Nữ thần núi

Nữ thần núi hay Sơn thần là các vị thần bảo hộ trong văn hóa châu Á liên quan đến các ngọn núi và khu rừng thiêng, thường được xem như Thần địa chủ, Thổ địa công và Thần thành hoàng. Sơn thần có sự hiện diện văn hóa mạnh mẽ ở Hàn Quốc và Nhật Bản, và cũng được tôn thờ ở Việt Nam với danh xưng Sơn thần, Sơn thánh. Thần núi thường được biểu thị dưới hình tượng ông lão tóc bạc và con hổ, biểu tượng quan trọng trong văn hóa Đông Á.

Hàn Quốc

Trong văn hóa Hàn Quốc, Sơn thần là những linh hồn của núi non địa phương trong tín ngưỡng dân gian. Các đền thờ và chùa Phật giáo cũng như làng xã truyền thống thường có những đền thờ riêng gọi là sanshin-gak hoặc Sanshin-dan dành cho Sơn thần. Họ thường được biểu thị như là một ông lão lớn tuổi đi cùng với con hổ và Cây thông đỏ Hàn Quốc, là biểu tượng đặc trưng của văn hóa Đông Á.

Tín ngưỡng thờ Sơn thần là một phần quan trọng trong dân gian, tôn vinh vẻ đẹp huyền bí của ngọn núi và mang lại sự thịnh vượng và bảo vệ cho người dân. Đây là nghi lễ được duy trì lâu đời và vẫn tồn tại đến ngày nay trong nhiều nghi lễ văn hóa truyền thống Hàn Quốc.

Nhật Bản

Yama-no-Kami (山の神) là tên gọi của một kami sống trong vùng núi của đạo Shinto Nhật Bản. Loại thứ nhất là thần núi, được thợ săn, dân làng và người kiếm củi thờ phụng. Loại thứ hai là thần nông nghiệp, xuống từ núi để người nông dân tôn thờ. Kami này thường được coi như một nữ thần núi hay một mẫu thần. Kannabi thường liên quan đến thần núi, một vùng đất thiên nhiên bao gồm ngọn núi là Shintai cho kami. Các thần núi tại Nhật Bản gồm có:

Ōyamatsumi (大山津見神) - cha của Konohanasakuya-hime. Masaka-Yamatsumi (正鹿山津見神) Odo-Yamatsumi (淤縢山津見神) Oku-Yamatsumi (奥山津見神) Kura-Yamatsumi (闇山津見神) Shigi-Yamatsumi (志藝山津見神) Ha-Yamatsumi (羽山津見神) Hara-Yamatsumi (原山津見神) To-Yamatsumi (戸山津見神) Konohanasakuya-hime (木花之開耶姫) - vợ của Ninigi-no-Mikoto và là hoàng đế và hoàng hậu của Thiên Hoàng Jimmu. Oyamakui no Kami (大山咋神), thần núi Hiei. Shirayama-hime (白山比咩神), nữ thần núi Haku. Omonoimi no Kami (大物忌神) của núi Chōkai. Ōmononushi của núi Miwa.

Việt Nam

Trong văn hóa Việt Nam, các vị thần Núi thường được biết đến với các danh xưng như Cao Sơn Đại vương hay Thượng Ngàn, là những vị thần tự nhiên được thờ cúng từ lâu với vai trò bảo vệ và che chở cho con người. Thần Núi Tản Viên Sơn Thánh, hay còn gọi là Sơn Tinh, là một trong bốn vị thần bất tử nổi tiếng trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam.

Nhiều dân tộc thiểu số ở Việt Nam duy trì các nghi lễ thờ thần núi như lễ cúng thần Núi, thần Rừng, thể hiện niềm tin sâu sắc vào sự linh thiêng của tự nhiên. Với họ, núi rừng là nơi trú ngụ của các vị thần và mang lại phước lành cho cộng đồng.