Nói lái (hay còn gọi là nói trại) là một hình thức chơi chữ phổ biến trong nhiều ngôn ngữ. Trong nó, người ta hoán đổi phụ âm đầu và phần giữa các âm tiết để tạo ra các từ ngữ mới, đầy bất ngờ và đôi khi mang tính hiểm hóc. Sự biến đổi này cũng phụ thuộc vào từng khu vực miền đất khác nhau và cách phát âm địa phương, làm cho nói lái có thể thay đổi một chút.
Nói lái trong tiếng Việt
Đây là một biện pháp tu từ đặc biệt của tiếng Việt, với đặc điểm là các âm tiết rõ ràng và có thể kết hợp phụ âm đầu với bất kỳ phần nào để tạo ra các từ có nghĩa. Nói lái phổ biến trong giao tiếp hàng ngày để làm vui hoặc để nói một điều gì đó một cách kín đáo. Nói lái cũng được sử dụng nhiều trong văn học dân gian và các tác phẩm châm biếm, hài hước, hoặc để chỉ trích một cách hài hước một cá nhân hoặc một vấn đề xã hội.
Ngôn ngữ khác
Cách nói này cũng được nhiều quốc gia khác sử dụng.
Ví dụ trong tiếng Anh: 'The Lord is a shoving leopard' (thay vì 'The Lord is a loving shepherd') - được gọi là Spoonerism. Giáo sư William Archibald Spooner nổi tiếng với thói quen lơ đẹp hay nói ngược, ví dụ như 'You have hissed my mystery lecture' ('You have missed my history lecture').
Ví dụ trong tiếng Đức: 'Auf der Liebesreise // sprach der Leibesriese: // 'Reib es, Liese!' // Und sie rieb es leise.' - gọi là 'Wortdreher' hay 'Buchstabendreher', là một loại vần thú vị được gọi là Schüttelreim.
Ví dụ trong tiếng Pháp: nhà văn Voltaire, tên thật François Marie Arouet, lấy tên thành phố quê hương là Airvault (thuộc vùng Deux Sèvres) và nói lái thành Vault – Air để có bút danh Voltaire.