
Cuộc phiêu lưu của tuổi trẻ
“Ở lại để đợi chờ lẫn nhau” mở đầu bằng hai câu chuyện ngắn sôi nổi về tuổi trẻ: “Cho bạn vay tiền” và “Dưới mưa rào”.
Trong câu chuyện ngắn “Cho bạn vay tiền”, tôi kể về việc phải chung phòng với một sinh viên người Mali tên là Modi, luôn muốn mượn tiền từ mọi người trong ký túc xá để tiêu xài, rồi lờ đi việc trả nợ.
Nhờ bạn bè cảnh báo, tôi từ chối cho Modi mượn nửa tháng học bổng đầu tiên của mình. Nhưng người bạn Thắng thì không may mắn như vậy. Modi đã tiếp tục hỏi Thắng mượn tiền ngay khi anh ta mới đến ký túc xá; và không có ai kịp cảnh báo cho anh.
Từ câu chuyện mượn tiền của Modi, tôi lại kể thêm vài câu chuyện mượn tiền của những bạn sinh viên khác, thậm chí cả câu chuyện về cô bạn gái dùng lý do mượn tiền để loại bỏ 'ong bướm vây quanh'.
“Dưới mưa rào” kể lại câu chuyện của một nhóm bạn đi du lịch cùng nhau. Những kết luận của tác giả về những chuyến đi như thế là kinh nghiệm mà không phải ai cũng biết:
Cuốn sách Ở lại để chờ nhau là tập hợp của nhiều câu chuyện ngắn về cuộc sống và mối quan hệ của những sinh viên nghiên cứu, những người trẻ khi sống gần nhau. Có nhân vật xuất hiện trong một câu chuyện ngắn và lại trở thành nhân vật chính trong câu chuyện tiếp theo. Có những câu chuyện có độ căng thẳng cao; có những câu chuyện chỉ có một chút cảm xúc như nhiều câu chuyện trong cuộc sống hàng ngày. Nhưng khi được sắp xếp trong một cuốn sách, tổng thể của tập truyện này lại giống như một cuốn tiểu thuyết về cuộc sống của những người trẻ đã cùng nhau trải qua một khoảnh khắc thanh xuân đầy kỷ niệm.
Đời sinh viên, nghiên cứu sinh ở đâu cũng vậy, cả nghèo lẫn vui; vì thế khi đọc Ở lại để chờ nhau, độc giả trẻ có thể nhìn thấy bóng hình của mình trong rất nhiều câu chuyện. Họ nghèo về vật chất nhưng “giàu về cảm xúc, thẳng thắn và quyết liệt trong lựa chọn (lựa chọn cách sống, lựa chọn lý tưởng, lựa chọn tình yêu), trong thái độ và sự nhận biết về bản thân mình”. Đồng thời, độc giả cũng có thể rút ra nhiều bài học từ cuốn sách này, những bài học mà đôi khi phải trải qua thời gian, thậm chí là tổn thương, mới học được cho mình.
Ấn Độ qua mắt của sách
Hồ Anh Thái, tác giả của tập truyện, là một nhà ngoại giao có kinh nghiệm, từng làm việc tại Đại sứ quán Việt Nam tại Ấn Độ. Ông đã viết nhiều tiểu thuyết và tập truyện ngắn gây ấn tượng mạnh với độc giả, tất cả đều đặt bối cảnh và nhân vật chính trong một đất nước có nền văn hóa đặc biệt và hấp dẫn như Ấn Độ.
Bối cảnh chính của tập truyện “Ở lại để chờ nhau” diễn ra ở Ấn Độ và tác giả đã tái hiện lại nền văn hóa và con người ở đó với nhiều màu sắc đa dạng.
Nếu trong truyện “Cuộc đổi chác” có phần hài hước, thì trong “Họ ở lại để chờ nhau” lại mang nhiều tình huống nặng nề. Một cô gái Pháp kết hôn với người Ấn, theo chồng về Ấn Độ, sau đó ly hôn nhưng vẫn không rời khỏi đất nước này. Một chàng trai người Ý đến Ấn để tu nghiệp, sau đó trở về nước; nhưng tình yêu với Ấn Độ và cô gái Pháp có lẽ sẽ đẩy anh quay lại với đất nước kỳ bí này.
Tác giả đã miêu tả chân dung người Ấn với nhiều mặt sắc như nền văn hóa phong phú của họ. Có những người mạnh mẽ, dịu dàng, và tử tế; nhưng cũng có những người như cô vũ nữ devadasi được một sinh viên Đức cứu và cưới trong truyện “Cuộc đổi chác”; hoặc như Vivek trong “Chuyên gia ăn tiệc” - người không bao giờ biết sự tự trọng là gì.
Một lần nữa, một tác phẩm hài hước về tính cách đặc trưng của người Ấn: chỉ đường mơ hồ và luôn hứa hẹn vào ngày mai. Thậm chí, thêm vào câu chuyện của họ về việc xin cưới, như một món quà trong tương lai (trong truyện “Shame”).
Đối diện với cách hành xử lập dị và lời hứa vô cùng không đáng tin của người Ấn, không có ai nước ngoài nào không tức giận. Nhưng lời giải thích của chính người Ấn có thể làm dịu lòng mọi người: “Người Ấn thế này, họ chỉ muốn làm cho người khác cảm thấy vui mừng khi đối diện, ngay cả khi họ sẽ tức giận sau khi bị lừa. Họ không xem đó là lừa dối. Đó chỉ là cách làm người khác hạnh phúc” (tr. 158).
Bằng cách sử dụng ngôn ngữ đơn giản, kể chuyện một cách rõ ràng và hấp dẫn, tác giả Hồ Anh Thái đã cuốn hút độc giả, khiến họ không thể ngừng đọc từ truyện ngắn này sang truyện khác; rồi cuối cùng họ phải công nhận: “Ở lại chờ đợi lẻn vào lòng nhau” là một tập truyện hấp dẫn dành cho người trẻ tuổi và những ai muốn ghi lại ký ức về tuổi trẻ, hoặc tìm hiểu về Ấn Độ để lên kế hoạch cho một chuyến tham quan đất nước với sự đa dạng văn hóa này trong tương lai gần.
VH