|
Trong thần thoại Hy Lạp và La Mã, Medusa là một trong ba chị em quái vật Gorgon, gồm Stheno, Euryale và Medusa. Trong ba chị em, Medusa là người đẹp nhất và trẻ nhất. Họ là con gái của Phorkix, cháu của Pontos và Gaia (Terra trong thần thoại La Mã), chắt của Chaos.
Medusa trong thần thoại Hy Lạp
Trong phiên bản truyền thuyết cuối cùng về Medusa, được viết bởi nhà thơ La Mã Ovid (Metamorphoses 4.770), Medusa từng là một phụ nữ xinh đẹp với mái tóc bồng bềnh quyến rũ. Sắc đẹp của Medusa đã thu hút Poseidon. Khi bị Poseidon theo đuổi, Medusa chạy đến đền thờ Athena để cầu cứu, nhưng Poseidon đã cưỡng hiếp cô tại đó (có dị bản cho rằng Medusa tự nguyện). Athena giận dữ và biến Medusa thành quái vật với ánh nhìn có thể biến mọi sinh vật sống thành đá và mái tóc biến thành rắn. Tay Medusa làm bằng đồng, móng sắc hơn dao, khuôn mặt có vảy giống rắn. Tuy vậy, Medusa vẫn giữ được vẻ đẹp của mình. Medusa trở thành nữ quỷ đáng sợ nhất, nhưng cô không bao giờ làm hại phụ nữ.
Cái chết của Medusa (trong thần thoại Hy Lạp)
Theo hầu hết các phiên bản, Medusa bị giết bởi anh hùng Perseus, con trai của Thần Zeus. Trong hành trình của mình, Perseus được các vị thần trợ giúp: Athena ban tấm khiên để nhìn Medusa mà không bị hóa đá, Hermes trao đôi dép có cánh, Hephaestus tặng thanh kiếm và Hades cho mũ tàng hình. Medusa là Gorgon duy nhất không bất tử, nên Perseus giết Medusa bằng cách nhìn hình ảnh phản chiếu qua tấm khiên. Lúc đó, Medusa đang mang thai con của Poseidon. Khi Perseus chặt đầu Medusa, Pegasus và chiến binh vàng Chrysaor xuất hiện từ cổ cô. Chiến công này mở đầu cho sự nghiệp của Perseus. Sau đó, anh sử dụng đầu Medusa làm vũ khí trước khi trả lại cho Athena. Nữ thần gắn đầu Medusa lên tấm khiên của mình.
Medusa trong nghệ thuật
Từ lâu, Medusa đã là nguồn cảm hứng trong nhiều tác phẩm nghệ thuật. Có thể kể đến:
- - Hình ảnh Medusa trên áo giáp của Alexander Đại đế
- - Medusa trên các cột của Thánh đường Basilica ở Constantinople.
- - Tranh Medusa (sơn dầu) của Leonardo da Vinci.
Trong thời hiện đại, Medusa xuất hiện trên lá cờ của Sicily, huy hiệu của Dohalice, Cộng hòa Séc và biểu tượng của hãng thời trang Versace. Medusa cũng trở thành biểu tượng cho phong trào nữ quyền thế kỷ 20.
Nhiều ý kiến chỉ trích và coi thường nữ quỷ này, nhưng cũng có những người lãng mạn đứng ra bảo vệ Medusa, người phụ nữ vừa đẹp vừa đáng sợ. Medusa trở thành biểu tượng cho sự phẫn nộ của phụ nữ.
Truyền thuyết Medusa (trong thần thoại La Mã)
Medusa - (Nữ thần tóc rắn - tên sau này) vô cùng xinh đẹp với mái tóc vàng óng ả khiến ai cũng muốn ngắm nhìn, khác với hai chị Stheno và Euryale có một búi rắn trên đầu, răng nanh nhọn như lợn rừng và đôi tay bằng thiếc. Hai chị cô bất tử còn Medusa thì không, cô có thể già đi và chết như con người. Vì vậy, Medusa bị chế giễu là á thần - kẻ có dòng máu không thuần khiết. Medusa rất yêu quý loài người và thấy họ thú vị. Cô rất thích tiếng đàn lyre vì âm thanh trầm buồn nhưng tự do. Medusa không cần quyền năng hay bất tử, chỉ cần một tình yêu chân thành. Cô ngưỡng mộ Euridice vì tình yêu của Orpheus dành cho cô ấy, dù anh đã dũng cảm xuống địa ngục tìm Euridice và thuyết phục Pluto.
Từ bỏ thân phận Gorgon, Medusa trở thành nữ tu của đền thờ Minerva, mặc kệ sự ganh ghét của hai chị. Thật ra, Medusa rất do dự giữa Minerva và Diana, vì cả hai đều là những nữ thần cô tôn trọng. Minerva nổi tiếng thông tuệ và mang lại chiến thắng chính nghĩa, còn Diana là nữ thần của lòng can đảm. Tuy nhiên, theo Diana thì phải giữ lời thề trinh nữ, điều Medusa không thể làm vì cô luôn mong ước có một tình yêu chân thành. Vì thế, cô chọn phụng thờ Minerva, nữ thần của quyền uy và trí tuệ.
Medusa biết rõ những điều tồi tệ sẽ đến nếu cô trở thành người giữ đền của Minerva. Dù vậy, cô vẫn tình nguyện, không muốn trở thành Gorgon mà ai cũng sợ hãi. Cô muốn gần gũi con người, lắng nghe những chia sẻ buồn vui của họ. Medusa thấy vui khi nghe những lời cầu nguyện, tâm sự của con người, những tiếng lòng không thể bày tỏ cùng ai, họ chỉ biết trông cậy vào vị thần tối cao mà họ tin tưởng. Medusa thường gảy đàn lyre an ủi tâm hồn họ. Tiếng đàn của cô tiếp thêm sức mạnh, khiến đền thờ Minerva ngày càng đông tín đồ. Họ đến không chỉ để cầu nguyện mà còn để nghe nữ tu xinh đẹp đàn lên khúc nhạc dịu dàng.
Medusa không hề lường trước được rằng lựa chọn của mình lại mang đến sự tuyệt vọng khôn cùng cho chính bản thân. Trong một lần, khi nghe tiếng đàn của Medusa, một tín đồ không kìm nổi xúc cảm và thốt lên lời khen ngợi: 'Medusa! Nàng còn xinh đẹp và dịu dàng hơn cả nữ thần Minerva', và như được kích thích, các tín đồ khác cũng nối gót, liên tục khen ngợi nàng. Họ còn dành cho nàng ánh mắt ngưỡng mộ hơn cả đối với nữ thần trên cao.
Dù Medusa liên tục khuyên các tín đồ ngừng ca ngợi mình vì sợ điều đó có thể xúc phạm nữ thần, nhưng thật ra nàng cảm thấy rất vui mừng. Cuối cùng, con người cũng đã chấp nhận một Gorgon như nàng. Tin đồn về nàng ngày càng lan rộng, số lượng tín đồ của đền thờ Minerva cũng ngày một đông, tuy nhiên, họ không còn đến chỉ để cầu nguyện mà đã có những động cơ khác.
Những lời khen tặng vô tình mang ý so sánh với nữ thần Minerva đã đến tai vị nữ thần quyền uy. Minerva rất tức giận vì các tín đồ của mình không còn sùng bái và lại còn ca ngợi Gorgon xấu xí. Tuy nhiên, Minerva không thể trừng phạt Medusa vì điều đó có thể làm giảm lòng tin của các tín đồ vào thần linh, mà nếu buông tha Medusa thì nàng sẽ không còn mặt mũi nào khi đối diện với các vị thần khác. Những ánh mắt cợt nhả và khinh miệt của các thần khác khiến Minerva thêm phần khó chịu. Minerva vốn nổi tiếng với trí tuệ siêu việt và được nhiều tín đồ sùng bái, nhưng giờ đây lại bị một Gorgon đánh bại, điều này khiến nàng không thể nuốt trôi được nỗi nhục. Minerva càng căm ghét Medusa và thề sẽ bắt nàng chịu nỗi nhục này gấp vạn lần.
Minerva sai Medusa ra bờ sông lấy nước, và Medusa vui vẻ thực hiện mà không nghi ngờ gì. Nàng nhanh chóng đến bờ sông và lấy đầy bình nước như yêu cầu của nữ thần. Với vẻ đẹp rạng rỡ, Medusa đã lọt vào mắt xanh của Neptune, vị thần tối cao của biển cả.
Khi Minerva mời Neptune đến để giải quyết tranh chấp, Neptune rất tức giận về vụ việc và không chú ý đến âm mưu của Minerva. Neptune đến sớm để chờ, nhưng Minerva không xuất hiện, khiến Neptune rất tức giận vì bị lừa dối và lo sợ nếu việc này bị các chư thần biết sẽ thành trò cười. Khi thấy Medusa xuất hiện, Neptune định trút giận bằng cách tạo ra một cơn sóng để trêu đùa nữ tu của Minerva nhưng lại bị nàng thu hút. Neptune tiến lại gần và tự xưng là Neptune vĩ đại, khiến Medusa hoảng sợ và nghi ngờ, mặc dù Neptune cố gắng giải thích. Medusa nhìn bộ dạng khẩn thiết của Neptune và thầm nghĩ nếu thật sự là Neptune thì vị thần này khá thú vị vì chẳng có thần nào lại cố giải thích hiểu lầm với người xa lạ. Medusa tạm tin tưởng Neptune và rời đi với nụ cười rạng rỡ.
Kể từ khi gặp và yêu Medusa, Neptune không thể ngừng nghĩ về nàng. Vì tình yêu mãnh liệt dành cho Medusa, thần Neptune đã giả dạng thành một tín đồ trà trộm vào đền thờ Minerva, bày tỏ tình yêu và có quan hệ thân mật với Medusa. Tin tức về mối quan hệ này đã nhanh chóng đến tai các vị thần. Thần Jupiter đã lên tiếng chỉ trích, cho rằng Neptune không thể đặt mình ngang hàng với một Gorgon thấp kém như Medusa và rằng Medusa sẽ phải đối mặt với sự khinh miệt từ các chư thần.
Minerva đề xuất rằng nếu không phong Medusa làm nữ hoàng, thì chẳng ai để ý đến việc Neptune có bao nhiêu thê thiếp. Tuy nhiên, nếu Neptune không phong nữ hoàng mà chỉ nhận thê thiếp, sẽ không tránh khỏi sự chỉ trích. Minerva đã nghĩ ra một kế hoạch khéo léo: phong Nữ thần biển Salacia làm nữ hoàng và sau đó kết hôn với Medusa để không làm mất lòng ai. Minerva yêu cầu Jupiter và Neptune giữ bí mật này cho đến khi lễ cưới hoàn tất, và sẽ thông qua giấc mộng để liên lạc với Medusa sau khi mọi việc xong xuôi.
Vào ngày lễ cưới của Neptune và nữ thần biển Salacia, Minerva đã trừng phạt Medusa. Medusa quỳ gối trong đền thờ, đôi mắt rưng rưng nhìn Minerva và bày tỏ lòng tôn kính thần. Cô khẩn cầu thần xem xét và cho phép cô một con đường sống, dù biết mình không thể mong được tha thứ vì đã dối gạt. Đáp lại sự van xin của Medusa là sự lạnh lùng và khinh bỉ của Minerva, bà cho rằng Medusa chỉ là một Gorgon xấu xí còn Neptune là một vị thần tối cao, đang vui vẻ bên Salacia trong ngày lễ cưới với sự chúc phúc từ các chư thần.
Trong cơn tuyệt vọng, Medusa hỏi Minerva về nơi mà mình thuộc về. Minerva trả lời rằng cô chỉ thuộc về những nơi hoang vắng như rừng sâu, hang động, nhưng tuyệt đối không phải nơi này. Minerva đã quyết định không ban cái chết cho Medusa mà biến cô thành một Gorgon với hàng trăm con rắn độc trên đầu, móng tay dài và cứng, da đầy vảy sừng, khiến Medusa sống trong đau khổ. Minerva cũng loan báo cho loài người để họ đến tiêu diệt Medusa, và để đảm bảo Medusa sẽ không gây hại, bà đã 'ban tặng' thêm cho cô khả năng làm cho những ai nhìn vào mắt cô sẽ trở thành đá.