Buzz
1. Phong trào cách mạng 1930-1931
Từ tháng 2 đến tháng 4 năm 1930, diễn ra nhiều cuộc đấu tranh của công nhân và nông dân. Mục tiêu của các cuộc đấu tranh này là cải thiện đời sống: công nhân yêu cầu tăng lương, giảm giờ làm; nông dân đòi giảm sưu, giảm thuế... Đồng thời, xuất hiện các khẩu hiệu chính trị như “Đả đảo chủ nghĩa đế quốc! Đả đảo phong kiến!”, “Thả tù chính trị”.
Vào ngày Quốc tế Lao động 1/5, cả nước dấy lên nhiều cuộc đấu tranh, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng của phong trào cách mạng. Đây là lần đầu tiên công nhân Việt Nam tổ chức biểu tình kỷ niệm ngày Quốc tế Lao động, đấu tranh đòi quyền lợi cho người lao động trong nước và thể hiện tinh thần đoàn kết cách mạng với nhân dân lao động toàn thế giới.
Trong các tháng 5, 6, 7, 8, trên toàn quốc diễn ra nhiều cuộc đấu tranh liên tiếp của công nhân, nông dân và các tầng lớp lao động khác.
Sáng tháng 9 năm 1930, phong trào đấu tranh leo thang, đặc biệt là tại hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh. Nông dân, với sự tự vệ vũ trang, tổ chức biểu tình hàng nghìn người kéo đến huyện lị, tỉnh lị yêu cầu giảm sưu và thuế. Công nhân tại Vinh - Bến Thuỷ cũng tham gia. Vào ngày 12/9/1930, biểu tình của 8000 nông dân Hưng Nguyên (Nghệ An) với khẩu hiệu 'Đả đảo chủ nghĩa đế quốc!' đã gia tăng số lượng lên tới 3 vạn người, xếp hàng dài 4 km. Pháp đã đàn áp dữ dội bằng máy bay, làm chết 217 người và làm bị thương 126 người.
Hệ thống chính quyền thực dân và phong kiến bị tê liệt, nhiều thôn, xã bị tan rã. Nhiều lí trưởng và chánh tổng đã bỏ trốn. Trong bối cảnh đó, các cấp uỷ Đảng ở thôn, xã đã lãnh đạo nhân dân tự quản lý đời sống chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội địa phương, thực hiện chức năng của chính quyền, gọi là 'Xô viết'.
2. Xô viết Ngệ - Cao trào phong trào cách mạng 1930-1931
Tại Nghệ An, Xô viết được thành lập từ tháng 9 năm 1930 ở các xã thuộc huyện Thanh Chương, Nam Đàn, một phần huyện Anh Sơn, Nghi Lộc, Hưng Nguyên. Diễn Châu và Hà Tĩnh, Xô viết xuất hiện ở các xã thuộc huyện Can Lộc, Nghi Xuân, Hương Khê vào cuối năm 1930 và đầu năm 1931. Các Xô viết đã thực hiện quyền làm chủ của quần chúng, điều hành toàn diện đời sống xã hội.
Về mặt chính trị, quần chúng được tự do tham gia các đoàn thể cách mạng và tổ chức hội họp. Các đội tự vệ đỏ và tòa án nhân dân được thành lập.
Về kinh tế, thực hiện các biện pháp như chia ruộng đất công cho nông dân nghèo; bãi bỏ thuế thân, thuế chợ, thuế đò, thuế muối; xóa nợ cho người nghèo; sửa chữa cầu cống, đường giao thông; và thành lập các tổ chức hỗ trợ nông dân trong sản xuất.
Về văn hóa - xã hội, chính quyền cách mạng mở lớp dạy chữ Quốc ngữ cho các tầng lớp nhân dân; xoá bỏ các tệ nạn xã hội như mê tín, dị đoan, rượu chè, cờ bạc; duy trì trật tự trị an; và xây dựng tinh thần đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau.
Kể từ tháng 9, sau hai cuộc biểu tình lớn của nông dân tại hai huyện Nam Đàn và Thanh Chương, cao trào cách mạng tại Nghệ - Tĩnh vượt ngoài dự đoán của các cấp bộ Đảng. Với các cuộc biểu tình vũ trang thô sơ và sự hỗ trợ của các đội tự vệ đỏ, nông dân ở Nam Đàn, Thanh Chương và nhiều huyện khác đã liên tục tấn công vào chính quyền thực dân và phong kiến, dẫn đến sự hỗn loạn trong hệ thống chính quyền ở Nghệ - Tĩnh.
Trong 6 tháng cuối năm 1930, Khâm sứ Trung Kỳ và triều đình Huế phải thay đổi ba tổng đốc ở Nghệ An và hai tuần vũ ở Hà Tĩnh. Chính quyền cơ sở trở nên rối ren. Tại Thanh Chương, tri huyện và nha lại không dám làm việc trở lại. Chính quyền huyện Nam Đàn bị tê liệt. Tri huyện Nghi Lộc và đội lệ Hưng Nguyên bị giết. Các tri huyện và nha lại ở những huyện khác mất tinh thần, binh lính các đồn không dám hoạt động, một số chuyển sang ủng hộ cách mạng. Chính quyền địch ở nhiều làng bị tê liệt hoặc tan rã.
Xô viết Nghệ - Tĩnh là đỉnh cao của phong trào cách mạng 1930 - 1931. Dù chỉ tồn tại 4-5 tháng, Xô viết đã tạo ra một làn sóng động viên mạnh mẽ toàn quốc. Đối mặt với phong trào, thực dân Pháp đã dốc sức thực hiện các cuộc khủng bố tàn bạo, lập nhiều đồn bốt tại Nghệ An và Hà Tĩnh, đồng thời triển khai quân đội để đàn áp, đốt phá, và chia rẽ quần chúng. Kết quả là nhiều cơ quan Đảng và cơ sở quần chúng bị phá hủy, hàng loạt cán bộ, đảng viên và người yêu nước bị bắt bớ, tù đày hoặc sát hại.
Cuối năm 1930, cuộc đấu tranh giữa ta và địch vẫn diễn ra quyết liệt. Trong những tháng đầu năm 1931, phong trào cách mạng gặp nhiều khó khăn và tổn thất nặng nề do nhiều cán bộ lãnh đạo Đảng ở Nghệ - Tĩnh bị bắt. Phong trào của quần chúng dần lắng xuống, các Xô viết bị giải tán vào tháng 6 năm 1931. Cuối năm 1931, vẫn có một số cuộc mít tinh và biểu tình nhỏ ở một số xã; việc rải truyền đơn và treo cờ đỏ kéo dài đến năm 1932. Một số cán bộ và đảng viên kiên trì tiếp tục hoạt động và gây ảnh hưởng trong quần chúng.
3. Bài học kinh nghiệm và ý nghĩa lịch sử
Bài học kinh nghiệm:
- Bài học về công tác tư tưởng: Đảng đã tập hợp và giáo dục một lực lượng cách mạng đông đảo từ quần chúng, đặc biệt là công nhân và nông dân, để thực hiện cuộc cách mạng giải phóng dân tộc và giai cấp.
- Bài học về xây dựng khối liên minh công nông: Phong trào đã hình thành một liên minh vững mạnh giữa công nhân và nông dân. Dưới sự chỉ đạo của Đảng, liên minh này đã gắn bó chặt chẽ với các tầng lớp nhân dân khác.
- Bài học về phương pháp giành và giữ chính quyền thông qua bạo lực cách mạng.
- Bài học về việc xây dựng chính quyền nhân dân, một hình thức chính quyền hoàn toàn mới.
- Bài học về tổ chức và lãnh đạo quần chúng trong cuộc đấu tranh.
Ý nghĩa lịch sử:
- Khẳng định đường lối chính xác của Đảng và vai trò lãnh đạo của giai cấp công nhân trong cuộc cách mạng ở Đông Dương.
- Liên minh công - nông đã được hình thành và củng cố.
- Đây là cuộc tập dượt quan trọng cho cuộc Tổng khởi nghĩa tháng Tám sau này.
- Được quốc tế cộng sản và phong trào công nhân quốc tế đánh giá cao. Quốc tế Cộng sản công nhận Đảng Cộng sản Đông Dương là một phân bộ độc lập trực thuộc Quốc tế Cộng sản.
4. Nội dung nào không phản ánh đúng ý nghĩa lịch sử của phong trào cách mạng 1930-1931.
A. Xác nhận quyền lãnh đạo thực sự của giai cấp công nhân trong thực tiễn
B. Chứng minh vai trò thực tiễn của liên minh công nông
C. Khẳng định tính đúng đắn của đường lối cách mạng Đảng Cộng sản
D. Khởi đầu một kỷ nguyên mới cho dân tộc: kỷ nguyên độc lập và tự do
Đáp án: D
Nội dung không phản ánh đúng ý nghĩa lịch sử của phong trào cách mạng 1930 - 1931 ở Việt Nam là việc mở đầu kỷ nguyên mới của dân tộc, kỷ nguyên độc lập và tự do. Đây là ý nghĩa của cuộc cách mạng tháng Tám 1945.
5. Nội dung nào sau đây đúng với ý nghĩa lịch sử của phong trào cách mạng 1930 – 1931?
A. Xác nhận quyền lãnh đạo thực tế của giai cấp công nhân
B. Chứng minh vai trò thực tiễn của liên minh công nông
C. Khẳng định tính đúng đắn của đường lối cách mạng Đảng Cộng sản
D. Khởi đầu một kỷ nguyên mới cho dân tộc: kỷ nguyên của độc lập và tự do
