Buzz
1. Bữa ăn dinh dưỡng hợp lý và vai trò quan trọng của nó
Trước khi khám phá các yếu tố của một bữa ăn dinh dưỡng hợp lý, bạn cần hiểu rõ về bữa ăn này và tầm quan trọng của nó đối với sức khỏe.
Tại Việt Nam, hơn 70% số ca tử vong liên quan đến các bệnh không lây nhiễm có thể được ngăn chặn thông qua chế độ ăn uống. Điều này làm báo động và cho thấy sự quan trọng của việc chọn lựa khẩu phần dinh dưỡng đúng cho mỗi bữa ăn hàng ngày của người Việt và trên toàn thế giới.
Bữa ăn hợp lý đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của con người
Bữa ăn hợp lý là gì?
Chế độ dinh dưỡng hợp lý cung cấp đủ năng lượng và chất dinh dưỡng cần thiết, đảm bảo sự phát triển về thể chất và trí óc. Mỗi người cần có chế độ dinh dưỡng phù hợp với độ tuổi, giới tính và nhu cầu cụ thể của cơ thể.
Tầm quan trọng của bữa ăn hợp lý đối với cơ thể
Một chế độ dinh dưỡng không hợp lý đứng đầu trong số những nguyên nhân gây tăng tỷ lệ mắc bệnh ngày nay. Xây dựng một bữa ăn dinh dưỡng hợp lý đóng vai trò quan trọng trong việc:
-
Đảm bảo đáp ứng đúng và đủ nhu cầu của cơ thể ở từng giai đoạn phát triển khác nhau.
-
Favor optimal growth and development for fetuses and young children.
-
Ensure good health and physical condition for adults.
-
Limit the risk of nutrition-related diseases such as Gout, obesity, high cholesterol, fatty liver,
diabetes, cardiovascular diseases,...
2. Các yếu tố của một bữa ăn dinh dưỡng hợp lý
Các yếu tố của một bữa ăn dinh dưỡng hợp lý sẽ bao gồm:
Bữa ăn dinh dưỡng hợp lý cần phải đủ no
Điều trước hết cần nói đến là bữa ăn trong gia đình cần đảm bảo cung cấp đủ năng lượng cho tất cả các thành viên. Nhu cầu năng lượng của mỗi người sẽ phụ thuộc vào các yếu tố như giới tính, độ tuổi, khả năng chuyển hóa năng lượng, mức độ vận động, thể trạng,...
Bữa ăn hợp lý cần cung cấp đủ năng lượng cho từng thành viên trong nhà
Đầy đủ và cân đối các chất dinh dưỡng
Một trong các yếu tố của bữa ăn dinh dưỡng hợp lý quan trọng và cần thiết nhất là phải đầy đủ, cân bằng giữa 4 nhóm chất đạm, chất béo, tinh bột, vitamin và chất khoáng.
Protein
Chất protein (protein) là một thành phần quan trọng không thể thiếu để xây dựng và duy trì tế bào, cơ bắp, máu, da, xương và các cơ quan tổ chức khác.
-
Nhu cầu đối với một cơ thể trưởng thành: Theo Tổ chức Y tế thế giới, một cơ thể người trưởng thành khỏe mạnh bình thường cần khoảng 0,75g protein/kg trọng lượng cơ thể/ngày. Tuy nhiên, theo Viện dinh dưỡng, nhu cầu protein thực tế ở người trưởng thành là 1,25g/kg trọng lượng cơ thể/ngày, chiếm từ 12 - 14% tổng năng lượng trong khẩu phần ăn hàng ngày.
-
Nguồn cung cấp protein bao gồm: Thịt, cá, đậu, sữa và các sản phẩm từ sữa, trứng. Sữa mẹ là một trong những nguồn cung cấp protein tốt nhất cho trẻ vì chứa acid amin được kết hợp một cách hoàn hảo.
Chất béo
Chất béo đóng vai trò cung cấp năng lượng, giúp hấp thu các loại vitamin tan trong dầu, là thành phần chính của màng tế bào, đặc biệt là tế bào thần kinh. Ngoài ra, lipid còn là thành phần chính cấu tạo nên một số hormone.
-
Nhu cầu của chất béo đối với một cơ thể trưởng thành: Trong chế độ dinh dưỡng hợp lý, chất béo nên chiếm từ 18 - 25% tổng năng lượng của khẩu phần ăn.
-
Nguồn cung cấp chất béo bao gồm: Dầu ăn, mỡ động vật, các loại hạt chứa dầu, bơ,... Nên kết hợp giữa chất béo từ động vật và thực vật. Tuy nhiên, đối với những người có nồng độ cholesterol cao, nên ưu tiên sử dụng chất béo có nguồn gốc thực vật.
Nên kết hợp chất béo từ động vật và thực vật trong chế độ dinh dưỡng
Carbohydrate
Tinh bột cũng là nguồn cung cấp năng lượng chính cho cơ thể, chiếm khoảng 60-70% tổng năng lượng. Nhu cầu về năng lượng phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau của mỗi cơ thể.
Cơm là nguồn cung cấp chính của tinh bột trong bữa ăn của người Việt. Ngoài ra, các loại ngũ cốc, bắp, khoai,... cũng chứa nhiều tinh bột cần thiết cho cơ thể.
Vitamin và khoáng chất
Vitamin và khoáng chất là một trong những yếu tố không thể thiếu của bữa ăn dinh dưỡng hợp lý. Mặc dù chúng không cung cấp năng lượng, nhưng cơ thể vẫn cần một lượng nhỏ để duy trì sức khỏe hàng ngày.
-
Nhu cầu: Cơ thể cần hơn 20 loại vitamin và khoáng chất, thiếu hoặc thừa bất kỳ loại nào đều có thể ảnh hưởng đến sức khỏe. Một số vitamin như vitamin A, B, C, D,... và các khoáng chất như sắt, magiê, kẽm, canxi, phospho, iot,...
-
Nguồn cung cấp: Rau củ quả là nguồn chính của vitamin và khoáng chất trong chế độ dinh dưỡng hợp lý. Đây cũng là nguồn chất xơ phong phú, giúp cơ thể khỏe mạnh và làm giảm nguy cơ các vấn đề về tim mạch.
Một loại thực phẩm không thể cung cấp đầy đủ các nhóm dưỡng chất trên. Do đó, phối hợp nhiều loại thực phẩm là một trong những yếu tố của bữa ăn dinh dưỡng hợp lý.
Bữa ăn hợp lý cần đảm bảo vệ sinh an toàn
Bên cạnh yếu tố dinh dưỡng, việc bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm là rất quan trọng đối với một bữa ăn hợp lý. Vấn đề vệ sinh thực phẩm luôn là mối quan tâm của các cơ quan chức năng. Do đó, để bảo vệ sức khỏe của gia đình, các bà nội trợ cần chú ý lựa chọn thực phẩm an toàn và nấu chín đúng cách.
Bữa ăn phải phù hợp với tình hình kinh tế
Trong bối cảnh kinh tế khó khăn hiện nay, việc quản lý chi phí sinh hoạt luôn là một thách thức đối với các bà nội trợ. Tuy nhiên, để có một bữa ăn dinh dưỡng, họ cũng cần cân nhắc đến điều kiện kinh tế gia đình và lựa chọn thực phẩm phù hợp.
Một bữa ăn hợp lý phải phù hợp với tình hình kinh tế gia đình
Dưới đây là những yếu tố của bữa ăn dinh dưỡng hợp lý mà các bà nội trợ có thể tham khảo. Bữa ăn gia đình là 'chìa khóa' để kết nối các thành viên với nhau. Nếu bữa ăn bị phá vỡ, sẽ tạo ra khoảng cách giữa các thành viên trong gia đình. Vì vậy, việc chú trọng đến từng bữa ăn hàng ngày là bí quyết để duy trì hạnh phúc gia đình. Sự ngon miệng của bữa ăn không chỉ phụ thuộc vào kỹ năng nấu ăn của người chế biến mà còn phụ thuộc vào liều lượng 'gia vị tình yêu' mà họ bỏ vào.
