Vào năm 2011, khi làm việc trong ngân hàng ở Hà Nội, thu nhập không tồi nhờ vào tiền khách 'bôi dưỡng', tôi được một người thân hỏi có muốn làm phi công không. Vietnam Airlines đang tuyển dụng rất nhiều và mọi năm đều được tài trợ hoàn toàn. Thử hỏi 100 người có bao nhiêu người không thích làm phi công, nghề có thu nhập từ 100-200 triệu/tháng, được mọi người khen ngợi và luôn nổi tiếng. Vậy là tôi quyết định học làm phi công. Cuối cùng, tôi không trở thành phi công nhưng có những trải nghiệm thú vị trong môi trường học phi công, tiếp xúc với nhiều phi công và tiếp viên để hiểu biết thêm về ngành nghề này.
Quy trình tuyển dụng phi công đã rõ ràng, nhưng thực tế có một số điều không có trong quy trình tuyển dụng. Ví dụ, khi phỏng vấn hoặc kiểm tra sức khỏe, họ thường hỏi thêm: 'có ai trong gia đình làm việc trong VNA không?' Câu hỏi này không phải lúc nào cũng dễ chịu, bởi nó thể hiện mối quan hệ quan trọng trong việc làm ở cơ quan nhà nước, công ty nhà nước. VNA hiện đã là công ty cổ phần nhưng vẫn cần phải thẳng thắn nhìn vào vấn đề là không quen biết thì không dễ dàng vào làm bất kỳ vị trí nào ở sân bay: từ phi công, tiếp viên, giảng tiếng Anh, kiểm soát vé, không lưu hay nhân viên dọn rác, kiểm tra hành lý... Với sự cạnh tranh từ các hãng hàng không mới như Vietjet, Bamboo, VinpearlAir và sự phát triển của hàng không, nhu cầu đi lại ngày càng tăng, cơ hội cho những người có ước mơ trở thành phi công và tiếp viên chắc chắn sẽ ngày càng mở rộng và cơ hội cạnh tranh sẽ tốt hơn, rộng cửa hơn với những người không có quen biết. Đừng từ bỏ ước mơ chỉ vì không quen biết. Thế giới ngày càng phẳng và nếu bạn có tiền, sức khỏe, ngoại ngữ và đam mê thì hoàn toàn có thể trở thành phi công hoặc tiếp viên.
Sau khi phỏng vấn, làm vài bài kiểm tra (toán, logic, tiếng Anh...), kiểm tra sức khỏe, tôi chính thức tham dự khoá phi công tại trường sỹ quan Nha Trang và sống như một binh sĩ trong vòng 6 tháng. Trước đây, những người đi học phi công ở Việt Nam, cụ thể là của VNA, đều phải trải qua 6 tháng này. 6 tháng làm binh sĩ là 6 tháng rèn luyện với thói quen thức dậy từ 5h sáng, chạy thể dục 1-2km rồi ăn sáng, sau đó đi học, tập võ, tập bắn súng, học kiến thức hàng không cơ bản, chiều sau khi ăn trưa, ngủ trưa thì chơi thể thao tự do chủ yếu là bóng chuyền và thể thao hàng không. Đây là khoảng thời gian tôi cảm thấy khá hạnh phúc, không có lo lắng về cơm áo gạo tiền mà chỉ cố gắng học và rèn luyện sức khỏe, như được hồi xuân quay lại thời sinh viên.
Kết thúc 6 tháng ở Nha Trang, hơn trăm người tập trung về FTC - Trung tâm huấn luyện bay ở Sài Gòn để sinh sống, học tập, và chờ ngày thi vào Mỹ học phi công cơ bản. Nhưng ngày thi đó không bao giờ đến. Hơn 200 phi công tham gia khóa học đợi trong hy vọng, sau đó trở nên tuyệt vọng. Và kết quả là chỉ những người có đủ tiền mới có thể theo đuổi việc học, còn những trường hợp khác không được xem xét. Khoảng 1.5 tỷ là đủ để bắt đầu khóa học, nhưng đối với tôi, tôi không có số tiền đó. Bố mẹ không hỗ trợ, và tôi không thể rời khỏi ngân hàng để theo đuổi đam mê mình. Trong số 200 phi công tham gia cùng tôi, có khoảng 100 người tiếp tục học và trở thành phi công, nhưng còn lại, có khoảng 100 người phải từ bỏ ước mơ của mình và đi tìm con đường khác. Chi phí đào tạo phi công ngày càng tăng lên do quỹ hỗ trợ ngày càng giảm đi. Để trở thành phi công máy bay vào năm 2019, cần khoảng 1.5 tỷ để học cơ bản ở nước ngoài trong vòng 1-2 năm, sau đó tốn khoảng 800 triệu để chuyển đổi từ máy bay nhỏ sang máy bay chở khách, và tốn thêm khoảng 1 tỷ để huấn luyện để trở thành cơ phó cho một hãng hàng không nào đó. Tóm lại, nếu dưới 2 tỷ, hãy nghĩ đến nghề nghiệp khác. Nếu trên 2 tỷ, thì mới có thể xem xét các yếu tố như sức khỏe, khả năng, ngoại ngữ hoặc đam mê. Tất nhiên, để trở thành phi công, 2-3 tỷ chỉ là điều kiện cơ bản, nhưng nếu có thêm hỗ trợ từ gia đình giàu có, thậm chí là bố là phi công lâu năm, thì cũng không đảm bảo sẽ thành công. Cuối cùng, bạn đó đã phải chấp nhận thực tế và chọn nghề khác phù hợp với truyền thống và đam mê của mình.