Buzz
Đền Thái Vi – Không gian văn hóa lịch sử tuyệt vời
1.1 Thông tin cơ bản về đền Thái Vi
Đền Thái Vi tọa lạc tại Ninh Hải, Hoa Lư, Ninh Bình với không gian thiên nhiên rộng rãi, thoáng đãng là một khu di tích lịch sử văn hóa nổi bật cũng như là điểm tham quan độc đáo tại Ninh Bình. Nơi đây nằm trong khu du lịch sinh thái Tam Cốc - Bích Động nổi tiếng, thu hút hàng triệu lượt du khách mỗi năm. Đền Thái Vi chủ yếu tôn vinh các vị vua và tướng lĩnh nhà Trần, những người đã có công lớn trong việc xây dựng và bảo vệ đất nước. Mỗi khi đến dịp lễ Tết hay mùa hè, lễ hội đền Thái Vi được tổ chức với sự tham gia của đông đảo người dân địa phương cùng du khách, với nhiều hoạt động văn hóa, lễ hội và giải trí.
Khu di tích Thái Vi nằm trong khu vực Tam Cốc - Bích Động nổi tiếng
1.2 Lịch sử đặc biệt của di tích lịch sử đền Thái Vi Ninh Bình
Khác với những ngôi đền lịch sử tráng lệ khác, đền Thái Vi lại mang nét giản dị, nhẹ nhàng hơn khi là nơi mà vua Trần Thái Tông lui về tịnh dưỡng sau những năm điều hành đất nước. Ngôi đền đầu tiên của nơi này được vua cho xây dựng vào năm 1258, ngay sau khi chiến thắng quân Nguyên Mông. Vua Trần Thái Tông sau khi nhường ngôi cho con rồi lui về vùng núi non Tam Cốc, lập ra am Thái Vi để xuất gia. Mãi về sau thì các vị vua khác như Trần Thánh Tông và Trần Nhân Tông cũng xuất gia tại đây.
Phía cổng của đền với những bài đối được khắc trổ tinh xảo. Phần kiến trúc mang đậm dấu ấn của thời gian
Những đặc điểm độc đáo của đền Thái Vi ở Tam Cốc
2.1 Lướt thuyền theo dòng nước của Tam Cốc – Bích Động từ bến Đình Các
Hiện nay, có hai lối để đến đền Thái Vi: đi đường bộ qua bến đò Văn Lâm rồi rẽ vào con đường song song với dòng Ngô Đồng để đến đền, hoặc bạn có thể lướt thuyền theo dòng sông, theo hướng xuôi về Tam Cốc. Tuy nhiên, lối vào thông qua đường thủy sẽ đặc biệt hơn. Bạn sẽ được biến thành một “chấm” nhỏ xíu giữa không gian rộng lớn của Tam Cốc, bao quanh là những dãy núi màu xanh xám xen kẽ.
Thả mình vào không gian mộng mơ như thiên đường của Tam Cốc
2.2 Không gian kiến trúc cổ điển, độc đáo
Nằm lọt trong bức tranh thiên nhiên như một tác phẩm nghệ thuật, đền Thái Vi có kiến trúc theo phong cách “Nội công ngoại quốc”. Tất cả cột trụ bên trong và ngoài đền đều được làm từ đá xanh tự nhiên, với các chi tiết chạm khắc tỉ mỉ và tinh xảo không kém gì các tác phẩm gỗ. Phía trước của đền là một giếng ngọc cũng được xây bằng đá xanh, luôn mang màu xanh lục bích quanh năm. Phía sau đền là dãy núi đá Cấm Sơn mạnh mẽ và uy nghi. Bên trong đền có nhiều tượng thần, bia đá và chuông đồng cổ mang giá trị lớn. Phần tháp bia ghi lại công đức của những người đã phúng viếng và góp phần xây dựng đền.
Nhà thờ các vị vua thời Trần nằm trong lòng chính đền
Khi bước vào đền, bạn sẽ thấy một sân rộng lớn, khoảng 40m2 được lát đá xanh. Cả con đường chính và sân rộng đều được lát đá xanh. Hai bên là hai dãy nhà Vọng - nơi các cụ ngày xưa sẽ thảo luận về việc tổ chức lễ hội. Ngoài ra, đền Thái Vi còn có Ngũ đại môn với kiến trúc chạm khắc ấn tượng. Cột đá bên ngoài chạm khắc các câu đối bằng chữ Hán nổi bật, và xà hiên đá được điêu khắc lưỡng long chầu nguyệt tinh xảo.
Bước lên các bậc đá cao 1,2m, bạn sẽ đến (5 cửa lớn) với 6 hàng cột đá tròn song song được chạm khắc nổi long vương chầu vào chính diện. Mặt ngoài của các cột đá cũng được chạm khắc. Các xà hiên cũng làm bằng đá, được điêu khắc.
Dù trong đền có rất nhiều cột đá, nhưng các thợ đá đã “thổi hồn” vào từng cột trụ, làm cho chúng trở nên sống động hơn và mang đậm nét nghệ thuật. Các câu đối được điêu khắc hoặc ghi công của các vị vua thời Trần đều có vẻ đặc biệt và riêng biệt. Trong cung khám của Chính tẩm, sẽ có các bức tượng thờ các vị vua nhà Trần. Nếu ở giữa là tượng Trần Thánh Tông, bên trái là tượng Trần Thánh Tông và Trần Thái Tông, thì bên phải là tượng Hiển Từ Hoàng Thái Hậu. Mỗi đường nét trên gương mặt đều được điêu khắc tỉ mỉ, mô phỏng theo bức họa chân dung của các vị vua.
Nghĩa địa của vua Trần Thái Tông - Người đứng đầu của triều đại Vương Trần.
Hoạ tiết chạm khắc tinh xảo và tỉ mỉ trên đỉnh được trang trí bằng một viên ngọc đỏ không phai màu theo thời gian
Khu vực treo chuông bên trong là nơi có quả chuông đồng được đúc từ năm thứ 19 của triều đại Chính Hòa.
2.3 Tham gia lễ hội đền Thái Vi – Quốc lễ hàng năm của tỉnh Ninh Bình
Mỗi 3 năm, vào những năm Tí, Ngọ, Mão, Dậu, đền Thái Vi tổ chức một lễ hội lớn trong 3 ngày 14, 15, 16 tháng 3 Âm lịch. Theo quan niệm của người dân địa phương Tam Cốc, sau khi chiến thắng quân Nguyên Mông, ngày 15/3 là ngày vua về Thiên Trường ở Nam Định để bái yết tổ tiên và ăn mừng chiến thắng. Do đó, tổ chức lễ hội này cũng là cách để ăn mừng chiến thắng của vua và biểu dương sự hy sinh anh dũng của các chiến sĩ đã hi sinh vì dân tộc. Hội đền Thái Vi là hội lễ tổng hợp của làng xã. Vào chiều ngày 14/3, dân làng Văn Lâm mở cửa đền, mang bát hương thánh ra đình Các. Người ta tin rằng trước đây đây là nơi các quan đến trình báo trước khi vào hành cung Vũ Lâm và thực hiện các nghi thức tế lễ dành cho các vua Trần. Sáng ngày 15/3, các làng thuộc tổng Vũ Lâm sẽ rước kiệu thánh đại diện cho làng mình về đình Các để thực hiện các nghi lễ.
Các làng sẽ tổ chức một cuộc diễu hành dài từng làng đến đình Các
Đầu tiên, làng Khê Đầu - Làng anh cả sẽ rước kiệu thánh đi qua các làng như Xuân Áng, Khả Lương, Hành Cung, Hạ Trạo, Tuân Cáo. Khi kiệu đi qua mỗi làng, kiệu của làng đó sẽ nối tiếp vào, kéo dài đến khi đến làng cuối cùng và đến đình Các. Ngay cả làng Dầu, nơi thờ Hoàng tử Ngự Câu Vương và Công chúa Huyền Trân của nhà Trần cũng sẽ rước kiệu đến đây. Khi hoàn tất lễ tế tại đình Các, các làng sẽ tiếp tục nối tiếp nhau đi đến đền Thái Vi để tế các vua Trần. Sau khi hoàn tất nghi lễ, có tiết mục ca Công với một người đàn tranh và một bà hát mặc áo dài đỏ và xanh, hát những bài ca ca ngợi công đức của các vua Trần.
Một cảnh đẹp đến lòng người
Đền Thái Vi thực sự là điểm tham quan không thể bỏ qua khi bạn đến Ninh Bình. Điều đặc biệt của đền không chỉ là vẻ đẹp thiên nhiên như trong tranh mà còn là kiến trúc độc đáo, mang dấu ấn của thời gian và những lễ hội độc đáo. Khám phá Ninh Bình, đừng quên ghé thăm đền Thái Vi nhé!
Nhật Anh
Nguồn: Tổng hợp
