Nitơ đạm là thuật ngữ chung để chỉ các loại phân bón không hữu cơ cung cấp nitơ cho cây trồng. Nitơ đạm đóng vai trò rất quan trọng đối với cây trồng và thực vật nói chung, đặc biệt là cây lấy lá như rau. Nitơ đạm cùng với phân lân, phân kali đóng góp vào việc tăng năng suất cho cây trồng.
Trong tự nhiên, nitơ đạm tồn tại trong nước tiểu của các loài động vật và con người. Trong công nghiệp, nitơ đạm được sản xuất từ khí thiên nhiên hoặc than đá.
Quy trình đơn giản của quá trình tổng hợp ure phân đạm (công nghệ Snampogetti của Ý):
- N2 + H2 (xúc tác, nhiệt độ, áp suất) ↔ NH
- NH3 + CO2 (xúc tác, nhiệt độ, áp suất) ↔ (NH2)2CO
Ở Việt Nam, nhu cầu phân đạm mỗi năm khoảng 2 triệu tấn. Trước đây phải nhập khẩu toàn bộ. Hiện nay, Việt Nam đã có các nhà máy sản xuất phân đạm: nhà máy phân đạm Hà Bắc tại tỉnh Bắc Giang sử dụng than đá làm nguyên liệu, công suất 100.000 tấn/năm; nhà máy phân đạm Phú Mỹ tại Khu công nghiệp Phú Mỹ tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu sử dụng khí thiên nhiên làm nguyên liệu, có công suất 800.000 tấn/năm. Các nhà máy đang được triển khai thiết kế hoặc xây dựng: nhà máy phân đạm Cà Mau thuộc Dự án Khí - Điện - Đạm Cà Mau có công suất 800.000 tấn/năm (đang đấu thầu xây dựng); nhà máy phân đạm Ninh Bình và nhà máy phân đạm Dung Quất (đang lập dự án).
Tác dụng của phân đạm
- Kích thích quá trình sinh trưởng của cây.
- Làm tăng tỷ lệ protein thực vật
- Cây phát triển nhanh, cho nhiều củ hoặc quả.
- Urê (có trong nước tiểu của con người)