Nói với con - Y Phương là tài liệu tổng hợp về tóm tắt nội dung chính, cách lập dàn ý phân tích, cấu trúc, giá trị nội dung và nghệ thuật, cùng với bối cảnh sáng tạo, nguyên cớ ra đời của tác phẩm và hồ sơ tác giả, quan điểm và sự nghiệp sáng tác theo phong cách nghệ thuật giúp học sinh lớp 9 hiểu và học tốt môn văn.
1. Tìm hiểu chung
a. Hoàn cảnh sáng tạo
- Bài thơ được sáng tác vào năm 1980, trong bối cảnh đất nước mới hòa bình thống nhất nhưng vẫn gặp phải nhiều khó khăn thiếu thốn. Từ hiện thực đó, nhà thơ đã sáng tác bài thơ như một lời tâm sự, động viên bản thân và nhắc nhở con cái sau này.
- In trong tập Thơ Việt Nam 1945 – 1985.
b. Bố cục: 2 phần
- Phần 1: Cha nói với con về tình cảm gốc gác.
- Phần 2: Cha nói về truyền thống cao quý của quê hương và hy vọng con sẽ tiếp tục những giá trị đó.
c. Dòng cảm xúc:
- Sử dụng lời nói gửi gắm cho con, Y Phương tái hiện về nguồn cội cuộc sống mỗi con người, thể hiện lòng tự hào về sức mạnh kiên cường của đất nước.
- Bài thơ khắc họa từ tình cảm gia đình mở rộng ra tình yêu quê hương, từ những kỷ niệm thân thương nhưng sâu sắc mà nâng cao thành triết lý sống. Cảm xúc và đề tài của bài thơ được thể hiện tự nhiên, có sự rộng lớn nhưng vẫn đậm đà.
2. Giá trị của Nội dung và Nghệ thuật
a. Giá trị Nội dung
- Bài thơ thể hiện tình cảm ấm áp trong gia đình, ca tụng truyền thống và tự hào về quê hương, dân tộc. Nó giúp ta thêm hiểu biết về sức sống và tâm hồn tươi sáng của dân tộc miền núi, nhắc nhở về tình yêu đẹp đẽ dành cho quê hương và ý chí vươn lên trong cuộc sống.
b. Giá trị Nghệ thuật
- Bài thơ được viết theo dạng thơ tự do tự do, giúp thể hiện cảm xúc rõ ràng, cụ thể.
- Dòng thơ truyền đạt một cách trìu mến, sâu sắc, phản ánh qua lời của cha dành cho con, từ sự mãnh liệt, hùng biện đến sự ngọt ngào, tôn vinh về quê hương.
- Nhịp điệu thơ lúc nhẹ nhàng trôi chảy nhưng cũng đầy tính chất sâu lắng, lúc lại mạnh mẽ, đầy uy nghiêm -> Lời khuyên của cha lưu lại trong lòng con.
- Sử dụng ngôn từ thơ phong phú, sắc nét, đầy ý nghĩa, hình ảnh thơ sống động, độc đáo, phản ánh rõ nét vẻ đẹp thơ ca của miền núi.
Bản đồ tư duy về bài thơ 'Nói với con':