Buzz
Hôm nay là ngày đầu tiên của Kỳ thi THPT Quốc gia 2021—một sự kiện quan trọng với hàng trăm ngàn bạn trẻ Việt Nam. Vì tầm ảnh hưởng của kỳ thi này, trong những tháng gần đây, tôi đã nhận được rất nhiều email và tin nhắn từ các bạn hỏi về việc ôn thi, chọn ngành, chọn trường… Cùng với đó là những lo lắng của các bạn mới tốt nghiệp và đang tìm việc, hoặc đã đi làm một vài năm nhưng vẫn cảm thấy không chắc chắn về tương lai. Các bạn hãy nhìn lại thời điểm thi THPT một cách nhẹ nhàng với câu hỏi: “Liệu mình đã chọn đúng con đường?”
Vì thế, tôi muốn chia sẻ với các bạn trẻ đang đối diện với “ngã ba cuộc đời” 10 lời khuyên mà tôi ước có ai đó chỉ cho mình khi tôi còn 18-20 tuổi với nhiều lo âu, suy nghĩ về tương lai.
1-Dành thời gian suy nghĩ và xác định hướng cho tương lai của bạn.
Nói theo ngôn ngữ lập trình, các bạn trẻ hoàn toàn có thể tự “lập trình” cho tương lai của mình nếu có dữ liệu đầy đủ. Dữ liệu này có được nhờ tìm kiếm bên ngoài và khai phá bên trong tâm hồn của mình, lắng nghe và suy nghĩ xem mình thực sự muốn gì cho tương lai. Nếu bạn chưa biết bắt đầu từ đâu, hãy sử dụng mô hình (framework) xác định hướng đơn giản gồm 3 vòng tròn giao nhau: (1) Công việc mình muốn làm (thường cũng là công việc mình có năng lực làm tốt nhất), (2) Nhu cầu của xã hội và (3) Thu nhập. Gắn các dữ liệu bạn thu thập được vào mô hình này, bạn sẽ có cái nhìn rõ ràng hơn về ngành nghề, trường học, hướng đi… phù hợp nhất. Nghe podcast “Mô hình xác định hướng tương lai”:
2-Khám phá để đưa ra quyết định chính xác.
Nhiều bạn trẻ đang gặp khó khăn khi phải quyết định: “Chọn trường nào, trường A hay trường B?”, “Theo ngành nào, ngành C hay ngành D?”, “Có nên theo đuổi công việc X không?”... Nhưng thực ra, cách tốt nhất để đưa ra quyết định là thực hành trực tiếp — bạn cần tự mình khám phá, thử nghiệm mới hiểu được điều gì phù hợp với bản thân. Nếu bạn đang phân vân giữa hai trường đại học/ngành học, tại sao không đến tham quan, thử học vài buổi, trò chuyện với các sinh viên hiện đang học để hiểu rõ hơn về thực tế? Nếu bạn đang do dự liệu có nên từ bỏ công việc hiện tại để theo đuổi sở thích, tại sao không dành thời gian làm sở thích sau giờ làm và vào cuối tuần để kiểm tra xem liệu mình thực sự muốn biến đam mê thành công việc chính hay không? Đừng chỉ đứng nhìn, hãy hành động và khám phá để tìm ra câu trả lời cho riêng mình.
Luôn bắt đầu với câu hỏi “Tại sao?”
Nhiều bạn trẻ khi gặp vấn đề thường chạy đến tìm giải pháp — tức là câu trả lời cho câu hỏi: “Làm thế nào?” (ví dụ, phải làm gì để đạt được mục tiêu ABC, các bước để thực hiện XYZ) — và sau đó vội vã thực hiện. Nhưng họ thường quên rằng, để thực hiện bất kỳ phương pháp nào hiệu quả và lâu dài, trước hết ta cần phải có câu trả lời rõ ràng, mạnh mẽ cho câu hỏi: “Tại sao?” và thường xuyên quay trở lại với câu hỏi này. Có một lý do mạnh mẽ (lý do mạnh mẽ) sẽ giúp bạn giữ được tinh thần khi mất động lực và tìm ra hướng đi phù hợp nhất với mục tiêu ban đầu của mình.
Hành động! Hành động! Hành động!
Tuổi trẻ là thời điểm tuyệt vời nhất để tự do khám phá bản thân, tìm kiếm cơ hội, và đối mặt với những thử thách khác nhau để học hỏi. Hãy tận dụng thời gian này, đừng để bản thân trở thành những người già trước tuổi, chỉ biết than thở về cuộc sống mà không có hành động nào để thay đổi.
Điều duy nhất mà chúng ta có thể làm và kiểm soát được là: Cố gắng hết mình.
Con đường tới thành công luôn rối ren, có nhiều rẽ ngang, và bị nhiều yếu tố bên ngoài chi phối. Điều quan trọng là tập trung vào bản thân và để cuộc sống ra quyết định còn lại. Khi ta đã đặt hết tâm huyết vào một việc, ta không cần hối tiếc về điều gì.
6. Hãy học cách đối diện với thất bại.
Thất bại không thể tránh khỏi trong cuộc sống. Sự thất vọng đôi khi là điều ta phải đối mặt dù đã cố gắng hết sức. Quan trọng là học được bài học từ thất bại, và đó chính là điều khiến người ta thành công.
7. Hãy rèn luyện khả năng đối mặt với nỗi buồn bằng tư duy của tương lai.
Khi còn trẻ, chúng ta thường cho rằng những điều xảy ra với mình là rất lớn lao, không thể vượt qua được. Nhưng khi lớn lên và trải qua nhiều hơn, chúng ta nhìn lại và nhận ra rằng những gì đã xảy ra chỉ là một phần nhỏ của cuộc sống, không đáng lo lắng như chúng ta nghĩ. Việc nhìn nhận nỗi buồn hiện tại bằng tâm thế của tương lai giúp chúng ta cảm thấy nhẹ nhàng và bình tĩnh hơn.
8. Hãy hiểu rằng tìm kiếm công việc là một hành trình dài.
Khi còn ngồi trên ghế nhà trường, ai cũng mong muốn sẽ tìm được công việc trong mơ ngay sau khi ra trường. Nhưng thực tế, con đường đến với công việc mơ ước thường phức tạp và đầy thử thách. Đôi khi, bạn cần phải làm những công việc không phải là đam mê của mình để học hỏi và chuẩn bị cho công việc mong muốn. Đừng bao giờ từ bỏ khi gặp khó khăn, vì bạn không thất bại, bạn chỉ đang đi trên con đường của mình thôi.
9. Hãy ăn mừng những thành công nhỏ.
Với những người trẻ, việc có nhiều đam mê và hoài bão giúp ta cố gắng hơn cho tương lai. Tuy nhiên, nếu không dừng lại để ăn mừng những thành công nhỏ của mình, ta sẽ không thực sự đánh giá cao những bước tiến đã đi và nhận ra rõ hơn về hành trình của mình.
Tôi thường ít chia sẻ thành công và đặt áp lực lên bản thân. Điều này khiến cho thành công thường mang lại cảm giác trống rỗng thay vì hạnh phúc. Gần đây, tôi đã cố gắng thay đổi bằng cách chia sẻ thành công một cách khiêm tốn và chân thành với những người đã cống hiến cho thành tựu đó.
10. Tôn trọng giá trị bản thân.
Mỗi người cần phải tự rèn luyện hàng ngày để trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình. Nhưng trước hết, hãy biết rõ bản thân mình là ai và học cách khai thác những điểm mạnh từ những điểm yếu của mình. Chỉ khi hiểu rõ bản thân, ta mới có thể phát triển và tạo ra những thay đổi bền vững, tự tin và mạnh mẽ nhất.
Nhìn lại quá trình trưởng thành của mình, tôi nghĩ hơn nửa thời gian tuổi trẻ đã dành để khám phá bản thân và hướng đi của mình. Thường xuyên tôi cảm thấy bực bội, bất lực và lo lắng vì không biết chắc chắn về tương lai. Nhưng chính việc trải qua những thử thách, tìm kiếm, và trải nghiệm giữa đúng và sai, thất bại và thành công đã giúp tôi hiểu rõ hơn về bản thân và tự tin hơn khi bước vào những năm sau.
Tôi mong bạn cũng sẽ dũng cảm trải nghiệm và sống trọn vẹn những năm tháng tuổi trẻ của mình!
Hãy hiện diện ở hiện tại,
Chi Nguyễn
Tác giả: Chi Nguyễn, Tiến sĩ Giáo dục tại Mỹ - Blog: Nhà Văn Hiện Tại
Link bài viết đầy đủ: 10 Lời Khuyên Cho Thế Hệ Trẻ Ở Ngã Ba Cuộc Đời - Nhà Văn Hiện Tại
