Rau xanh, cá, thịt, tôm, ốc,... những món ăn quen thuộc hàng ngày của chúng ta đều có thể bị nhiễm ký sinh trùng sán. Hãy cùng khám phá các loại thực phẩm dễ bị nhiễm ký sinh trùng sán và cách hạn chế nguy cơ này trong thực phẩm.
Sán là loại ký sinh trùng có nhiều kích thước khác nhau tuỳ theo loại, nhưng chúng đều tiềm ẩn nguy cơ đến sức khỏe của con người. Tất cả các loại thực phẩm đều có nguy cơ bị nhiễm sán. Dưới đây là các loại thực phẩm phổ biến nhất dễ bị nhiễm sán.
Nguy cơ nhiễm sán từ thịt lợn
Sán trên thịt lợn thường là loại sán dây, có chiều dài từ vài mét. Chúng có khả năng lây lan nhanh chóng. Khi tiêu thụ phải thịt lợn nhiễm sán dây, các ấu trùng sán sẽ xâm nhập vào cơ thể, gây hại cho hệ tiêu hóa và lan qua máu đến các cơ quan khác, tiềm ẩn nguy cơ nghiêm trọng đến sức khỏe.
Cách nhận biết và phòng tránh:
Thịt lợn nhiễm sán dây thường có nhiều hột trắng, đó chính là ấu trùng sán, hoặc có những sợi nhỏ giống như sợi chỉ và nhúc nhích bên trong miếng thịt.
Để tránh bị nhiễm sán dây từ thịt lợn, hãy lựa chọn cửa hàng hoặc siêu thị có uy tín để mua thịt. Trong quá trình chế biến, cần nấu chín kỹ vì sán sẽ chết khi tiếp xúc với nhiệt độ cao và tránh ăn tiết canh heo.
Nguy cơ nhiễm sán từ cá
Mọi loại cá đều có thể nhiễm sán nếu sống trong môi trường nước bị ô nhiễm. Các loại cá thông thường như cá lóc, cá rô, cá biển... đều có nguy cơ nhiễm sán cao.
Các loại sán nhiễm trên cá bao gồm sán đầu gai, sán dây, giun tròn,... chúng có kích thước nhỏ. Nếu ăn phải cá nhiễm sán này sẽ gây ra những tổn thương nghiêm trọng như tiêu chảy, nôn mửa,...
Cách nhận biết và phòng tránh:
Khi mua cá hoặc chế biến, hãy cắt ngang phần thịt cá và quan sát kỹ. Nếu có sán, bạn sẽ thấy chúng di chuyển, hoặc các đốm trắng là ấu trùng sán.
Cần chế biến cá kỹ lưỡng, tránh ăn các món cá tái. Trong quá trình làm cá, hãy lựa chọn cửa hàng và siêu thị uy tín để mua cá, loại bỏ phần ruột vì đây là nơi dễ nhiễm sán nhất.
Nguy cơ nhiễm sán từ rau
Rau là một phần không thể thiếu trong khẩu phần ăn hàng ngày, cung cấp nhiều dưỡng chất cho cơ thể. Tuy nhiên, nếu không cẩn thận, có thể ăn phải rau bị nhiễm sán.
Các loại rau có nguy cơ nhiễm sán cao thường là rau sống dưới nước như rau muống nước, rau cần nước, cải xoong,... Nếu sinh sống trong môi trường nước ô nhiễm, như ao hồ, nguy cơ nhiễm sán sẽ rất cao.
Sán thường xuất hiện trên rau là sán lá gan, sán lá ruột. Chúng kí sinh trên rau, có hình dáng giống lá cây màu cháo lòng hoặc nâu nhạt, dài khoảng 2-3 cm, rộng từ 10-15mm.
Khi ăn rau sống, nguy cơ nhiễm sán là cao nhất. Chúng bám vào ruột, gây ra các vấn đề như loét, sưng nề, viêm, làm cho cơ thể mệt mỏi, thiếu máu,... rất nguy hiểm.
Cách nhận biết và phòng tránh:
Quan sát bên ngoài, nếu thấy có trứng nhỏ bám vào thân rau, hãy bẻ đôi cọng rau để kiểm tra bên trong. Với những con sán trưởng thành, chúng thường ẩn nấp trong thân rau.
Để tránh bị nhiễm sán từ rau khi ăn, phương pháp tốt nhất là nấu chín kỹ. Trong trường hợp ăn rau sống, cần rửa sạch rau bằng nước chảy từ vòi để cuốn trôi ấu trùng và sán. Mua rau ở siêu thị là lựa chọn an toàn, vì rau được kiểm nghiệm và đạt chuẩn vệ sinh.
Nguy cơ nhiễm sán từ hải sản
Các loại hải sản như cua, ốc, hàu,... cung cấp nhiều dưỡng chất cần thiết cho cơ thể và là món ưa thích của nhiều người. Tuy nhiên, khi ăn hải sản nướng, gỏi hoặc tái với hàu, có nguy cơ cao bị nhiễm sán.
Sán thường gặp trên hải sản là sán lá phổi. Khi tiêu thụ, ấu trùng sán có thể gây ra các triệu chứng như sốt, đau đầu, mất trí, đau bụng, tiêu chảy,...
Cách nhận biết và phòng tránh:
Kiểm tra phần thịt của hải sản, nếu thấy có các trứng trắng nhỏ hoặc con giống như giun di chuyển, tránh tiêu thụ vì đó có thể là sán.
Sán sẽ bị tiêu diệt khi nấu ở nhiệt độ cao. Vì vậy, để đảm bảo an toàn, cần nấu hải sản chín kỹ và tránh ăn sống, tái hoặc làm gỏi.
Sán có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của con người, nhưng chúng sẽ bị tiêu diệt khi nấu ở nhiệt độ cao. Vì vậy, việc nấu thực phẩm kỹ càng và hạn chế ăn các món sống là cần thiết. Khi mua thực phẩm, hãy chọn cửa hàng, siêu thị có uy tín để đảm bảo an toàn cho sức khỏe của gia đình.