Buzz
1. Tổng quan về dạ dày
Dạ dày (hay còn gọi là bao tử) là một phần của hệ tiêu hóa, nơi tiếp nhận và tiêu hóa thức ăn trước khi đưa vào ruột. Dạ dày có khả năng chứa khoảng 1 - 1,5 lít thức ăn và nằm giữa dạ dày và tá tràng. Bề mặt của dạ dày có 5 lớp vỏ bọc:
- Lớp niêm mạc;
- Phần dưới của lớp niêm mạc;
- Lớp cơ: bao gồm cơ dọc, cơ vòng và cơ chéo;
- Bề mặt dưới của niêm mạc;
- Lớp niêm mạc.
Cấu trúc của bao tử
Bao tử thực hiện 4 chức năng chính:
- Vận động: hoạt động dựa trên sự co bóp thường xuyên ở lớp cơ. Áp suất bao tử giảm khi đầy và tăng khi trống.
- Nhu động: diễn ra khi thức ăn nhập vào bao tử từ 5 - 10 phút. Sự nhu động tăng khi thức ăn tiếp cận tâm vị, gây ra sự nhào trộn, nghiền nhỏ thức ăn với dịch tiêu hóa để chuẩn bị cho việc đưa xuống ruột.
- Tiết dịch: hàng ngày bao tử tiết ra khoảng 1,5 lít dịch tiêu hóa chứa axit amin, globulin miễn dịch, albumin, protein,...
- Tiêu hóa: dạ dày có khả năng điều chỉnh mở/đóng van dạ dày để kích thích tiết ra các enzyme tiêu hóa. Ngoài ra, dạ dày còn sản xuất secretin để kích thích tiết dịch tụy.
2. Triệu chứng đau dạ dày và nguy hiểm
2.1. Vị trí cảm giác đau ở dạ dày
Đau dạ dày là một hiện tượng đau từ tổn thương ở dạ dày, có nhiều nguyên nhân gây ra. Người bị đau dạ dày thường cảm nhận đau âm ỉ kéo dài, không thoải mái khi ăn quá no hoặc quá đói.
Đau dạ dày có thể xuất phát từ nhiều vị trí khác nhau, thường nhất là ở vùng thượng vị, nằm trên rốn và dưới xương ức. Cơn đau thường tỏa ra vùng ngực và lưng, mang lại cảm giác căng tức và khó chịu.
2.2. Đau dạ dày có nguy hiểm không?
Nếu phát hiện và điều trị kịp thời theo phương pháp phù hợp với tình trạng sức khỏe của từng người, đau dạ dày sẽ không gây ra nguy hiểm đáng kể. Tuy nhiên, ở mức độ ảnh hưởng nhất định, cơn đau từ bệnh có thể gây ra cảm giác không thoải mái, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Trong trường hợp bệnh kéo dài mà không được điều trị, có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng như:
- Viêm loét dạ dày hoặc tá tràng
Cơn đau dạ dày kéo dài có thể gây tổn thương cho niêm mạc của dạ dày, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập gây viêm nhiễm: viêm loét nội mạc, viêm loét tá tràng,...
- Hẹp van dạ dày
Hẹp van dạ dày do đau dạ dày có thể khiến người bệnh đau khi nằm, có biểu hiện nôn ra thức ăn đã tiêu hóa từ ngày hôm trước. Dần dần, tình trạng này gây ra tình trạng mệt mỏi, chán ăn, suy giảm cân nặng,... ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và cuộc sống của bệnh nhân.
- Dau dạ dày trào ngược
Cũng do đau dạ dày mà trạng thái trào ngược của dạ dày có thể xảy ra, dẫn đến nhiều vấn đề như hẹp thực quản, viêm đường hô hấp,...
- Xuất huyết từ dạ dày
Tình trạng này xảy ra khi niêm mạc bên trong dạ dày bị tổn thương, khiến dạ dày chảy máu. Khi kéo dài, tình trạng này có thể gây ra mệt mỏi, suy giảm máu và thậm chí gây tử vong.
- Rạn nứt dạ dày
Khi vết loét bị axit dạ dày tấn công liên tục sẽ gây ra tổn thương, rạn nứt dạ dày. Kết quả của tình trạng này là thức ăn tràn vào bụng gây viêm nhiễm, khiến người bệnh đau đớn mà không thể giảm đau.
- Ung thư dạ dày
Đây có thể coi là biến chứng nguy hiểm nhất do bệnh đau dạ dày gây ra. Thống kê từ Tổ chức Y tế Thế giới cho thấy mỗi năm có khoảng 800.000 người tử vong do ung thư dạ dày.
3. Phát hiện triệu chứng của bệnh đau dạ dày sớm
Phần lớn người mắc đau dạ dày thường phải đối mặt với những dấu hiệu sau:
- Đau ở vùng thượng vị: cảm giác đau có thể cấp tính hoặc mãn tính, kéo dài trong nhiều ngày, đặc biệt là đêm, gây ra vấn đề về giấc ngủ cho bệnh nhân.
- Buồn nôn: tổn thương niêm mạc dạ dày gây ra sự rối loạn trong quá trình tiêu hóa, thức ăn không được tiêu hóa đúng cách, dẫn đến tình trạng buồn nôn, nôn mửa, ợ chua, trào ngược, đầy hơi, ợ hơi,...
Các dấu hiệu phổ biến của đau dạ dày
- Nôn máu: người bệnh có thể phát hiện phân đen mùi hôi hoặc nôn ra thức ăn pha máu. Dấu hiệu này đặc biệt nguy hiểm, cần phải đến bệnh viện ngay lập tức để được xử trí kịp thời.
- Chán ăn, mệt mỏi, khó thở: khi bị đau dạ dày, axit và thức ăn có thể trào ngược lên thực quản, gây ra viêm và sưng tắc đường thở, dẫn đến cảm giác đau khi nuốt, chán ăn, mệt mỏi, khó thở do co thắt phế quản.
- Giảm cân đột ngột: mệt mỏi do đau dạ dày gây ra cảm giác đầy bụng, khó tiêu hóa, người bệnh không muốn ăn, cảm thấy chán ăn, dẫn đến tình trạng giảm cân đột ngột.
4. Cần làm gì khi mắc bệnh đau dạ dày?
4.1. Khi nào cần đến gặp bác sĩ?
Tùy thuộc vào cường độ đau và các dấu hiệu mắc phải, người bệnh có thể tự quyết định liệu nên đi bệnh viện ngay lập tức hay chờ đợi thêm. Tuy nhiên, những trường hợp sau đây, tốt nhất nên đến bệnh viện cấp cứu ngay lập tức:
Gặp bác sĩ để khám và điều trị sớm là biện pháp phòng tránh biến chứng do đau dạ dày
- Đau dữ dội như bị dao đâm kèm theo các triệu chứng như: lo lắng, hoảng sợ, sốc, nhịp tim nhanh, nôn mửa, phân bí trung tiện.
- Nôn máu tươi, trụy tim mạch, hoặc ngất xỉu.
4.2. Biện pháp phòng ngừa đau dạ dày
Để tránh đau dạ dày, mỗi người nên tuân thủ các nguyên tắc sau:
- Tuân thủ chế độ ăn uống khoa học
+ Rửa tay trước khi ăn, luôn chọn thức ăn chín, uống nước sôi.
+ Không bỏ bữa, ăn đúng giờ, nhai kỹ, ăn từ từ, tránh ăn quá no.
+ Giữ cân nặng ổn định vì sự thừa cân có thể gây ra các vấn đề như ợ hơi, ợ chua.
+ Hạn chế sử dụng các chất kích thích, thức ăn cay nóng, đồ uống chứa cồn vì chúng có thể gây tổn thương cho dạ dày.
- Thực hiện các hoạt động sinh hoạt lành mạnh
+ Tránh tạo áp lực kéo dài gây căng thẳng, căng thẳng vì điều này có thể khiến dạ dày tiết ra nhiều acid và tăng nguy cơ viêm loét.
+ Đừng thức khuya mà hãy ngủ đúng giờ để không ảnh hưởng đến các chức năng của cơ thể.
