Nữ Đức Mẹ Tà Pao

Tượng Nữ Đức Mẹ trên đỉnh Tà Pao (thường gọi là tượng Đức Mẹ Tà Pao; tiếng Pháp: Notre Dame de Ta Pao) nằm tại xã Đồng Kho, huyện Tánh Linh, tỉnh Bình Thuận. Tượng Nữ Đức Mẹ này được đúc từ xi măng trắng cao 3m, đặt trên một bệ cao 2m. Khu lễ đài và tượng đài Đức Mẹ Tà Pao hiện nay là một trong những điểm hành hương lớn của người Công giáo Việt Nam, mang tên chính thức là Trung tâm Thánh Mẫu Tà Pao.

Tên gọi của địa danh

Tà Pao có thể được giải thích từ tiếng K'Ho như sau: 'Tà' có nghĩa là bến sông, Pao là tên của một chủ bến đó. Khu vực Tà Pao là một điểm dừng chân của thuyền buôn trên Sông La Ngà, nơi mà hàng hóa được giao dịch và buôn bán. Sau này, khu vực này đã phát triển thành Chợ Tà Pao, thuộc xã Đồng Kho.

Một quan điểm khác chưa được chứng minh: 'Tà Pao' được gọi là theo tiếng của người K’Ho có ý nghĩa là 'Một ước mơ tươi đẹp' ('Tà': tươi đẹp từ linh thiêng, 'Pao': ước mơ). Tuy nếu viết hoặc phát âm là 'Tàmpao', nó có nghĩa là 'Suối mơ'.

Sử kiện lịch sử

Năm 1959, lễ kỷ niệm Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội được tổ chức trọng thể tại các giáo phận miền Nam Việt Nam để tưởng niệm 100 năm Đức Mẹ hiện ra tại Lộ Đức, được gọi là Đại hội Thánh Mẫu Toàn quốc. Nhân dịp này, tổng thống Ngô Đình Diệm - một người theo đạo Công giáo - đã chỉ đạo cho Phủ Tổng uy dinh điền xây dựng năm tượng Đức Mẹ ở Miền Trung, Miền Nam và Cao nguyên Trung phần trong các năm 1959, 1960 và 1961 bao gồm: Đức Mẹ Giang Sơn (Darlac), Đức Mẹ Thác Mơ (Phước Long), Đức Mẹ Phượng Hoàng (Công Tum), Đức Mẹ Trinh Phong (Ninh Thuận) và Đức Mẹ Tà Pao (Bình Tuy nay thuộc Bình Thuận).

Ngày 8 tháng 12 năm 1959, lễ Cung hiến và khánh thành tượng Đức Mẹ Tà Pao do Giám mục Paul Raymond Marie Marcel Piquet Lợi (Giám mục giáo phận Nha Trang bấy giờ) cử hành, với sự chứng kiến của nhiều linh mục, tu sĩ và hàng chục ngàn giáo dân chủ yếu là gốc di cư từ Huế, Nha Trang, Buôn Mê Thuột, Đồng bằng sông Cửu Long... Có thể nói lễ Cung hiến và khánh thành tượng Đức Mẹ Tà Pao là một Đại lễ tôn giáo quy mô quốc gia ở miền Nam Việt Nam vào thời điểm đó.

Từ năm 1964 đến năm 1975, toàn bộ khu vực Bắc Ruộng (bắc sông La Ngà) dưới sự kiểm soát của Chính phủ cách mạng Cộng hoà Nhân dân Miền Nam Việt Nam. Hầu hết giáo dân đã sơ tán đến vùng Nam Ruộng (nam sông La Ngà) và những địa phương khác, dẫn đến việc tượng Đức Mẹ Tà Pao dường như bị lãng quên từ đó.

Sau năm 1975, khoảng tháng 10 năm 1980, một số giáo dân từ vùng kinh tế mới xã Đức Tân và xã Huy Khiêm đã bắt đầu tìm kiếm lại tượng Đức Mẹ Tà Pao. Vào mùa Phục Sinh năm 1989, một số giáo dân từ giáo xứ Nghị Đức và Huy Khiêm đến thăm viếng tượng Đức Mẹ Tà Pao và phát hiện phần đầu, tay, chân của tượng đã bị vỡ nát. Vào cuối tháng 6 năm 1991, nhân dịp lễ hai thánh Tông Đồ thánh Phêrô và thánh Phaolô, những người này được sự cho phép và cổ vũ từ Giám mục Nicôla Huỳnh Văn Nghi (Giám mục giáo phận Phan Thiết lúc đó) cùng sự khuyên dặn của linh mục Phanxicô Xaviê Đinh Tân Thời (quản xứ Duy Cần trước đây, nay là giáo xứ Gia An) đã đến nhờ nhà điêu khắc Lê Phát (hiện đang ở giáo xứ Ngũ Phúc, giáo phận Xuân Lộc) để vá lại và sửa chữa tượng Đức Mẹ Tà Pao. Công việc hoàn thành vào ngày 30 tháng 7 năm 1991.

Hiện tượng về bức tượng Đức Mẹ Tà Pao

Ngày 29 tháng 9 năm 1999, lễ Tổng lãnh thiên thần, một số giáo dân từ vùng Phương Lâm và các vùng phụ cận, sau đó là các vùng Dốc Mơ, Gia Kiệm, Hố Nai, rồi Sài Gòn... đã đổ về vùng giáp ranh giữa Phương Lâm và Tánh Linh với mong muốn được chứng kiến trực tiếp hiện tượng kỳ lạ như ba em học sinh tại Phương Lâm đã kể lại trước đó. Các em cho biết họ đã thấy Đức Mẹ hiện ra và bay đi về phía bên kia núi.

Từ đầu năm 2000, nhiều đoàn hành hương đã kéo đến núi Tà Pao. Từ đó đến nay, nhiều người Công giáo đã kể lại nhiều câu chuyện kỳ lạ và ơn lạ liên quan đến bức tượng Đức Mẹ Tà Pao.

Hiện nay, tượng Đức Mẹ Tà Pao và khu vực khuôn viên đã được chính quyền tỉnh Bình Thuận cho phép Tòa Giám mục Phan Thiết tiến hành tái thiết với hai dự án: xây dựng lễ đài và xây dựng bậc thang lên núi. Lễ đài được xây dựng trên nền cũ với diện tích 200m² và bậc thang mới dài 250m, rộng 2m, gồm hơn 400 bậc, nhằm phục vụ việc hành hương thuận tiện khi lên núi thăm viếng Đức Mẹ. Công trình được khánh thành vào ngày 13 tháng 5 năm 2007 (ngày 13 hàng tháng vẫn có thánh lễ do Giám mục giáo phận Phan Thiết tổ chức trên núi hoặc dưới chân núi) và được đặt tên chính thức là Trung tâm Hành hương Đức Mẹ Tà Pao. Năm 2009, Giáo phận Phan Thiết tổ chức 'Năm Thánh Đức Mẹ Tà Pao' để kỷ niệm 50 năm khánh thành bức tượng. Sự kiện này thu hút rất đông khách hành hương đến khu vực này mỗi tháng.

Một nguồn tin địa phương cho biết: Vào năm 2000, khu vực Chợ Tà Pao, Tà Trang, La Ngâu bị ảnh hưởng nặng nề bởi trận lụt lớn. Sau khi lũ lụt dần lên, các đoàn cứu trợ đã đến giúp đỡ. Trong cơ duyên đó, họ đã phát hiện bức tượng Đức Mẹ trên núi (tượng đã tồn tại từ lâu và ít người quan tâm, chủ yếu là vì không ai biết chính xác lịch sử của nó), từ đó lan truyền những tin đồn về sự hiện diện của Đức Mẹ. Một cách rất tâm linh, khu vực này đã nhận được sự viếng thăm và hỗ trợ từ các tổ chức, giúp cải thiện đáng kể cuộc sống của người dân địa phương, làm cho họ giàu có hơn sau trận lụt.

Hình ảnh

Ghi chú

• Đức Mẹ Tà Pao
• Hình ảnh về Đức Mẹ Tà Pao trên Wikimapia