Ốc Tù Và

Ốc Tù Và (Tên khoa học: Charonia), còn được biết đến với tên gọi ốc hoàng hậu hay ốc nữ hoàng, là một chi ốc thuộc họ Charoniidae. Loài ốc này phân bố chủ yếu ở Việt Nam, Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương. Một số loài trong chi này có giá trị kinh tế cao, với vỏ được sử dụng làm đồ trang trí. Chúng có kích thước từ 23–35 cm, và con lớn nhất có thể dài tới 42 cm và nặng gần 6 kg.

Đặc điểm

Ốc Tù Và có hình dáng giống như kèn, với kích thước lớn và nặng. Mặt ngoài vỏ có màu kem với các vân nâu đậm và nhạt, cùng nhiều đường xoắn ốc rõ ràng từ miệng đến đỉnh. Miệng ốc có màu hồng nâu, nhạt dần về mép ngoài và có gợn sóng. Loài này ăn sao biển gai và sống ở đáy mềm ven các rạn san hô, thường gặp ở độ sâu từ 20 - 30m. Một số loài trong chi này chứa độc tố, với tetrodotoxin là chất độc chính. Ốc Tù Và chỉ sinh sản tự nhiên.

Tại Việt Nam, ốc Tù Và vân nâu (Charonia tritonis) là một loài quý giá với giá trị mỹ nghệ cao. Loài ốc này chỉ sinh sống ở vùng biển Quảng Ngãi (đảo Lý Sơn) và Khánh Hòa (gần đảo Hòn Mun và Hòn Tre). Trong nhiều năm qua, ốc Tù Và ở khu vực Nha Trang đã bị khai thác triệt để, và trong 10 năm qua, các nhà khoa học chưa phát hiện thấy ốc Tù Và tại vịnh Nha Trang.

Các loài và phân loài

Các loài thuộc chi Charonia bao gồm:

• Charonia guichemerrei Lozouet, 1998 †
• Charonia lampas (Linnaeus, 1758)
• Charonia marylenae Petuch & Berschauer, 2020
• Charonia seguenzae (Aradas & Benoit, 1872)
• Charonia tritonis (Linnaeus, 1758)
• Charonia variegata (Lamarck, 1816) - Trompet đại dương Caribbean
• Charonia veterior Lozouet, 1999 †

Các loài đồng nghĩa

• Charonia capax Finlay, 1926: đồng nghĩa với Charonia lampas (Linnaeus, 1758)
• Charonia digitalis (Reeve, 1844): đồng nghĩa với Maculotriton serriale (Deshayes, 1834)
• Charonia eucla Hedley, 1914 : đồng nghĩa với Charonia lampas (Linnaeus, 1758)
• Charonia eucla instructa Iredale, 1929: đồng nghĩa với Charonia lampas (Linnaeus, 1758)
• Charonia grandimaculatus Reeve: đồng nghĩa với Lotoria grandimaculata (Reeve, 1844)
• Charonia maculosum Gmelin: đồng nghĩa với Colubraria maculosa (Gmelin, 1791) (sự kết hợp mới)
• Charonia mirabilis Parenzan, 1970: đồng nghĩa với Charonia lampas (Linnaeus, 1758)
• Charonia nodifera(Lamarck, 1822): đồng nghĩa với Charonia lampas (Linnaeus, 1758)
• Charonia poecilostoma Smith, 1915: đồng nghĩa với Ranella gemmifera (Euthyme, 1889)
• Charonia powelli Cotton, 1957 : đồng nghĩa với Charonia lampas (Linnaeus, 1758)
• Charonia rubicunda (Perry, 1811): đồng nghĩa với Charonia lampas (Linnaeus, 1758)
• Charonia sauliae (Reeve, 1844): đồng nghĩa với Charonia lampas (Linnaeus, 1758)
• Charonia seguenzae (Aradas & Benoit, 1872) là đồng nghĩa của Charonia variegata (Lamarck, 1816)
• Charonia variegatus Reeve: đồng nghĩa với Charonia variegata (Lamarck, 1816)

Hình ảnh

Chú thích

• Beu A.G. 1998. Ranellidae, Bursidae và Personidae vùng Indo-Tây Thái Bình Dương (Mollusca: Gastropoda). Một công trình về động vật học New Caledonia và các sửa đổi các loài liên quan. Mémoires du Muséum national d'Histoire naturelle 178: 1-255
• Một bài viết về sao biển vương miện với hình ảnh tuyệt vời của một con sao biển bị một con triton ăn thịt.
• Rất nhiều loài ốc biển đột ngột có độc tính chưa được giải thích
• Ăn như vua…
• ​Nguy cơ ngộ độc chết người từ ốc biển
• Ốc tù và ở biển Nha Trang có nguy cơ tuyệt chủng