Oedipus

Oedipus (tiếng Hy Lạp: Οἰδίπους; phiên âm tiếng Việt: Ơ-đíp hoặc Ê-đíp; nghĩa đen: 'chân sưng') là một vị vua huyền thoại của Thebes, người anh hùng có số phận bi thảm trong thần thoại Hy Lạp. Vô tình, Oedipus đã thực hiện lời tiên tri về số phận của mình, rằng ông sẽ giết cha và cưới mẹ mình, gây ra tai họa cho cả quốc gia và gia đình. Khi biết được sự thật, vợ ông đã treo cổ tự vẫn và ông tự rạch mắt mình. Câu chuyện của Oedipus là chủ đề của các vở bi kịch của Sophocles, bao gồm 'Nhà vua Oedipus', tiếp theo là 'Oedipus tại Colonus' và sau đó là 'Antigone'. Oedipus đại diện cho hai chủ đề nổi bật trong kịch và thần thoại Hy Lạp: bản chất sai lầm của con người và số phận cá nhân trong dòng chảy số phận nghiệt ngã của vũ trụ.

Truyền thuyết

Trong thần thoại Hy Lạp, Oedipus là con trai của vua Laius và hoàng hậu Jocasta xứ Thebes. Ngay từ khi chưa ra đời, một lời tiên tri đã báo rằng chàng sẽ giết cha và cưới mẹ. Lo sợ, vua Laius quyết định giết con trai, nhưng Oedipus được cứu sống và nuôi nấng bởi người khác. Khi lớn lên, Oedipus vô tình giết cha mình trong một cuộc cãi vã và giải đố nhân sư, trở thành vị cứu tinh của Thebes mà không hay biết đó là định mệnh của mình. Sau đó, chàng cưới mẹ ruột mà không hề hay biết, hoàn thành lời nguyền bi thảm.

Một ngày nọ, một người hầu cận già của vua Laius tiết lộ rằng Oedipus chính là kẻ đã giết vua cha. Đau khổ tột cùng, Oedipus chứng kiến hoàng hậu Jocasta tự sát và dùng cái trâm của bà để đâm mù mắt mình, sau đó rời khỏi Thebes, sống trong đau đớn cho đến khi qua đời.

Nhà phân tâm học Sigmund Freud đã dựa trên câu chuyện này để phát triển khái niệm 'mặc cảm Oedipus', một hiện tượng tâm lý ở trẻ từ ba đến năm tuổi, khi chúng có xu hướng yêu thương cha mẹ khác giới và cảm thấy ganh ghét với người cùng giới.

Chú giải