Nitrat sắt(III)

Nitrat sắt(III) là một hợp chất vô cơ với công thức hóa học Fe(NO₃)₃. Chất này có khả năng hút ẩm và thường xuất hiện dưới dạng tinh thể ngậm nước Fe(NO₃)₃·9H₂O, với màu từ không màu đến tím nhạt. Cũng tồn tại dạng hexahydrat Fe(NO₃)₃.6H₂O, có màu cam.

Phương pháp điều chế

Muối nitrat sắt(III) được tạo ra bằng cách phản ứng giữa bột sắt, sắt(III) oxit hoặc sắt(III) hydroxide với axit nitric:

Fe + 4HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO↑ + 2H₂O

Trong sản xuất công nghiệp, phản ứng được thực hiện bằng cách cho oxy thổi qua dung dịch:

$4Fe+12HN{O}_3+3O_2⟶<!--\; ⟶\; -->4Fe(N{O}_3{)}_3+6H_{2}O$

Trong phòng thí nghiệm, sắt(III) nitrat có thể được tạo ra thông qua phản ứng trao đổi:

$F{e}_2(S{O}_4{)}_3+3Ba(N{O}_3{)}_2⟶<!--\; ⟶\; -->2Fe(N{O}_3{)}_3+3BaS{O}_4\downarrow <!--\; \downarrow \; -->$

Khi cho ceri(IV) nitrat (kiềm) tác dụng với sắt(II) sunfat trong môi trường axit nitric, phản ứng xảy ra như sau:

$Ce(N{O}_3{)}_{3}OH+3HN{O}_3+FeS{O}_4⟶<!--\; ⟶\; -->Ce(N{O}_3{)}_3+Fe(N{O}_3{)}_3+H_{2}S{O}_4+H_{2}O$

Các ứng dụng

Trong thí nghiệm

Sắt(III) nitrat thường được dùng làm chất xúc tác trong phản ứng tổng hợp natri amit từ dung dịch natri hòa tan trong amonia:

2NH₃ + 2Na → 2NaNH₂ + H₂↑

Một số loại đất sét chứa sắt(III) nitrat đã được chứng minh là chất oxy hóa hiệu quả trong tổng hợp hữu cơ. Chẳng hạn, sắt(III) nitrat trong Montmorillonit—hay còn gọi là 'Clayfen'—được sử dụng để oxy hóa alcohol thành aldehyde và thiol thành đisunfua.

Các ứng dụng khác

Dung dịch sắt(III) nitrat được sử dụng rộng rãi trong ngành kim hoàn và bởi các nghệ nhân chạm khắc bạc cũng như trong chế tạo hợp kim bạc.

Các hợp chất khác

Fe(NO₃)₃ cũng phản ứng với CO(NH₂)₂ để tạo ra một số hợp chất, ví dụ như Fe(NO₃)₃·6CO(NH₂)₂ có dạng tinh thể màu chàm.