Buzz
1. Những nguyên nhân gây nước tiểu sậm màu
Nước tiểu là chất thải của hệ tiết niệu, thận sản xuất nước tiểu trực tiếp từ chất lỏng cơ thể cùng với các chất thừa từ thức ăn và nước uống. Nước tiểu sau đó được lưu trữ tại bàng quang trước khi được thải ra ngoài khi đi tiểu.
Nước tiểu sậm màu thường là kết quả của chế độ ăn uống
Màu sắc của nước tiểu phụ thuộc vào nhiều yếu tố, đặc biệt là thành phần của thức ăn và nước uống mà cơ thể tiêu thụ. Nếu nước tiểu thay đổi màu sắc trong thời gian ngắn rồi trở lại bình thường, không có gì phải lo lắng. Tuy nhiên, nếu nước tiểu sậm màu kéo dài, có thể có các nguyên nhân sau:
1.1. Cơ thể thiếu nước
Thiếu nước là nguyên nhân phổ biến nhất gây nước tiểu sậm màu. Khi lượng nước ít không hòa tan đủ các chất thải trong cơ thể, nước tiểu sẽ có màu sắc đậm hơn. Điều này có thể xảy ra khi bạn không uống đủ nước hàng ngày (từ 1,5 đến 2 lít) hoặc do các vấn đề sức khỏe gây ra mất nước. Các triệu chứng khác có thể bao gồm: khát nước, táo bón, mệt mỏi, khó nuốt thức ăn khô, yếu, chóng mặt, khô miệng và môi, cảm giác mệt mỏi toàn thân,...
Sốt cao có thể dẫn đến mất nước và gây nước tiểu sậm màu
Người mất nước thường do sốt cao, tiêu chảy, bỏng, làm việc cường độ cao trong thời tiết nóng, đặc biệt là trẻ em, người già, và người mắc các bệnh nặng.
Cần chú ý rằng tình trạng mất nước không chỉ gây ra nước tiểu sậm màu mà còn có nguy cơ cho sức khỏe khi xuất hiện các dấu hiệu như: huyết áp thấp, da mất tính đàn hồi, suy giảm nhận thức, cảm giác khát cứu thấp, nhịp tim yếu, mắt sụp đổ,...
1.2. Thực phẩm hoặc đồ uống
Màu sắc của nước tiểu chủ yếu phụ thuộc vào thành phần và nồng độ của chất trong nó, được tạo ra từ thực phẩm và đồ uống mà cơ thể tiêu thụ. Một số thực phẩm nhất định có thể làm nước tiểu có màu nâu sậm hoặc giống như màu trà, bao gồm củ dền, quả mâm xôi, cây đại hoàng,...
Các loại thuốc điều trị chứa các nhóm chất nhất định cũng có thể làm thay đổi màu sắc của nước tiểu như:
Nước tiểu có màu sậm: primaquine, nitrofurantoin, chloroquine, metronidazole,...
Nước tiểu màu cam: warfarin, rifampin, phenazopyridine,...
Nước tiểu màu đỏ: Chlorpromazine, senna, thioridazine,...
Nước tiểu có màu xanh: indomethacin, promethazine, amitriptyline,...
1.3. Nhiễm trùng đường tiết niệu
Nhiễm trùng đường tiết niệu do vi khuẩn xâm nhập vào niệu đạo hoặc các cơ quan tiết niệu khác gây ra. Phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nam giới do cấu trúc ngắn gọn của hệ tiết niệu, đặc biệt là nhiễm trùng bàng quang và viêm bàng quang niệu đạo.
Cẩn thận khi nước tiểu có màu sậm do nhiễm trùng đường tiết niệu
Vi khuẩn, đôi khi cùng với máu và cặn bẩn trong nước tiểu, làm cho màu sắc của nước tiểu của người bệnh trở nên sậm màu hơn. Đồng thời, có những dấu hiệu nhận biết như:
Đau ở vùng thắt lưng, đau ở bụng, cảm giác căng tức ở bụng.
Thường xuyên đi tiểu, tiểu rắt, tiểu không hoàn chỉnh, tiểu chảy nhỏ giọt.
Cảm giác đau, khó chịu khi đi tiểu.
Có thể có sốt nhẹ, trong trường hợp viêm thận hoặc viêm bàng quang cảm thấy sốt cao.
1.4. Sự phân hủy huyết trong các bệnh lý vàng da do gan
Tình trạng nước tiểu sậm màu của bạn có thể do sự phân hủy huyết mặc dù không phổ biến. Ở những người này, thường xuất hiện tình trạng da vàng do bệnh gan hoặc do viêm mật: bilirubin xuất hiện trong nước tiểu. Bạn có thể cảm nhận những triệu chứng đặc trưng như: tim đập nhanh, đau đầu, chóng mặt, da nhợt nhạt, da vàng, mắt vàng, mệt mỏi, phình to gan hoặc lá lách,...
Thiếu máu tan huyết đôi khi không phải là bệnh di truyền mà là tác dụng phụ của một số loại thuốc hoặc do quá trình truyền máu. Mức độ tác động đến sức khỏe và hệ tiết niệu sẽ thay đổi tùy thuộc vào mức độ của bệnh.
1.5. Viêm gan
Bất kỳ loại viêm gan nào gây ra sự phân hủy huyết đều có thể làm tăng bilirubin trong nước tiểu dẫn đến tình trạng nước tiểu sậm màu.
Viêm gan có thể ảnh hưởng đến chức năng lọc của gan
Dấu hiệu của viêm gan thường xuất hiện sớm, thường sau khoảng từ 2 tuần đến 6 tháng sau khi tiếp xúc với virus. Nguyên nhân có thể là do sử dụng chung kim tiêm, quan hệ tình dục không an toàn với người mắc bệnh,...
Phát hiện sớm viêm gan để điều trị dựa trên các dấu hiệu kèm theo nước tiểu sậm màu như: mệt mỏi, sốt, da vàng, đau khớp, đau cơ bắp, ngứa da, buồn nôn, mất cảm giác ngon miệng,...
2. Làm thế nào để khắc phục tình trạng nước tiểu sậm màu?
Việc điều trị nước tiểu sậm màu phụ thuộc vào nguyên nhân, nếu là do thiếu nước hoặc thực phẩm thì việc điều trị khá dễ dàng. Bạn chỉ cần thay đổi thói quen, uống nhiều nước lọc và các loại trà thảo dược nhiều hơn mỗi ngày. Đối với người bình thường, uống đủ từ 1,5 - 2 lít nước hàng ngày sẽ không còn xuất hiện tình trạng nước tiểu bất thường. Người làm việc nặng, mất nhiều mồ hôi nên uống nhiều nước hơn, đặc biệt là nước có chứa ion khoáng chất.
Trong trường hợp mất nước nghiêm trọng, cần can thiệp y tế kịp thời để cung cấp nước cho cơ thể nhanh chóng nhất. Nếu do thực phẩm hoặc thuốc gây ra, hãy ngưng sử dụng sản phẩm đó và thảo luận với bác sĩ về tình trạng sức khỏe hiện tại. Bác sĩ sẽ xem xét việc thay thế thuốc nếu cần.
Nước tiểu có màu sậm thường là dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng và khó điều trị hơn. Việc điều trị và chẩn đoán bệnh sẽ giúp khắc phục tình trạng này hiệu quả. Đặc biệt cần chú ý đến việc nhiễm trùng đường tiết niệu, không nên tự ý sử dụng kháng sinh mà không có chỉ định của bác sĩ.
Không nên tự ý sử dụng kháng sinh để điều trị nước tiểu màu sậm.
Cần chú ý đến trường hợp nước tiểu màu sậm đi kèm với máu, nếu không phải do chu kỳ kinh nguyệt thì có thể là dấu hiệu của vấn đề sức khỏe nghiêm trọng và cần được khám bác sĩ ngay lập tức.
