bác. Ngày qua ngày, dòng người vẫn tiếp tục vào lăng. Dù Bác đã ra đi, hình ảnh của Người vẫn hiện diện mãi, nhân dân vẫn giữ một niềm tiếc thương vô hạn, một nỗi nhớ không nguôi.

Hình ảnh Bác trong lăng được Viễn Phương khắc họa rất sinh động:

Bác yên nghỉ trong giấc ngủ thanh thản
Giữa một vầng trăng sáng nhẹ nhàng
Biết rằng bầu trời xanh mãi mãi
Mà sao vẫn cảm thấy ở trong lòng!

Cuộc đời của Hồ Chủ tịch luôn gắn liền với những thử thách, khi đất nước và nhân dân còn phải chống chọi với ách đô hộ của kẻ thù. Đến khi độc lập đã được giành lại và đất nước hòa chung nhịp đập, Bác lại ra đi mãi mãi, để lại nỗi tiếc thương vô hạn. Nhà thơ dường như muốn quên đi nỗi đau này với câu thơ 'Bác nằm trong giấc ngủ bình yên'. Bác như đang an nghỉ trong một giấc ngủ vĩnh hằng. Khổ thơ thứ ba thể hiện sự thương xót vô bờ và ước nguyện của nhà thơ. Bác được ví như 'vầng trăng sáng dịu hiền', hình ảnh tượng trưng cho vẻ đẹp thanh thản và yên bình của Người. Bác vẫn sống mãi trong lòng nhân dân và non sông đất nước. Dù biết rằng bầu trời xanh tượng trưng cho sự trường tồn của Bác, mỗi lần nghĩ đến điều này, cảm giác 'nhói trong tim' vẫn không thể chịu nổi, vì nỗi xót xa và tiếc nuối về sự ra đi của Người. Những người con của đất nước không còn cơ hội gặp lại Bác, đó là niềm tiếc nuối sâu sắc của mọi người.

Ở khổ thơ cuối cùng, Viễn Phương bày tỏ niềm mong mỏi mãnh liệt:

Khi về miền Nam, nước mắt trào dâng
Muốn trở thành con chim hót quanh lăng Bác
Muốn hóa thành đóa hoa tỏa hương khắp nơi
Muốn làm cây tre trung thành nơi này

Từ 'muốn' lặp đi lặp lại ba lần thể hiện rõ ràng ước nguyện mãnh liệt của nhà thơ. Đây là một khát khao sâu sắc, mong mỏi cháy bỏng của tác giả. Ước nguyện là được ở bên Bác - vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc, dù chỉ là một con chim hót, một đóa hoa, hay một cây tre trung thành. Những hình ảnh này, dù nhỏ bé, đều phản ánh mong mỏi của tác giả.

Con chim hót sẽ ru giấc ngủ Bác, hoa tỏa hương thơm, và cây tre sẽ luôn trung thành với nơi đây. Nhịp thơ trong đoạn này chậm rãi hơn, như muốn kéo dài khoảnh khắc sắp phải chia xa. Kết thúc bài thơ, hình ảnh cây tre lại xuất hiện, biểu tượng của con người Việt Nam với ý chí và sức mạnh. Tác giả muốn hóa thân thành cây tre trung thành bên lăng Hồ Chủ tịch, thể hiện sự tin tưởng và trung thành vào lý tưởng mà Bác đã chỉ lối cho dân tộc.

Khổ thơ cuối cùng thể hiện ước vọng sâu sắc của tác giả, đồng thời phản ánh mong mỏi của mỗi người con đất Việt. Đó là sự khao khát mãnh liệt được ở bên Bác, làm những việc nhỏ bé để giấc ngủ của Bác thêm bình yên, từ đó thể hiện niềm tin tuyệt đối vào Bác và lý tưởng mà Người đã lựa chọn.

'Bác Hồ - người là niềm tin vững bầu nhất trong lòng dân và trái tim nhân loại.' Hình ảnh của Bác mãi mãi bền bỉ và bất diệt theo thời gian. Bài thơ thực sự đẹp và quý giá, thể hiện những cảm xúc sâu sắc từ tận đáy lòng của tác giả. Không hoa mỹ, không lấp lánh, 'Viếng lăng Bác' là những tình cảm lớn lao từ một trái tim giản dị, chạm đến cảm xúc của người đọc theo cách tự nhiên nhất.

 2.2 Mẫu số 2

Chủ tịch Hồ Chí Minh là một trong những nhân vật có ảnh hưởng lớn nhất thế kỷ XX, và thật vinh dự khi Người được sinh ra trên mảnh đất chữ S Việt Nam, đại diện cho lợi ích của toàn dân. Lăng Bác trở thành nơi lưu giữ hình ảnh của Bác lúc sinh thời, là điểm đến tôn kính của nhân dân cả nước và bạn bè quốc tế.

Nhiều nhà thơ đã lấy Bác làm nguồn cảm hứng vô tận, và 'Viếng lăng Bác' của Viễn Phương là một bài thơ ngắn đầy xúc động, thể hiện lòng thành kính của đồng bào miền Nam đối với Bác. Mở đầu bài thơ, tác giả tự giới thiệu: 'Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác.' Lời thơ giản dị nhưng chứa đựng nhiều cảm xúc sâu sắc. Sinh thời, Bác đã quên ăn quên ngủ vì miền Nam, dồn mọi công sức để giải phóng miền Nam và người dân. Nhà thơ Tố Hữu từng viết:

Bác nhớ miền Nam như nhớ quê hương
Miền Nam nhớ Bác như nhớ cha yêu

Những dòng thơ phản ánh tâm tư của người con miền Nam thăm lăng Bác, nơi Bác đang yên nghỉ. Tình cảm trong bài thơ là sự tưởng nhớ da diết của người xa quê, trào dâng cảm xúc khi được gặp lại hình bóng yêu thương. Từ xa, nhà thơ đã xúc động rơi lệ khi nhìn thấy hàng tre quanh lăng:

Trong sương mờ hiện lên hàng tre xanh
Ôi hàng tre xanh của Việt Nam
Vững vàng trước bão táp mưa sa.

Nhà thơ chắc hẳn đã phải vất vả lặn lội từ sớm để kịp viếng lăng khi sương mờ còn phủ quanh. Con đường dẫn đến lăng nổi bật với hàng tre bát ngát, hòa quyện với làn sương mờ ảo. Hình ảnh hàng tre xanh tươi hiện lên, gợi nhớ hình ảnh quen thuộc của người Việt: 'Hàng tre xanh xanh Việt Nam/ Vững vàng trước bão táp mưa sa.'

Tình cảm trong thơ vừa gần gũi, vừa xúc động và tự hào. Gần gũi vì cây tre là hình ảnh quen thuộc của người Việt. Xúc động vì cây tre phải chịu đựng mưa bão mà vẫn đứng thẳng, tự hào vì sự vững vàng ấy. Việc liên tưởng từ sương mờ đến bão tố và từ cây tre đến Việt Nam, Bác là điều tự nhiên, vì từ lâu 'cây tre', 'Việt Nam', 'Hồ Chí Minh' đã gắn bó chặt chẽ với nhau.

Khổ thơ thứ hai diễn tả cảm xúc khi nhìn đoàn người xếp hàng vào lăng, với sự kéo dài và tốc độ chậm chạp. Trong khổ thơ trước, cảnh vật còn bị bao phủ bởi sương sớm, nhưng giờ đây mặt trời đã lên cao.

Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ

Việc so sánh Bác với mặt trời là một hình ảnh quen thuộc, nhưng việc phân biệt giữa mặt trời trên lăng và mặt trời trong lăng là một sáng tạo tinh tế và mới mẻ. Mặt trời 'rất đỏ' gợi nhớ đến trái tim nồng ấm, đầy nhiệt huyết và lòng yêu nước. Bác như mặt trời vì Người đã chiếu sáng con đường cho dân tộc, thổi hồn vào mọi vật để đất nước phát triển. Mặc dù mặt trời tự nhiên có thể tắt, nhưng ánh sáng của Bác thì vĩnh hằng.

Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân...

Hình ảnh 'tràng hoa' tượng trưng cho hàng trăm người từ khắp nơi đổ về để viếng Bác. Những đoàn người nối dài, đi từ phía sau lăng, vòng quanh rồi trở lại, tạo thành một vòng tròn giống như một tràng hoa. Điều này thể hiện sự tôn trọng và tình yêu thương của nhân dân dành cho Bác, như những đóa hoa đẹp nhất của đất nước.

Dường như mọi người không chỉ đến thăm một người đã qua đời hay một thi hài, mà là đến để tưởng nhớ một cuộc đời tràn đầy cống hiến trong bảy mươi chín mùa xuân. Tác giả không chỉ thể hiện sự liên tưởng sâu sắc mà còn dùng từ ngữ một cách tinh tế, đầy tình cảm và trân trọng.

Khổ thơ thứ ba miêu tả cảm xúc khi bước vào lăng, nơi Bác đang an nghỉ trong giấc ngủ vĩnh hằng. Sự trang nghiêm và tĩnh lặng của nơi đây được thể hiện rất chân thực và thơ mộng qua câu thơ:

Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền

Khung cảnh tĩnh lặng, bình yên gợi lên hình ảnh giấc ngủ ban đêm êm ả dưới ánh trăng dịu dàng. Nhà thơ vừa không muốn chấp nhận sự ra đi của Bác, mà chỉ thấy đó là một giấc ngủ bất tận, vừa không thể phủ nhận sự thật rằng Bác đã vĩnh viễn rời xa:

Dẫu biết rằng bầu trời xanh sẽ mãi mãi tồn tại
Nhưng sao cảm giác trong lòng vẫn nhói đau

Dù biết rằng Bác sẽ sống mãi như bầu trời xanh, sự mất mát này vẫn không thể che giấu nỗi đau trong lòng. Câu thơ như một tiếng khóc nghẹn ngào, thể hiện sự đau xót sâu sắc. Khổ thơ cuối cùng phản ánh cảm xúc trước khi rời khỏi nơi đây:

Mong muốn trở thành một con chim hót quanh lăng Bác
Mong thành đóa hoa tỏa hương ngát nơi đây
Mong hóa thành cây tre trung kiên tại chốn này

Khi nghĩ đến việc phải trở về miền Nam, cảm xúc trong tác giả không thể kìm nén. Nước mắt không chỉ rưng rưng mà trào dâng mãnh liệt. Từ sâu trong lòng, tác giả dấy lên những ước muốn giản dị: làm chim hót quanh lăng để mang niềm vui, làm hoa để tỏa hương thơm ngát, và làm cây tre để bảo vệ Bác khỏi bão tố. Tất cả những mong mỏi này đều thể hiện ước muốn được gần gũi Bác, làm Bác vui và xoa dịu nỗi cô đơn của Người, người đã hy sinh cả đời cho Tổ quốc.

Tình cảm dành cho Bác là tình cảm cao cả, nâng cao tinh thần con người. Bài thơ 'Viếng lăng Bác' của Viễn Phương là một đóng góp quan trọng vào kho tàng thi ca về Hồ Chí Minh, vị lãnh tụ vĩ đại và kính yêu của toàn dân tộc Việt.

Mytour vừa trình bày về nội dung Phân tích bài thơ Viếng lăng Bác. Hy vọng rằng những thông tin này sẽ hữu ích đối với quý bạn đọc. Xin chân thành cảm ơn!