(Mytour) Những hành động của cha mẹ gây tổn thương cho con sau đây thường bắt nguồn từ sự bùng nổ cảm xúc, vì vậy, để làm mẫu cho trẻ, các bậc phụ huynh nên chú ý đến hành động hơn là lời nói và hành vi hàng ngày của mình.
Dễ tức giận với con
Người lớn có nhiều lý do để tức giận và điều đáng tiếc là họ thường mang những cảm xúc này về nhà và thể hiện lên con cái. Điều này khiến trẻ cảm thấy lo lắng và sợ hãi hơn, thậm chí nếu diễn ra nhiều lần, trẻ có thể bắt chước, dễ dàng tức giận với những người xung quanh.
Vì vậy, khi cảm thấy tức giận về điều gì đó, bạn nên tìm một không gian riêng, bình tĩnh lại trước khi tiếp xúc với con. Hơn nữa, nếu bạn đã tức giận với con, không nên thay đổi quy định đã đề ra như một cách để chuộc lỗi. Bạn phải nhận biết rằng hành động có hậu về việc làm rõ ràng: hành động nghiêm túc đôi khi là cần thiết trong một số trường hợp nhất định.
Ngoài ra, có những lúc bạn muốn tức giận với con vì chúng đang trải qua giai đoạn khó khăn hoặc quá hiếu kỳ, hay đặt nhiều câu hỏi. Do đó, thay vì tức giận với con, các bậc phụ huynh cần hiểu giai đoạn nào mà con đang trải qua để thông cảm, đồng hành cùng con.
Ví dụ, đối với một đứa trẻ thường hỏi nhiều mà bạn không thể trả lời ngay lập tức, hãy nói rằng bố/mẹ chưa có câu trả lời ngay bây giờ, để tìm hiểu thêm rồi trả lời con. Hoặc khi bạn đang mệt mỏi, căng thẳng và không muốn nói, cũng nên thông báo cho con biết rằng: 'Hôm nay tâm trạng của mẹ/bố không tốt nên hãy để câu hỏi đến ngày mai'...
Vì vậy, khi cảm thấy tức giận về điều gì đó, bạn nên tìm một không gian riêng, bình tĩnh lại trước khi tiếp xúc với con. Hơn nữa, nếu bạn đã tức giận với con, không nên thay đổi quy định đã đề ra như một cách để chuộc lỗi. Bạn phải nhận biết rằng hành động có hậu về việc làm rõ ràng: hành động nghiêm túc đôi khi là cần thiết trong một số trường hợp nhất định.
Ngoài ra, có những lúc bạn muốn tức giận với con vì chúng đang trải qua giai đoạn khó khăn hoặc quá hiếu kỳ, hay đặt nhiều câu hỏi. Do đó, thay vì tức giận với con, các bậc phụ huynh cần hiểu giai đoạn nào mà con đang trải qua để thông cảm, đồng hành cùng con.
Ví dụ, đối với một đứa trẻ thường hỏi nhiều mà bạn không thể trả lời ngay lập tức, hãy nói rằng bố/mẹ chưa có câu trả lời ngay bây giờ, để tìm hiểu thêm rồi trả lời con. Hoặc khi bạn đang mệt mỏi, căng thẳng và không muốn nói, cũng nên thông báo cho con biết rằng: 'Hôm nay tâm trạng của mẹ/bố không tốt nên hãy để câu hỏi đến ngày mai'...
Thiên vị giữa các con
Một trong những hành động của cha mẹ gây tổn thương cho con trong các gia đình có 2 con trở lên là sự thiên vị.
Nhiều nghiên cứu về trẻ em đã chỉ ra rằng, khi cha mẹ thiên vị, điều này có thể gây ra vấn đề tâm lý không ổn định ở trẻ em, ảnh hưởng đến họ ngay cả khi trưởng thành, gây ra các hành vi không ổn định.
Tuy nhiên, có những cha mẹ không nhận ra sự thiên vị của mình. Đơn giản như trong một gia đình có một đứa trẻ ngoan hơn, ngoan ngoãn hơn thì cha mẹ thường có xu hướng yêu thương nhiều hơn, hoặc khen ngợi nhiều hơn. Trong khi đó, đứa em khác nghịch ngợm hơn, khó bảo hơn thì thường bị mắng nhiều hơn. Kết quả, đứa trẻ đó thường cảm thấy bị bỏ rơi, không được yêu thương bằng đứa kia.
Hoặc trong một gia đình, cha mẹ dành nhiều thời gian chăm sóc đứa nhỏ hơn thì đứa lớn cảm thấy ghen tỵ. Dù cha mẹ cố gắng giải thích rằng họ luôn công bằng với cả hai con nhưng cảm giác ghen tỵ vẫn hiện hữu, đặc biệt khi họ thấy phải nhường đứa em, bảo vệ đứa em, chăm sóc đứa em khi cha mẹ vắng nhà,... Dần dần, trẻ có cảm giác như mình chỉ là một phần không quan trọng trong gia đình.
Do đó, khi có từ 2 con trở lên, cha mẹ cần quan sát, chú ý đến cả hai con nhiều hơn, không nên vội vàng khẳng định rằng họ không ghen tỵ, cha mẹ yêu thương cả hai con như nhau trong khi cư xử và lời nói thì phủ nhận những điều đó.
Mới đây, có một câu chuyện đau lòng đã xảy ra: Anh trai lớn bắt đầu ghen tỵ khi thấy em được nhiều sự chú ý hơn - thứ mà trước đây anh có nhưng hiện không còn. Anh đã đẩy em ngã từ tầng 3, và em đã không qua khỏi.
Cha mẹ nên xem điều này như một cảnh báo, để họ ý thức hơn về việc có công bằng với cả hai con, tìm giải pháp phù hợp và tránh tối thiểu hoá rắc rối có thể xảy ra bất cứ lúc nào.
Nhiều nghiên cứu về trẻ em đã chỉ ra rằng, khi cha mẹ thiên vị, điều này có thể gây ra vấn đề tâm lý không ổn định ở trẻ em, ảnh hưởng đến họ ngay cả khi trưởng thành, gây ra các hành vi không ổn định.
Tuy nhiên, có những cha mẹ không nhận ra sự thiên vị của mình. Đơn giản như trong một gia đình có một đứa trẻ ngoan hơn, ngoan ngoãn hơn thì cha mẹ thường có xu hướng yêu thương nhiều hơn, hoặc khen ngợi nhiều hơn. Trong khi đó, đứa em khác nghịch ngợm hơn, khó bảo hơn thì thường bị mắng nhiều hơn. Kết quả, đứa trẻ đó thường cảm thấy bị bỏ rơi, không được yêu thương bằng đứa kia.
Hoặc trong một gia đình, cha mẹ dành nhiều thời gian chăm sóc đứa nhỏ hơn thì đứa lớn cảm thấy ghen tỵ. Dù cha mẹ cố gắng giải thích rằng họ luôn công bằng với cả hai con nhưng cảm giác ghen tỵ vẫn hiện hữu, đặc biệt khi họ thấy phải nhường đứa em, bảo vệ đứa em, chăm sóc đứa em khi cha mẹ vắng nhà,... Dần dần, trẻ có cảm giác như mình chỉ là một phần không quan trọng trong gia đình.
Do đó, khi có từ 2 con trở lên, cha mẹ cần quan sát, chú ý đến cả hai con nhiều hơn, không nên vội vàng khẳng định rằng họ không ghen tỵ, cha mẹ yêu thương cả hai con như nhau trong khi cư xử và lời nói thì phủ nhận những điều đó.
Mới đây, có một câu chuyện đau lòng đã xảy ra: Anh trai lớn bắt đầu ghen tỵ khi thấy em được nhiều sự chú ý hơn - thứ mà trước đây anh có nhưng hiện không còn. Anh đã đẩy em ngã từ tầng 3, và em đã không qua khỏi.
Cha mẹ nên xem điều này như một cảnh báo, để họ ý thức hơn về việc có công bằng với cả hai con, tìm giải pháp phù hợp và tránh tối thiểu hoá rắc rối có thể xảy ra bất cứ lúc nào.
5. Cha mẹ cãi hoặc đánh nhau trước mặt con
Khi cha mẹ cãi nhau, con sẽ chứng kiến một cảnh tượng đáng sợ, gây ảnh hưởng lâu dài đến tâm hồn của con. Điều này có thể gây tổn thương tinh thần và thể chất cho con.
Thậm chí, trong một số trường hợp, cha mẹ không chỉ cãi nhau mà còn gây hấn, xô xát, thậm chí đánh nhau, khiến con sợ hãi và bị tổn thương. Hành động này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần và thể chất của con từ lâu.
Những đứa trẻ thường chứng kiến cha mẹ cãi nhau hoặc đánh nhau có thể trở nên cô đơn, bất an, bạo lực, và có những biểu hiện tâm lý không bình thường.
Vì vậy, để bảo vệ tâm hồn của con, hãy tạo một môi trường gia đình hạnh phúc và hòa thuận. Khi có xung đột, hãy thẳng thắn trò chuyện với nhau để giải quyết vấn đề, hỗ trợ lẫn nhau để cải thiện tình hình, thay vì chỉ trách móc và gây rối.
Cha mẹ cần nhận thức sâu sắc hơn về hành vi của mình và thực hiện những điều cần thiết để cải thiện môi trường gia đình, như câu ca dao: 'Nhìn con sửa mình'. Dù không dễ dàng, nhưng đây là một hành trình quan trọng trong việc nuôi dưỡng con trẻ, và vì thế, cha mẹ cần phải kiên nhẫn và quyết tâm.