'Niềm tin mù mịt hay mất niềm tin': Bạn đang nhìn thế giới qua góc nhìn nào?

Cặp Kính “Niềm Tin Mù Quáng”

Nói cách cực đoan, niềm tin mù quáng là sự tin tưởng không suy nghĩ, mù quáng, khiến chúng ta trở nên quá lạc quan về mọi thứ. Mang theo cặp kính “niềm tin mù quáng” đôi khi rất dễ dàng với nhiều người bởi chúng ta không cần phải cố gắng hay suy nghĩ nhiều. Theo Eric Uslaner từ Đại học Maryland, điều này dễ dàng bởi “chúng ta thường tin tưởng người khác từ khi còn rất sớm trong cuộc đời”. Thực tế, hầu hết trẻ em đều tin tưởng mạnh mẽ vào người khác, đặc biệt là bố mẹ của chúng.

Hiển nhiên, trẻ em tin tưởng nhiều hơn, và do đó, họ có trí tưởng tượng phong phú hơn. Tuy nhiên, tôi nghĩ điều đó sẽ thay đổi khi họ bước vào tuổi thiếu niên.

Charles Green

Người sáng lập, Đối tác Tư vấn Đáng Tin Cậy

Thậm chí với người lớn - bất kể chúng ta từng trải qua những kinh nghiệm tồi tệ vì niềm tin mù quáng - sâu trong tâm hồn của chúng ta, hầu hết chúng ta thực sự mong muốn tin. Chúng ta mong muốn tin rằng, theo cách nào đó, các nhà lãnh đạo của chúng ta sẽ thực sự thực hiện những gì họ đã hứa... rằng đồng nghiệp của chúng ta đặt lợi ích của chúng ta vào trái tim của họ... rằng một cơ hội đầu tư nào đó thực sự mang lại lợi nhuận lớn mà rủi ro rất ít... rằng vợ/chồng của chúng ta có lời giải thích hợp về hành vi không đáng tin cậy của họ... rằng một email từ một người giàu có ở một quốc gia xa xôi nào đó đề nghị cho chúng ta một gia tài khổng lồ và chỉ cần chúng ta cung cấp số tài khoản của mình mà không phải trả bất kỳ chi phí nào khác ngoài việc nhận lợi ích đó là sự thật, v.v...

Và vì chúng ta rất mong muốn những điều như vậy, nên chúng ta thường bỏ qua các rủi ro hay bằng chứng. Có một câu nói rằng: “Cái gì chúng ta mong muốn mạnh mẽ, chúng ta tin tưởng một cách dễ dàng”. Và cái giá phải trả có thể là rất lớn. Khi chúng ta nhìn thế giới qua cặp kính “niềm tin mù quáng”, chúng ta trở thành con mồi ngon cho những kẻ trộm cắp, lừa đảo, và những kẻ lợi dụng sự tin tưởng của chúng ta. Nói cách khác, họ là những chuyên gia tạo niềm tin cho chúng ta, rồi sau đó làm cho chúng ta “trắng bên trong”.

Cái gì dường như quá tốt để là thật, thì chắc chắn không phải là thật.

Mark Twain

Niềm tin mù quáng là điều đã tạo điều kiện cho Bernie Madoff lừa đảo các nhà đầu tư hàng tỷ đô-la, lấy đi từ hàng ngàn người những khoản tiền với rủi ro lớn, và không phải là cách thông minh nhất trong một thế giới có ít niềm tin.

Cặp Kính “Mất Niềm Tin”

Thậm chí thường xuyên hơn cả niềm tin mù quáng, chúng ta có xu hướng đeo cặp kính “mất niềm tin”. Chúng ta quan sát thế giới xung quanh qua góc nhìn “hoài nghi” - và thông qua những gì chúng ta cảm thấy là hợp lý. Chúng ta đối mặt với những thông điệp về cuộc khủng hoảng niềm tin ngày nay từ mọi phía. Hơn nữa, trải nghiệm của chúng ta lại khẳng định điều này.

Stephen:

Tôi nhớ một lần nào đó cách đây nhiều năm, trước khi đi du lịch cùng ba mẹ. Chúng tôi tới thăm một quốc gia đang phát triển kém và nổi tiếng với tham nhũng. Chúng tôi thuê một tài xế có vẻ đáng tin cậy để đưa chúng tôi khám phá khắp nơi. Chúng tôi để lại hành lý (được khoá) trong một chiếc cốp xe vài hộp đồng hồ và quà tặng khác (tất cả được đặt trong túi của chúng tôi) trong khi chúng tôi tham quan. Khi trở về, chúng tôi kiểm tra túi của mình để đảm bảo các hộp vẫn còn đó. Và thực sự, chúng vẫn còn đó. Nhưng khi chúng tôi trở về Mỹ và mở túi ra, tất cả chỉ là những hộp trống!

Greg:

Một thời gian trước, vợ tôi Annie và tôi đã đầu tư một số tiền lớn để mua gỗ từ các tòa nhà cao tầng sẽ bị phá dỡ. Chúng tôi không bao giờ xem xét kỹ lưỡng các chi tiết của giao dịch vì đối tác là hàng xóm của chúng tôi. Anh ta đảm bảo với chúng tôi về sự chắc chắn của đầu tư và liên tục khẳng định chúng tôi hoàn toàn có thể tin tưởng anh ta. Đến một tối nọ, chúng tôi bất ngờ khi xem tin tức và thấy hàng xóm của chúng tôi bị bắt vì đã lừa dối nhiều nhà đầu tư, trong đó có cả chúng tôi!

Những trải nghiệm như vậy ảnh hưởng lớn đến chúng ta cá nhân. Hơn nữa, những trải nghiệm đau lòng - như phát hiện ai đó nói dối chúng ta, phát hiện vợ/chồng lừa dối chúng ta, trải qua cuộc hôn nhân đổ vỡ (dù là với vai trò là vợ/chồng hoặc con), phát hiện bạn bè nói xấu sau lưng, phát hiện ma túy trong phòng của con mình, bị mất ví tiền, phát hiện con bị ngược đãi ở trường mầm non, hoặc có một đối tác kinh doanh liên tục không đáng tin - có thể khiến chúng ta dễ dàng từ niềm tin vào sự tốt lành sang sự hoài nghi vào mọi người.

Cũng giống như niềm tin mù quáng, đôi khi chúng ta dễ dàng đeo cặp kính “mất niềm tin”. Thực tế, nếu chúng ta bắt đầu với niềm tin mù quáng và gặp phải sự tổn thương nặng nề, chúng ta thường chuyển sang một cặp kính dày cộp của sự hoài nghi và không tin tưởng. Điều này dường như là phản ứng tự nhiên trong một thế giới ít niềm tin. Nó làm cho chúng ta cảm thấy an toàn hơn, ít rủi ro hơn và kiểm soát tốt hơn. Nó cũng giúp chúng ta trở nên cẩn trọng hơn và thông minh hơn.

Trong một thế giới đang dần trở nên nghiện sự khẩn cấp, nơi sự chú ý thường chỉ tập trung vào lợi ích ngắn hạn thay vì sự bền vững dài hạn, việc chuyển sang sự mất niềm tin và hoài nghi trở thành phản ứng phổ biến nhất của xã hội đối với bất kỳ sự vi phạm niềm tin nào, bởi đó là cách dễ nhất để bảo vệ bản thân và tìm đến sự an toàn pháp lý. Hai ví dụ mà ai cũng có thể nhận thấy là tăng cường an ninh sân bay đến mức không thể tin được sau vụ tấn công ngày 11 tháng 9, và đạo luật Sarbanes-Oxley sau vụ bê bối của Enron và WorldCom vào đầu những năm 2000. Cả hai biện pháp này rõ ràng đã đáp ứng mục đích của chúng, nhưng chi phí vận hành chúng cũng rất đắt đỏ.

Đeo cặp kính “mất niềm tin” không chỉ là điều dễ dàng mà còn là do nhiều người trong chúng ta đã bị “lập trình” không tin tưởng. Thậm chí, ý nghĩa của chương trình Stranger Danger – một chương trình hữu ích giúp trẻ em tự bảo vệ bản thân trước những nguy hiểm từ “người lạ” – lại khiến chúng ta trở thành những người luôn nghi ngờ từ khi còn nhỏ, và tiếp tục phát triển thành những người quá cẩn trọng và hoài nghi, đặc biệt khi chúng ta không bao giờ quay lại suy nghĩ của bản thân từ góc độ của người trưởng thành.

Mytour trích đăng | Nguồn ảnh: Sưu tầm