
Nửa đời hương phấn | |
---|---|
Vở cải lương Nửa đời hương phấn trước năm 1975 | |
Tác giả | Hà Triều – Hoa Phượng |
Nhân vật | Thanh Nga vai The/Hương Bạch Tuyết vai Diệu Thành Được vai Tùng Phương Quang vai Cang |
Nơi công diễn | Việt Nam
|
Ngôn ngữ gốc | Tiếng Việt |
Chủ đề | Cải lương xã hội |
Thể loại | Cải lương |
Bối cảnh | Thời xưa |
Nửa đời hương phấn là một trong những tác phẩm cải lương nổi bật nhất của bộ đôi soạn giả Hà Triều và Hoa Phượng.
Về nội dung
Vở cải lương kể câu chuyện đau buồn của Hương, một cô gái từ quê lên thành phố tìm việc để phụ giúp gia đình nhưng lại bị lôi cuốn vào nghề 'buôn phấn bán hương' với danh nghĩa là Hương. Hương có mối tình với chàng trai tên Tùng nhưng bị anh trai của Tùng là Hai Cang cản trở. Trớ trêu thay, Tùng sau này cưới Diệu mà không hay biết rằng Diệu là em gái của Hương. Đau khổ, Hương tìm đến cửa Phật. Khi biết được nỗi lòng của Hương, Tùng cùng vợ và mẹ đến chùa khuyên Hương trở về cuộc sống trần tục. Dù vậy, Hương vẫn quyết định từ bỏ 'nửa đời hương phấn' để tìm sự bình yên trong chiếc áo nâu sòng và những lời tụng niệm.
“ | "Nửa đời hương phấn hư hao,
Nửa đời còn lại gửi vào thiền môn" |
” |
Hoàn cảnh sáng tác
Xuất hiện vào cuối thập niên 1950, Nửa đời hương phấn đã gây bão cho đoàn Thanh Minh – Thanh Nga. Vai The (Hương) đã được giao cho những ngôi sao như Út Bạch Lan, Thanh Nga và sau này là Phượng Liên, Bạch Tuyết. Để thể hiện hình ảnh một kỹ nữ với lòng tự trọng và hiếu thảo, đồng thời trải qua những cay đắng của cuộc đời là một thách thức không nhỏ. Vai Tùng – người yêu và cũng là em rể của Hương – cũng không kém phần quan trọng. Những diễn viên nổi bật từng đảm nhận vai này bao gồm Thành Được, Thanh Sang, Minh Vương, Hùng Cường.
Từ một vở cải lương thành công, nhiều nghệ sĩ đã chuyển thể tác phẩm này sang các loại hình nghệ thuật khác. Vào năm 1961, vở được chuyển thể thành bộ phim điện ảnh mang tên Bẽ bàng. Đây là một bộ phim đen trắng 16 ly do đạo diễn Thái Thúc Nha thực hiện. Kim Cương, được mệnh danh là 'kỳ nữ', đã vào vai Hương, cùng với các diễn viên khác như Lan Anh (vai Diệu), La Thoại Tân (vai Tùng), Ngọc Phu (vai Cang). Theo báo chí thời đó, nghệ sĩ Kim Cương rất thành công trong vai Hương nhờ vào sự đồng cảm và sự khổ hạnh, khiến khán giả rơi nước mắt. Tài tử La Thoại Tân thu hút sự chú ý nhờ vẻ đẹp và diễn xuất. Vai Diệu của nghệ sĩ Lan Anh, dù chưa hoàn hảo, vẫn được yêu thích nhờ vẻ đẹp sân khấu. Vở diễn cũng đã được chuyển thể nhiều lần sang thoại kịch, gần đây nhất vào năm 2015, khi sân khấu kịch Hoàng Thái Thanh dàn dựng với sự tham gia của các nghệ sĩ Ái Như, Thành Hội, Hồng Ánh và thu hút đông đảo khán giả.
Về mặt văn hóa, vở Nửa đời hương phấn chinh phục người xem nhờ vào sự gần gũi, mộc mạc nhưng vẫn chứa đựng vẻ đẹp văn học trong lời thoại của các nhân vật. Ví dụ như đoạn đối thoại giữa ông bà Sáu – cha mẹ của Hương: 'Lóng rày tôi ăn cau khô không chứ có ăn cau tươi đâu mà dao với kéo. Ông muốn làm gì ra sau bếp lấy con dao phay ở trỏng kìa' – 'Chuốt viết chì chứ bộ thọc huyết heo sao lấy dao phay?'. Hay đoạn ông Sáu tức giận mắng con: 'Tại sao mày lên Sài Gòn lại đổi tên thành Hương? Tên The mà ba má đặt cho con có xấu xí quê mùa lắm không? Mày vứt bỏ tên The giống như vứt bỏ một phần cuộc đời trong sạch của mày. Mày chọn cái tên Hương đẹp đẽ để thay thế và bắt đầu một cuộc đời đầy tội lỗi và nhơ nhuốc.'
Chuyển thể
Dưới đây là danh sách các bộ phim và vở kịch được chuyển thể từ tác phẩm cải lương Nửa đời hương phấn:
- Bẽ bàng: Được đạo diễn Thái Phúc Nha thực hiện. Phim ra mắt vào năm 1961.
- Kịch nói: Được chỉ đạo bởi đạo diễn Ái Như. Sản xuất năm 2015.