Nokia 'cục gạch 4G' mới và iPhone đã 10 năm tuổi: Với vài trăm nghìn đồng, đâu là sự lựa chọn tốt nhất khi sóng 2G sắp bị ngừng phát?

Với cùng một mức giá, đâu là điểm mạnh của điện thoại 'cục gạch' mới và smartphone cũ?

Khi sóng 2G sắp bị ngừng tại Việt Nam, người dùng cần tìm điện thoại mới để duy trì kết nối. Trong tình hình này, hai lựa chọn phổ biến là điện thoại cơ bản hỗ trợ 4G và smartphone cũ.

Điện thoại cơ bản được đại diện bởi Nokia 105 4G Pro, với giá khoảng 680.000 đồng cho máy mới. Đây là mẫu điện thoại cơ bản bán chạy nhất tại Việt Nam, với nhiều hệ thống bán lẻ cho biết doanh số của Nokia (HMD) trong phân khúc này chiếm đến 70%.

Ngược lại, về phía smartphone cũ, bên cạnh các mẫu Android, một lựa chọn phổ biến ở Việt Nam là iPhone cũ. iPhone được tin tưởng nhờ vào thương hiệu Apple nổi tiếng với chất lượng phần cứng, hệ điều hành iOS ổn định và thân thiện, hệ sinh thái phụ kiện phong phú, cùng cộng đồng mua bán, sửa chữa đông đảo.

Với 700.000 đồng, chúng tôi đã mua được một chiếc iPhone 6 Plus 64GB. Đây là mẫu iPhone 'đỉnh' ra mắt cách đây tròn một thập kỷ (9/2014). Hiện tại, chiếc máy này đã bị ngừng hỗ trợ và phiên bản hệ điều hành mới nhất hỗ trợ là iOS 12, ra mắt từ năm 2018.

Với cùng số tiền, điện thoại cơ bản và smartphone sẽ có những ưu điểm và hạn chế gì?

Smartphone: Hiện đại nhưng tiêu tốn nhiều năng lượng

Xét về phần cứng, iPhone 6 Plus rõ ràng vượt trội hơn hẳn so với Nokia 105 4G Pro ở mọi phương diện. Thiết kế của iPhone 6 Plus không chỉ sang trọng và thời thượng mà còn được chế tạo từ nhôm bền bỉ, tạo cảm giác chắc chắn và cao cấp, hoàn toàn khác biệt so với lớp vỏ nhựa nhẹ của Nokia 105 4G Pro, khiến nó cảm giác như một món đồ chơi.

Một trong những điểm mạnh lớn nhất của iPhone 6 Plus là màn hình rộng 5.5 inch, cho phép hiển thị hình ảnh rõ nét, rất hữu ích cho người lớn tuổi. Với màn hình lớn và các tính năng hỗ trợ của iOS (như chữ lớn), người dùng có thể dễ dàng đọc tin nhắn, tra cứu danh bạ, lướt web, xem ảnh... một cách thoải mái hơn. Đây là điểm mà Nokia 105 4G Pro không thể cạnh tranh do màn hình nhỏ và độ phân giải thấp.

Màn hình lớn của iPhone 6 Plus cũng mang đến các tính năng giải trí, đặc biệt là xem video trên ứng dụng YouTube. YouTube không chỉ cung cấp video mà còn nhiều danh sách nhạc theo chủ đề. Đây là một hình thức giải trí rất được yêu thích, đặc biệt đối với người lớn tuổi.

iPhone 6 Plus được trang bị camera 8MP, cho phép ghi lại những khoảnh khắc đáng nhớ. Dù đã ra mắt được 10 năm, chất lượng camera của iPhone 6 Plus vẫn vượt trội so với các điện thoại cơ bản hiện có trên thị trường.

Không chỉ chụp ảnh, camera của iPhone còn hỗ trợ cuộc gọi video qua các ứng dụng OTT như Zalo, Facebook Messenger và iMessage/FaceTime, điều mà Nokia 105 4G Pro không thể thực hiện.

Các ứng dụng OTT cung cấp nhiều lợi ích cho việc liên lạc, cho phép gửi tin nhắn có dấu không giới hạn ký tự, đính kèm nội dung đa phương tiện (ảnh, video) và thực hiện cuộc gọi miễn phí, thay vì sử dụng SMS hay cuộc gọi truyền thống, giúp tiết kiệm chi phí liên lạc.

Trong thời đại số hóa hiện nay, smartphone trở thành công cụ thiết yếu để thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến Chính phủ điện tử (VNeID, VssID, dịch vụ công) và ngân hàng điện tử (ứng dụng ngân hàng, ví điện tử). Với điện thoại cơ bản, người dùng không thể thực hiện các tác vụ như xác minh danh tính hay chuyển khoản.

Cần lưu ý rằng việc sử dụng các ứng dụng chứa thông tin cá nhân, đặc biệt là ứng dụng ngân hàng, có thể dẫn đến nguy cơ bị lừa đảo trực tuyến. Đây là một mối lo ngại lớn, đặc biệt với người lớn tuổi, nhóm đối tượng chính trong quá trình chuyển từ điện thoại cơ bản sang smartphone, dễ bị kẻ xấu lợi dụng.

Ngoài ra, với hệ điều hành iOS 12, iPhone 6 Plus đã lỗi thời và không hỗ trợ một số ứng dụng quan trọng như VNeID hoặc các ứng dụng ngân hàng mới. Người dùng cần cân nhắc nâng cấp lên iPhone 6s hoặc phiên bản mới hơn để có trải nghiệm đầy đủ hơn.

Điện thoại cơ bản: Trải nghiệm kém nhưng ít rủi ro hơn

So với iPhone 6 Plus về mặt phần cứng, Nokia 105 4G Pro rõ ràng yếu thế hơn nhiều. Dù cấu hình kém, Nokia 105 4G Pro và điện thoại cơ bản nói chung vẫn có những ưu điểm riêng nhờ vào tính chất của hệ điều hành.

Với chip Unisoc T107 và RAM 48MB, Nokia 105 4G Pro có thông số kỹ thuật kém xa so với chip Apple A8 và RAM 1GB trên iPhone 6 Plus. Tuy nhiên, do không phải xử lý nhiều tác vụ phức tạp, Nokia 105 4G Pro phản hồi nhanh chóng, gần như ngay lập tức trong các tác vụ như gọi điện và nhắn tin. Ngược lại, iPhone 6 Plus, mặc dù cấu hình mạnh hơn, lại thường gặp tình trạng giật lag do đã 10 năm tuổi và phải xử lý nhiều ứng dụng nặng.

Hệ điều hành đơn giản giúp Nokia 105 4G Pro duy trì hoạt động ổn định. Máy có thể hoạt động liên tục cả tuần, thậm chí cả tháng mà không cần khởi động lại. Ngược lại, hệ điều hành smartphone, dù là iOS nổi tiếng với sự ổn định, cũng có thể gặp lỗi và yêu cầu khởi động lại thường xuyên.

Hệ điều hành smartphone với nhiều ứng dụng có thể dẫn đến vấn đề hết bộ nhớ. Phiên bản cơ bản nhất của iPhone 6 chỉ có 16GB bộ nhớ trong, một con số hạn chế ở thời điểm hiện tại. Trong một số trường hợp, tình trạng đầy bộ nhớ có thể cản trở hoàn toàn việc sử dụng, và vì iPhone không thể nâng cấp bộ nhớ, người dùng sẽ phải chi tiền để mua máy mới. Vấn đề này gần như không xảy ra trên điện thoại cơ bản.

Thời lượng pin của Nokia 105 4G Pro là một điểm mạnh lớn. Máy có thể hoạt động trong nhiều ngày mà không cần sạc nhờ vào việc sử dụng ít tính năng. Ngược lại, iPhone 6 Plus với màn hình lớn và cấu hình cao thường yêu cầu sạc mỗi ngày, thậm chí nhiều lần trong ngày nếu sử dụng nhiều. Một phần do điện thoại cơ bản có ít tính năng hơn nên người dùng không phải sạc nhiều như smartphone.

Giao diện của Nokia 105 4G Pro, mặc dù không trực quan như smartphone, nhưng với các nút bấm vật lý, dễ sử dụng hơn cho người cao tuổi. Trong khi đó, giao diện cảm ứng của iPhone có thể gây khó khăn cho những người không quen với công nghệ. Hơn nữa, các bản cập nhật phần mềm trên iPhone thường thay đổi giao diện, khiến người dùng lớn tuổi có thể cảm thấy bỡ ngỡ.

Cuối cùng, Nokia 105 4G Pro là một mẫu điện thoại hoàn toàn mới, được bảo hành chính hãng trong vòng 12 tháng. Ngược lại, khi chọn mua iPhone 6 Plus cũ, người dùng phải chấp nhận rủi ro về chất lượng và không có bảo hành. Điều này rất quan trọng đối với những ai muốn sở hữu một thiết bị đáng tin cậy mà không gặp phải vấn đề trong suốt quá trình sử dụng.

Những chi phí phát sinh

Khi xét đến phân khúc giá dưới 1 triệu đồng, chi phí là một yếu tố không thể bỏ qua với người tiêu dùng. Đối với điện thoại cơ bản như Nokia 105 4G Pro, người dùng chỉ cần chi tiền mua máy mà không cần thêm chi phí cho các phụ kiện như ốp lưng hay dán màn hình. Những phụ kiện này gần như không cần thiết với điện thoại cơ bản, giúp người dùng tiết kiệm được chi phí ban đầu.

Ngược lại, với iPhone 6 Plus, dù giá của máy cũ có thể rẻ hơn, người dùng thường phải bỏ thêm tiền cho các phụ kiện bảo vệ như ốp lưng hay dán màn hình để tránh hư hỏng. Tùy vào chất lượng phụ kiện, chi phí này có thể lên đến vài trăm nghìn đồng, làm tăng tổng chi phí sử dụng so với điện thoại cơ bản.

Trong quá trình sử dụng, chi phí của điện thoại cơ bản chủ yếu đến từ cước gọi và tin nhắn. Người dùng chỉ cần chi trả cho các cuộc gọi và SMS truyền thống. Ngược lại, với smartphone như iPhone 6 Plus, chi phí chính lại đến từ dữ liệu di động (data). Việc sử dụng các ứng dụng OTT để liên lạc hoặc truy cập internet tiêu tốn nhiều dữ liệu, yêu cầu người dùng phải mua các gói data hàng tháng. Tùy thuộc vào nhu cầu, việc sử dụng điện thoại cơ bản hay smartphone sẽ có mức cước khác nhau.

Bên cạnh đó, điện thoại cơ bản thường không có chi phí 'bảo trì' phát sinh. Tuy nhiên, với cấu trúc phức tạp của iPhone 6 Plus, người dùng có thể cần sửa chữa các linh kiện như màn hình, camera, cảm biến vân tay hay pin. Chi phí sửa chữa các linh kiện này không hề rẻ, thậm chí có thể bằng giá mua một chiếc điện thoại cơ bản mới. Điều này khiến smartphone trở nên 'tốn kém' hơn so với điện thoại cơ bản khi xét về lâu dài.

iPhone 6 Plus là một mẫu iPhone gặp nhiều chỉ trích với các vấn đề phần cứng như vỏ dễ bị cong, gây lỗi cảm ứng, và lỗi chống rung camera. Chiếc iPhone 6 Plus của chúng tôi cũng gặp chút vấn đề về màn hình, nhưng vẫn có thể sử dụng được nên không cần thay thế. Nếu phải thay màn hình cho iPhone 6 Plus, chi phí khoảng 500.000 đồng, một số tiền không đáng khi xét đến vòng đời và giá trị của máy.

Cuối cùng, trong quá trình sử dụng, một chiếc điện thoại cơ bản có thể thực hiện các chức năng như nghe, gọi, nhắn tin ổn định như khi mới mua, trong khi smartphone thì không chắc chắn. Phần mềm và ứng dụng của smartphone thường xuyên được cập nhật, và đến một thời điểm nào đó, người dùng có thể không còn sử dụng được các ứng dụng vì phiên bản đã lỗi thời.

Như đã đề cập, ứng dụng VNeID không còn hỗ trợ iOS 12 trên iPhone 6 Plus. Các ứng dụng khác như ngân hàng, Zalo, hay YouTube cũng sẽ dừng hoạt động vào một thời điểm nào đó trong tương lai. Vì người dùng phụ thuộc vào các ứng dụng này, vòng đời của smartphone ngắn hơn và người dùng sẽ phải nâng cấp lên thiết bị mới, tốn kém hơn so với điện thoại cơ bản.

Kết luận

Khi xét đến yếu tố giá cả và tính năng, smartphone rõ ràng là lựa chọn tốt hơn cho đa số người dùng, đặc biệt là giới trẻ. Những lợi ích mà smartphone mang lại vượt trội hơn so với các rủi ro về chi phí phát sinh hay sự cố kỹ thuật.

Tuy nhiên, đối với người lớn tuổi - nhóm người dùng chính của điện thoại cơ bản - việc lựa chọn giữa một chiếc máy cơ bản hay nâng cấp lên smartphone còn phụ thuộc vào nhu cầu cá nhân. Nếu họ chỉ cần một thiết bị đơn giản, dễ sử dụng và ít phát sinh sự cố, Nokia 105 4G Pro và điện thoại cơ bản nói chung là sự lựa chọn an toàn và tiết kiệm hơn. Máy không chỉ duy trì liên lạc trong thời gian cắt sóng 2G mà còn có thời lượng pin dài và giao diện đơn giản, phù hợp với những người không quen sử dụng thiết bị phức tạp.