Buzz
Với Oppenheimer, Christopher Nolan mượn câu chuyện về sự ra đời của bom nguyên tử để khám phá nhiều khía cạnh lịch sử, chính trị và đạo đức.
Vào ngày 6/8/1945, Mỹ ném quả bom nguyên tử Little Boy xuống Hiroshima, đánh dấu sự bắt đầu của Thời đại Nguyên tử, mở đầu cho cuộc đua vũ trang không ngừng.
J. Robert Oppenheimer, nhà khoa học nổi tiếng, trở thành biểu tượng của thảm kịch nguyên tử, một cái tên gắn liền với vinh quang và lời chỉ trích.
Oppenheimer: Một bộ phim tài liệu nói về mặt tối của bản tính con người.
Trong thần thoại Hy Lạp, Prometheus, nguồn cảm hứng cho Christopher Nolan, trở thành một biểu tượng cho sự đấu tranh của con người giữa sức mạnh và trách nhiệm.
Theo phong cách đặc trưng của Nolan, câu chuyện không tuân theo cách kể thông thường mà sắp xếp theo các sự kiện quan trọng trong cuộc đời của nhà khoa học nổi tiếng. Tuy nhiên, khán giả có thể nhận ra ba giai đoạn chính: Thời kỳ trước dự án Manhattan của Oppenheimer; quá trình nghiên cứu bom nguyên tử và cuộc đấu tranh tâm lý của ông sau khi hai quả bom được thả xuống Nhật Bản.
Oppenheimer thực sự là một kiệt tác đầy sức mạnh với những vấn đề sâu sắc. Điều thú vị là không cần phải hiểu sâu vào vấn đề về hai quả bom nguyên tử hay những sự kiện xung quanh để thưởng thức Oppenheimer. Quan trọng là cách đạo diễn kể câu chuyện phức tạp này và những điều ông muốn truyền đạt.
Giống nhiều đạo diễn khác, Christopher Nolan sử dụng câu chuyện về 'cha đẻ bom nguyên tử' để nói về những vấn đề to lớn hơn. Trong một cuộc phỏng vấn với Vulture, Nolan nói rằng Oppenheimer muốn tập trung vào hậu quả hơn là tái hiện lại sự kiện. Đó cũng là lý do tại sao phim không chỉ dừng lại sau khi hai quả bom được thả thành công xuống Nhật Bản.
Nếu chú ý, khán giả có thể nhận ra rằng mạch chính của câu chuyện là cuộc phỏng vấn giữa chính phủ Mỹ và J. Robert Oppenheimer về việc ông phản đối việc phát triển vũ khí hạt nhân. Câu chuyện về quá khứ của nhà khoa học và quá trình làm việc tại dự án Manhattan chỉ được tái hiện qua hồi ức.
Bi kịch của J. Robert Oppenheimer là ông dành cuộc đời mình cho khoa học. Kết quả, công trình của ông và đồng nghiệp trở thành một gánh nặng không thể xóa nhòa bằng những tấm huy chương hay những bữa tiệc xa hoa. Phải chịu những hình phạt giống như Prometheus, ông bị hành hạ hàng ngày như có một con đại bàng đang xé nát gan mình.
Nhiều người cho rằng sự liên kết giữa hai nhân vật là lời cảnh báo của Nolan về mặt tiêu cực của việc phát triển khoa học. Khi con người có quá nhiều quyền lực, họ trở thành mối nguy hiểm rõ ràng nhất đối với sự sống còn của nhân loại và hành tinh này.
Tuy nhiên, những khía cạnh u ám mà Christopher Nolan muốn nhấn mạnh có thể nằm ở bản chất của con người chứ không phải khoa học. Điều này được thể hiện rõ nhất ở phần cuối của phim, khi đạo diễn tiết lộ cuộc gặp giữa J. Robert Oppenheimer và Albert Einstein. Tại đó, Einstein cảnh báo Oppenheimer về những hối tiếc có thể xảy ra với quả bom. Tuy nhiên, 'cha đẻ bom nguyên tử' chỉ đơn giản trả lời: 'Khi tôi đến với ông với những phương trình đó, chúng tôi nghĩ rằng có thể tạo ra một chuỗi phản ứng có thể phá hủy cả thế giới. Tôi tin rằng chúng tôi đã làm được'.
Cuộc gặp giữa Albert Einstein và J. Robert Oppenheimer là một chi tiết sáng tạo của Christopher Nolan. Trong thực tế, người mà 'cha đẻ bom nguyên tử' tìm đến để tư vấn là Arthur Compton - một nhà vật lý lớn của dự án Manhattan. Vì vậy, khi đặt làm cảnh kết của bộ phim, Christopher Nolan chắc chắn đưa ra nhiều quan điểm và suy nghĩ của mình.
Câu nói của Oppenheimer khiến Albert Einstein hoàn toàn thay đổi thái độ, từ vui vẻ thành bàng hoàng, rồi lặng lẽ bỏ đi. Tình tiết này cũng là điểm nhấn cuối cùng thường thấy trong các tác phẩm của Christopher Nolan. Nó âm chỉ rằng Oppenheimer đã hiểu rõ hậu quả có thể xảy ra từ công trình nghiên cứu của mình.
Tuy nhiên, ông vẫn tiếp tục điều này bất chấp sự thúc ép từ bên trong, có thể là vẻ kiêu căng muốn thể hiện bản thân hoặc khao khát trở thành một vị thần chiếu sáng thế giới, như chính Prometheus. Kết cục, vị thần Oppenheimer trở thành có lẽ là 'thần chết', 'kẻ phá hủy các thế giới', như lời trích từ kinh Bhagavad Gita mà ông đọc ở đầu phim.
Một phần 'flexing' về kỹ thuật làm phim
Không chỉ đơn giản là một đạo diễn, Christopher Nolan còn được biết đến như một nhà cách mạng trong ngành điện ảnh. Công trình của ông không chỉ đơn thuần là việc kể chuyện, mà còn là những thí nghiệm về kỹ thuật và phương pháp làm phim. Sau khi ra mắt Oppenheimer, không ít người đã so sánh nó với Citizen Kane - một tác phẩm kinh điển của Orson Welles được ví như một cuốn sách giáo khoa cho ngành điện ảnh ở Hollywood suốt hàng thập kỷ qua.
Oppenheimer được kể theo lối phi tuyến tính - phong cách quen thuộc trong suốt sự nghiệp của Christopher Nolan. Câu chuyện trong phim được sắp xếp không theo trình tự thời gian mà được sắp đặt theo ý đồ của đạo diễn. Điều này không chỉ làm cho bộ phim trở nên thú vị mà còn là thách thức đối với ekip sản xuất trong một dự án có kịch bản phức tạp như Oppenheimer. Mặc dù đôi khi, khán giả có thể cảm thấy như đạo diễn chỉ đơn thuần làm một danh sách sự kiện. Nhưng cách kể này cũng giúp phim thể hiện tốt nhất khả năng của mình tại nhiều điểm thời gian khác nhau khi làm cho người xem dễ hiểu hơn về số phận và động lực của các nhân vật trong phim.
Giống như trong Memento (2000), với Oppenheimer, Nolan sử dụng màu sắc để giúp khán giả hiểu rõ hơn về cấu trúc phức tạp của câu chuyện, không tuân theo trình tự thời gian. Trong đó, các đoạn có màu là khi câu chuyện theo dõi nhân vật chính. Ngược lại, các đoạn đen trắng là khi phim được kể từ góc nhìn của nhân vật Lewis Strauss (do Robert Downey Jr. thủ vai) - người được hình thành như một nhân vật phản diện chính.
Để thực hiện ý đồ đó, Christopher Nolan đã cùng hãng phim nghiên cứu một loại phim nhựa đen trắng mới dành riêng cho máy quay IMAX. Điều này mang lại những cảnh phim với chất lượng hình ảnh tuyệt vời trong Oppenheimer.
Rất khó để tưởng tượng bất kỳ đạo diễn nào khác có thể chọn cách truyền đạt một kịch bản với nhiều thông tin như thế này cho khán giả theo một cách cũng phức tạp như vậy. Tuy nhiên, Nolan đã sử dụng 'phép màu' của mình để tạo ra sự cân bằng, tạo ra một câu chuyện vừa thách thức khán giả, vừa hấp dẫn họ theo dõi.
Diễn xuất của dàn cast thực sự là điểm sáng của Oppenheimer. Cillian Murphy thực sự xuất sắc trong vai 'cha đẻ bom nguyên tử'. Không chỉ về diễn xuất, tài tử người Ireland còn đem đến cho nhân vật nhiều chiều sâu trên màn ảnh. Oppenheimer không phải là một anh hùng, cũng không phải là một kẻ phản diện đơn thuần trong câu chuyện. Ông vừa là hung thủ, vừa là nạn nhân của tham vọng của chính mình.
Sự biến đổi tính cách của Oppenheimer trong suốt bộ phim được Cillian Murphy thể hiện tinh tế. Ban đầu, nhân vật xuất hiện trong hình hài một nhà vật lý học tài năng, được trọng vọng ngay từ khi còn trẻ. Anh ta cao ngạo, đầy khuyết điểm về tính cách. Khi thực hiện dự án Manhattan, Murphy lại thể hiện nhân vật là một người lãnh đạo thực thụ, thông thái và bản lĩnh. Lúc về già, khi đã trải đời hơn, nhân vật đầy hối hận và cam chịu hình phạt xứng đáng với những hậu quả mình gây ra.
Diễn xuất của Robert Downey Jr. trong vai kẻ luôn ghen tị với tài năng và thành tựu của Oppenheimer rất ấn tượng. Trong khi đó, Matt Damon, Emily Blunt và Florence Pugh cũng ghi điểm trong những phân cảnh họ xuất hiện dù đất diễn không quá nhiều.
Đánh giá: 4/5
Nolan đã thành công khi biến câu chuyện phức tạp, mang nặng yếu tố lịch sử và chính trị này trở nên hấp dẫn với khán giả. Tuy nhiên, sở thích của đạo diễn này trong việc làm phức tạp vấn đề đã khiến bộ phim đôi khi trở nên rắc rối quá mức cần thiết. Cách kể phi tuyến tính đôi khi làm mất đi sự liên kết của các tình tiết của Oppenheimer. Tiết tấu quá nhanh và sử dụng quá nhiều nhân vật, đoạn hội thoại cũng khiến bộ phim trở nên khó theo dõi hơn.
