Sự cần thiết của nước trong duy trì sự sống là điều mà chúng ta đều biết. Vậy vai trò và tầm quan trọng cụ thể của nước đối với cơ thể là gì? Hãy cùng Mytour tìm hiểu nhé!
Nước là gì?
Nước là một hợp chất hóa học gồm oxy và hidro, với công thức hóa học là H2O.
- Nước tinh khiết thường được mô tả là không mùi và không vị, tuy nhiên con người có thể cảm nhận được sự hiện diện của nước trong miệng nhờ vào các cảm biến đặc biệt. Nước từ các nguồn thông thường thường chứa nhiều chất hòa tan khác nhau, tạo ra các hương vị đa dạng.
- Màu sắc của nước phụ thuộc vào góc phản xạ và khúc xạ của ánh sáng khi chiếu vào, cũng như ảnh hưởng của các chất rắn và chất lơ lửng trong nước.
- Nhiệt độ sôi của nước là 100 độ C và nhiệt độ đóng băng là 0 độ C. Trên 4 độ C, nước có tính chất giống như các chất khác khi nóng nở và lạnh co lại; nhưng dưới 4 độ C, nước lại có tính chất ngược lại khi lạnh nở và nóng co lại (điều này làm cho tỷ trọng của nước đá nhẹ hơn nước lỏng).
- Nước có khả năng hòa tan tốt nhờ tính chất lưỡng cực, có thể tham gia vào các phản ứng hóa học với oxit axit hoặc oxit bazơ để tạo ra dung dịch axit hoặc bazơ tương ứng. Nước cũng có thể phản ứng với axit mạnh như HCl để tạo ra một chất kiềm.
- Nước tinh khiết không dẫn điện, nhưng các tạp chất có mặt trong nước tạo ra các ion tự do trong dung dịch, cho phép dòng điện chạy qua.
Nước chiếm tỉ lệ lớn trên bề mặt trái đất, chiếm khoảng 70%. Trong cơ thể con người, nước chiếm hơn 60% trọng lượng cơ thể và phân bố rộng rãi trong tất cả các cơ quan và bộ phận, đóng vai trò quan trọng trong các hoạt động sống.
Vai trò của nước đối với cơ thể con người
Con người có thể chịu đựng đói trong vài tuần, nhưng sự thiếu hụt nước chỉ sau vài ngày có thể gây ra nguy cơ tử vong cao.
Nước đóng vai trò quan trọng trong cơ thể, vài ví dụ như sau:
- Dụng nhiệt độ cơ thể ở mức bình thường.
- Vận chuyển chất dinh dưỡng và oxy đến tất cả các tế bào trong cơ thể.
- Hỗ trợ chuyển hóa chất dinh dưỡng thành năng lượng, cần thiết cho các hoạt động của cơ thể.
- Dung môi hòa tan giúp cơ thể hấp thụ chất dinh dưỡng.
- Loại bỏ chất thải qua hệ thống tiết niệu, da, ruột non và hơi thở.
- Bảo vệ các cơ quan quan trọng trong cơ thể, ngăn ngừa tổn thương do va chạm.
- Bảo vệ các khớp, giảm viêm nhiễm và đau nhức bằng cách làm cho chất nhớt giữ cho các khớp linh hoạt.
- Tạo độ ẩm trong không khí giúp hô hấp dễ dàng, ngăn chặn dị ứng và vi khuẩn gây ho khan.
- Ngăn chặn sự đông máu trong các động mạch của tim và não, giảm nguy cơ đột quỵ.
- Cần thiết cho việc sản xuất chất dẫn truyền thần kinh và hormone, quan trọng cho các chức năng và phản ứng sinh học của cơ thể.
- Là một thành phần cần thiết cho các bộ phận quan trọng: não (85%), xương (22%), cơ bắp (75%), máu (92%), dịch bao tử (95%), răng (10%)...
Mỗi ngày, cơ thể người trưởng thành cần 35 g nước cho mỗi kg cân nặng. Nhu cầu nước của con người thay đổi tùy thuộc vào thời tiết, hoàn cảnh sinh hoạt, cường độ lao động và trạng thái sinh lý... Lượng nước trong cơ thể giảm đi khi người già hơn.
Báo cáo Sức khỏe Đặc biệt của Trường Y Harvard về Kế hoạch 6 tuần cho Sức khỏe Ăn uống ghi nhận rằng nước có ý nghĩa quan trọng, bao gồm việc mang chất dinh dưỡng và oxy đến tế bào, loại bỏ vi khuẩn khỏi bàng quang, hỗ trợ tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón và ổn định huyết áp...
Với trẻ nhỏ
Lượng nước theo tỷ trọng cơ thể bé còn cao hơn so với người lớn, chiếm 75 - 80% cân nặng. Nhu cầu nước của trẻ em là gấp 3 - 4 lần so với người lớn.
Theo trọng lượng: trẻ em từ 1 - 10kg cần 100 ml nước cho mỗi kg cân nặng; trẻ em từ 11 - 20 kg cần 1.000 ml nước + 50 ml cho mỗi 10 kg cân nặng tăng thêm; trẻ em từ 21 kg trở lên cần 1.500 ml nước + 20 ml cho mỗi 20 kg cân nặng tăng thêm.
Nước đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển não bộ và hỗ trợ phân giải chất dinh dưỡng sau khi tan trong nước. Nước cũng tăng cường quá trình trao đổi chất trong cơ thể trẻ.
Cơ thể trẻ em thiếu nước sẽ nhanh chóng trở nên yếu đuối hơn so với người lớn.
Đối với phụ nữ mang thai và cho con bú
- Nước giúp giảm các triệu chứng như buồn nôn, trào ngược, khó tiêu; đồng thời giúp làm dịu và duy trì nhiệt độ cơ thể.
- Giúp ngăn ngừa tình trạng táo bón nếu phụ nữ mang thai uống đủ nước và tiêu thụ đủ chất xơ trong chế độ ăn uống.
- Ngăn ngừa nhiễm trùng đường tiểu, một vấn đề phổ biến trong thai kỳ. Uống đủ nước giúp loại bỏ vi khuẩn trong đường tiểu, làm cho nước tiểu ít đặc hơn và giảm nguy cơ viêm nhiễm.
- Bảo vệ sức khỏe của thai nhi: Cơ thể của trẻ sơ sinh được tạo thành từ 90% nước, vì vậy nước rất quan trọng cho sức khỏe của bé. Sự thiếu hụt nước có thể ảnh hưởng đến thai nhi.
- Các bà mẹ cho con bú cần uống đủ nước để kích thích sản xuất và duy trì sữa mẹ.
Cơ thể hấp thụ nước từ đâu?
- Cơ thể hấp thụ nước thông qua thức ăn và thức uống. Nước tự nhiên có mặt trong hầu hết các loại thực phẩm như rau củ, trái cây, và các loại hạt...; cũng có trong sữa tươi, sữa công thức, nước trái cây, nước uống đóng chai... và thậm chí trong thịt của động vật...
- Sữa mẹ là nguồn cung cấp nước và dưỡng chất tốt nhất cho trẻ. Hơn 80% thành phần của sữa mẹ là nước, đảm bảo cung cấp đủ nhu cầu cho trẻ trong thời kỳ nuôi con bằng sữa mẹ.
Lưu ý khi bổ sung nước cho cơ thể
- 'Khát' không phải lúc nào cũng là dấu hiệu chính xác cần bổ sung nước. Một số người, do bệnh tật hoặc tuổi già, có thể cảm thấy ít khát nhưng vẫn cần nước. Nên cung cấp nước đều đặn cho cơ thể thay vì chờ đợi cảm giác khát.
- Uống nước là cần thiết, nhưng uống quá mức hoặc vượt quá khả năng chịu đựng của cơ thể có thể gây hại, đôi khi dẫn đến ngộ độc nước.
- Người bệnh tim mạch, cao huyết áp, hoặc phù nề ở chân nên hạn chế uống quá nhiều nước.
- Nếu có vấn đề về thận, cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi tăng cường uống nước.
- Không nên uống nhiều nước trong khi ăn. Nước có thể làm pha loãng axit hydrochloric, dịch vị và enzyme trong dạ dày, gây trì hoãn tiêu hóa.
- Uống nhiều nước có thể khiến bạn phải thức dậy giữa đêm để đi tiểu, gây gián đoạn giấc ngủ. Nên hạn chế uống nước vài giờ trước khi đi ngủ và đi tiểu trước khi đi ngủ.
Nước là điều không thể thiếu với cơ thể con người, thiếu nước có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng cho sức khỏe, thậm chí dẫn đến tử vong. Hiểu rõ về tầm quan trọng của nước, chúng ta cần chú ý đảm bảo cung cấp đủ nước cho cơ thể.
Nguồn: Trang thông tin của Trường Y tế công của Harvard