Khi phân tích một dự án, việc phân tích và hiểu rõ hai chỉ số NPV và IRR là vô cùng quan trọng. Ví dụ, khi so sánh 2 dự án khác nhau dựa trên NPV và IRR, có thể xảy ra trường hợp một dự án có NPV cao hơn nhưng dự án kia có IRR cao hơn. Điều này thường xảy ra khi so sánh các doanh nghiệp. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu và nắm được những điều cơ bản về 2 chỉ số này và mối quan hệ giữa NPV và IRR.
Khái niệm NPV và IRR
NPV là gì?
NPV, hay còn gọi là Net Present Value, là giá trị hiện tại ròng của dòng tiền dự kiến, bao gồm cả dòng tiền vào và dòng tiền ra được điều chỉnh về thời điểm hiện tại. NPV thường được áp dụng trong lập ngân sách và kế hoạch đầu tư để đánh giá khả năng sinh lời của dự án.
IRR là gì?
IRR, còn được gọi là Tỷ lệ hoàn vốn nội bộ (Internal rate of return), là tỷ lệ chiết khấu để giá trị hiện tại thuần của các dòng tiền từ dự án trở thành 0. IRR giúp đánh giá khả năng sinh lời của dự án và hỗ trợ so sánh lợi ích trong quyết định đầu tư.
Công thức tính NPV và IRR
Công thức tính NPV
Chú thích:
thời gian thực hiện dự án
thời gian tính vào dòng tiền
dòng tiền ròng của dự án vào thời điểm t
tỷ lệ chiết khấu của dòng tiền
chi phí ban đầu để thực hiện dự án
Công thức tính tỷ lệ sinh lời nội bộ
Chú ý:
N: thời gian thực hiện dự án
T: thời gian tính dòng tiền
Ct: dòng tiền ròng của dự án tại thời điểm t
R: tỷ lệ chiết khấu của dòng tiền
C0: chi phí ban đầu để thực hiện dự án
Ý nghĩa kinh tế của chỉ số NPV và tỷ lệ sinh lời nội bộ
Ý nghĩa của chỉ số tỷ lệ sinh lời nội bộ
-
Tỷ lệ sinh lời nội bộ giúp nhà đầu tư biết được dự án nào có tỷ suất lợi nhuận cao, giúp lựa chọn dự án phù hợp.
-
Tỷ lệ sinh lời nội bộ hỗ trợ nhà đầu tư đưa ra quyết định tài chính hợp lý.
-
Tỷ lệ sinh lời nội bộ giúp công ty đánh giá chương trình mua lại cổ phiếu của mình.
-
Tỷ lệ sinh lời nội bộ giúp nhà đầu tư phân tích và đánh giá lợi nhuận có thể thu được từ chi phí đầu tư ban đầu.
Ý nghĩa của chỉ số NPV
Chỉ số NPV mang ý nghĩa khác nhau tương ứng với ba giá trị có thể đạt được: dương, âm và bằng 0. Với mỗi giá trị, NPV sẽ mang một ý nghĩa kinh tế riêng:
-
Nếu giá trị dương: NPV lớn hơn 0 đồng nghĩa với việc dự án có khả năng mang lại lợi nhuận lớn hơn chi phí đầu tư ban đầu.
-
Nếu giá trị bằng 0: đồng nghĩa với việc dự án có khả năng hòa vốn, không lỗ lãi.
-
Nếu giá trị âm: NPV nhỏ hơn 0 mang ý nghĩa nếu đầu tư thì lợi nhuận dự kiến có thể thấp hơn chi phí đầu tư ban đầu và dự án này không nên tiếp tục đầu tư.
Mối quan hệ giữa NPV và tỷ lệ sinh lời nội bộ (IRR) trong dự án
Cả hai chỉ số này đều cho phép so sánh các quyết định đầu tư dự án đề xuất. Trong trường hợp này, hai đề xuất không trái ngược nhau và sẽ được chấp nhận hoặc từ chối dựa trên tỷ suất lợi nhuận tối thiểu trên thị trường.
Các đề xuất thường liên quan đến dòng tiền xuất ra ban đầu và sau đó là dòng tiền vào. Trong trường hợp này, các quyết định tương tự sẽ được thực hiện. NPV được chấp nhận khi có giá trị dương. Ngược lại, IRR được chấp nhận nếu tỷ lệ lợi nhuận nội bộ cao hơn ngưỡng hiện tại. Các dự án có NPV dương cũng cho thấy IRR cao hơn giá trị tham chiếu.
Trong trường hợp các dự án loại trừ nhau, NPV và IRR thường cho ra kết quả ngược nhau. NPV có thể khiến nhà đầu tư chấp nhận một đề xuất dự án, trong khi tỷ lệ lợi nhuận nội bộ có thể cho thấy đề xuất khác là lựa chọn tốt nhất.
Đầu tiên, các kết quả mâu thuẫn phát sinh do sự khác biệt đáng kể trong lượng vốn xuất ra của các đề xuất dự án đang được đánh giá. Đôi khi, xung đột phát sinh do sự khác biệt về thời gian và mô hình dòng tiền của các đề xuất dự án hoặc về thời gian dự kiến của các dự án được đề xuất.
Giải thích về hai lựa chọn trên, ta cần nhận thức rằng mục tiêu chính của công ty là tối đa hóa giá trị tài sản cho cổ đông và ưu tiên chọn một dự án có NPV cao hơn.
Do đó, NPV đáng tin cậy hơn nhiều khi so sánh với IRR và là phương pháp tốt nhất để xếp hạng các dự án loại trừ nhau. Thực tế cho thấy, NPV được coi là tiêu chuẩn tốt nhất để đánh giá các khoản đầu tư.
NPV và TIR đều là những chỉ số có thể giúp chúng ta phân tích. Tuy nhiên, hai chỉ số này không phải lúc nào cũng hữu ích cho các nhà đầu tư khi phải đưa ra quyết định dựa trên chúng nếu có 2 hoặc nhiều dự án tương đương. Mặc dù vậy, NPV vẫn là chỉ số được ưu tiên hơn.