Nước mắt của Toyota: Cựu chủ tịch rơi lệ vì xe điện, đau đớn kể về sự coi thường của tầng lớp tinh hoa Nhật Bản đối với những người 'sinh ra ở điểm đích'

Việc ông Akio Toyoda rơi lệ khi bị nhiều cổ đông cố gắng đẩy khỏi ban điều hành cùng với hàng loạt ví dụ 'mới mẻ' đã phản ánh một cái nhìn mới về tầng lớp tinh hoa Nhật Bản.

Theo báo Wall Street Journal (WSJ), Cựu chủ tịch Akio Toyoda của gia đình người sáng lập Toyota đã rơi lệ một lần nữa trong cuộc họp cổ đông thường niên mới được tổ chức.

Cụ thể, vị lãnh đạo này đã chia sẻ về thời kỳ đầu tiên lãnh đạo Toyota trong sự khinh thường của các giám đốc trước đây, và sau đó, với sự nhiệt huyết của mình, đã dẫn dắt tập đoàn xe hơi Nhật Bản này đạt được thành công như thế nào.

“Là con trai của Chủ tịch tập đoàn thừa kế, tôi cảm nhận được sự tránh né của mọi người như thế nào. Thực tế, những người đã giúp đỡ tôi vượt qua thời kỳ khó khăn đến từ các chi nhánh cơ sở chứ không phải từ trụ sở chính”, ông Toyoda, hiện đã 67 tuổi, nói trào lệ.

Theo cựu Giám đốc điều hành này, đại hội cổ đông thường niên là dịp duy nhất trong năm mà ông Toyoda có cơ hội tự nhìn nhận lại bản thân.

Mặc dù hình ảnh ông Toyoda khóc lóc đa sầu đã khiến nhiều người có cái nhìn mới về đế chế xe hơi lớn nhất thế giới và gia tộc sở hữu nó, nhưng đây không phải lần đầu tiên ông rơi lệ.

Bị coi thường

Ông nội của Akio Toyoda là Kiichiro Toyoda, người sáng lập ra hãng xe Toyota hiện nay, trong khi cha của Akio là ông Shoichiro Toyoda đã dẫn dắt tập đoàn suốt 10 năm và mới đây mới qua đời ở tuổi 97.

Theo ông Akio Toyoda, mặc dù được ưu ái thừa kế và lên nắm quyền vào năm 2009 sau khi hàng loạt Giám đốc điều hành không thuộc gia tộc Toyoda từng điều khiển con thuyền Toyota nhưng bản thân ông lại không được lòng các giám đốc cũ. Định kiến về một người thừa kế không tài năng, chỉ lên vị trí đó nhờ dòng máu đã làm tổn thương ông Toyoda và gặp rất nhiều áp lực.

Thậm chí vấn đề rắc rối liên quan đến lĩnh vực

“Tôi cảm thấy không được chào đón. Trái tim tôi đã tan nát nhiều lần và tôi đã từng suy nghĩ đến việc từ bỏ”, ông Toyoda rơi lệ chia sẻ.

Từ câu chuyện bị khinh thường bởi những lãnh đạo cao cấp trong tập đoàn đến sự phân biệt đối xử trong giới tinh hoa Nhật Bản, cựu Giám đốc điều hành của Toyota đã giải thích quyết định của mình trong lĩnh vực xe điện.

Theo ông Toyoda, ông ủng hộ một loạt ý kiến trái chiều về việc liệu xe điện có phải là giải pháp duy nhất cho tương lai hay không. Nhà lãnh đạo này cho rằng có nhiều người không đồng tình nhưng không dám phản đối vì áp lực từ các nhóm ủng hộ sản phẩm mới này.

Tuy nhiên, theo Toyoda, chính kinh nghiệm bị khinh thường và phân biệt đối xử trong quá khứ đã thúc đẩy nhà lãnh đạo này phản đối số đông. Mặc dù điều này không được các cổ đông và nhà đầu tư chấp nhận.

Ông Toyoda đã nhường chức CEO cho Koji Sato để trở thành Chủ tịch Toyota vào tháng 4/2023. Giám đốc mới ngay lập tức đã thay đổi chiến lược của tập đoàn xe hơi lớn nhất thế giới, từ sự thờ ơ sang việc tập trung phát triển sản phẩm mới để cạnh tranh với các đối thủ.

Con trai nhà giàu tự nhiên?

Khi 'cậu ấm' nhà Toyoda tiếp quản vị trí lãnh đạo Toyota vào năm 2009, thế giới đang trải qua khủng hoảng tài chính, làm giảm doanh số và lợi nhuận của hãng một cách đáng kể.

Tệ hơn nữa, Toyota còn đối mặt với bê bối phanh xe cùng hàng loạt vấn đề khác do chiến lược mở rộng thị phần và phát triển quá nhanh trên toàn cầu của mình.

Khi đó, mặc dù mới đảm nhận chức vụ nhưng Toyoda đã phải đối mặt với hàng loạt vấn đề do chiến lược phát triển sai lầm, quá nhanh và lơ là đến chất lượng từ các CEO tiền nhiệm.

Vị lãnh đạo mới này bắt đầu tiến hành cắt giảm chi phí và thay đổi nhiều chính sách quản trị trong hệ thống kinh doanh của tập đoàn, mà trước đó không phản ánh đúng bối cảnh mở rộng quốc tế và cạnh tranh trên nhiều thị trường của Toyota.

Toyoda đã yêu cầu từng khu vực sản xuất phải tập trung vào việc tạo ra dòng xe phù hợp với nhu cầu của khách hàng thay vì cố gắng áp đặt một chiến lược cố định. Chính Toyoda đã đẩy mạnh việc sản xuất dòng xe tải giá rẻ cho các thị trường mới nổi, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử của Toyota. Từ đó, tập đoàn xe hơi Nhật Bản đã vượt qua những khó khăn để tiếp tục phát triển thành hãng ô tô lớn nhất thế giới về doanh số.

Nổi tiếng với sự đam mê đua xe, thích trò chuyện với các thợ máy, thực hiện cá nhân những pha lái xe nguy hiểm, ông Toyoda cũng quan tâm đến vấn đề khí thải nhà kính khi tham gia phát triển động cơ Hydro, một công nghệ mà nhà lãnh đạo này rất hào hứng chào đón.

Mặc dù có niềm đam mê nam tính, nhưng Toyoda đã thể hiện một hình ảnh khá nhạy cảm. Theo tờ WSJ, ông Toyoda đã rơi nước mắt nhiều lần trong các sự kiện công cộng.

Ví dụ, vào năm 2010, trong một cuộc họp với các nhà phân phối xe ở Mỹ khi phải thu hồi sản phẩm gây lỗi, ông Toyoda đã rơi lệ khi cam kết một cách thành thật rằng Toyota sẽ giải quyết vấn đề một cách cẩn thận.

Sau đó, vào năm 2020 khi Toyota không thể có lợi nhuận do ảnh hưởng của đại dịch, vị giám đốc của gia tộc sáng lập này lại rơi lệ một lần nữa trong cuộc họp cổ đông.

“Làm lãnh đạo là một nhiệm vụ rất cô đơn. Nhưng vượt qua nhiều khó khăn lớn, somehow tôi đã vượt qua được”, ông Toyoda chia sẻ trong cuộc họp cổ đông năm 2020.

Rơi lệ vì ô tô điện

Quay lại hiện tại, lần này ông Toyoda rơi lệ vì bị thách thức từ tầng lớp tinh anh, các giám đốc cấp cao, những nhà hoạt động môi trường và thậm chí là cả quan chức chính phủ do sự thờ ơ với xe điện, xu thế mà ngành công nghiệp đang hướng đến sau sự thành công của Tesla và sự bùng nổ từ Trung Quốc.

Tại cuộc họp ngày 14/6 vừa qua, các cổ đông từ Mỹ và Châu Âu đã cố gắng loại bỏ Toyoda khỏi ban điều hành trong cuộc bỏ phiếu tín nhiệm thường niên khi cho rằng ông này không đồng thuận với xu hướng xe điện hiện nay, làm cho Toyota tụt hậu so với các đối thủ.

Dù vậy, cuộc bỏ phiếu vẫn ủng hộ Toyoda với 85% phiếu bầu, mặc dù con số này thấp hơn so với 95% ở năm trước.

Ông thừa kế giải thích rằng Toyota vẫn tiếp tục phát triển nhiều lựa chọn cho các sản phẩm xe hơi thân thiện với môi trường chứ không “đặt cược hết vào một” cho xe điện. Mặc dù không tập trung hoàn toàn vào xe điện, nhưng Toyoda vẫn khuyến khích phát triển xe Hybrid và động cơ Hydrogen.

Điều này hoàn toàn khác biệt so với các đối thủ như GM hay Honda khi họ tập trung hoàn toàn vào xe điện.

Ngoài ra, ông Toyoda cho biết việc mở rộng xe điện sẽ không dễ dàng như nhiều người nghĩ vì yêu cầu xây dựng cơ sở hạ tầng, cải thiện trạm sạc, công nghệ, hạ tầng đường bộ và thay đổi thói quen tiêu dùng là một nhiệm vụ không hề đơn giản.

Do đó, tương lai của xe điện kết hợp với ô tô xăng mới sẽ diễn ra tại nhiều nơi trên thế giới, đặc biệt là ở các thị trường đang phát triển.

“Mọi người đang cố gắng tận dụng nhãn hiệu thân thiện với môi trường để kinh doanh, trong khi tôi đang dựa trên thực tế về nhu cầu của khách hàng tại nhiều thị trường”, ông Toyoda giải thích.

Trong một góc độ khác, ngoài việc nói về xe điện, con trai của Akio Toyoda, Daisuke Toyoda, cũng đang thu hút sự chú ý từ các nhà đầu tư. Mặc dù còn trẻ, Daisuke chỉ đang đảm nhiệm các vị trí nhỏ trong tập đoàn để tích luỹ kinh nghiệm, trong khi Akio vẫn đang hướng dẫn người kế nhiệm là Sato.