Oracle là gì và vai trò của nó trong blockchain

Oracle có thể không còn xa lạ với nhiều nhà đầu tư trong thị trường tiền điện tử. Tuy nhiên, vẫn có những người mới chưa biết rõ về vai trò và ảnh hưởng của oracle trong thị trường crypto. Hãy cùng tìm hiểu về oracle và tầm quan trọng của nó trong blockchain qua bài viết dưới đây!

Oracle là gì?

Oracle là thuật ngữ chỉ các ứng dụng cung cấp thông tin từ thế giới thực vào các hợp đồng thông minh chạy trên blockchain. Ngoài việc lấy dữ liệu off-chain và đưa vào blockchain, oracle còn có khả năng truyền thông tin từ blockchain ra các hệ thống dữ liệu bên ngoài.

Tổng quan, oracle có thể được coi là 'cầu nối' giữa các hợp đồng thông minh trên blockchain và dữ liệu từ thế giới thực. 

Hiện nay, thông tin trên blockchain chia thành 3 loại chính:

• Dữ liệu thế giới thực: Thông tin từ thực tế.
• Dữ liệu thị trường crypto: Thông tin từ CoinMarketCap, CoinGecko như giá cả biến động, khối lượng giao dịch, thay đổi về vốn hóa thị trường,...
• Dịch vụ doanh nghiệp: Thông tin phục vụ cho hoạt động của tổ chức, doanh nghiệp.

Dữ liệu thực tế sẽ được các oracle đưa vào smart contract và blockchain để sử dụng. Với khả năng kết nối và truyền dữ liệu, oracle đã giúp tăng tính ứng dụng của blockchain và smart contract trong thực tế.

Tiêu chí đánh giá một giải pháp oracle

- Độ chính xác: Oracle phải đảm bảo tính xác thực và tính toàn vẹn của dữ liệu. Độ chính xác đảm bảo rằng dữ liệu đến từ nguồn đúng, trong khi độ toàn vẹn đảm bảo dữ liệu không bị thay đổi trước khi được gửi đi.

- Liên tục: Dữ liệu từ oracle cần luôn sẵn sàng và được cập nhật liên tục theo thời gian thực để đáp ứng nhu cầu mà không gián đoạn.

- Khuyến khích chất lượng dữ liệu:

Vai trò của oracle

Hợp đồng thông minh không thể tương tác với dữ liệu ngoại tuyến, đó là vấn đề được giải quyết bởi oracle. Các giải pháp oracle đóng vai trò như cầu nối giữa hợp đồng thông minh và dữ liệu off-chain.

Oracle mở rộng khả năng ứng dụng cho blockchain bằng cách cung cấp cổng kết nối với tài nguyên ngoại tuyến, vẫn giữ các đặc tính bảo mật của blockchain.

Phân loại oracle

- Oracle nhập: Loại này đưa dữ liệu vào blockchain để hợp đồng thông minh sử dụng. Oracle nhập hỗ trợ nguồn cung cấp dữ liệu giá (price feed), cho phép hợp đồng thông minh truy cập thông tin thị trường tài chính.

- Oracle xuất: Loại này đưa dữ liệu từ blockchain ra hệ thống ngoại tuyến. Oracle xuất được dùng để cung cấp thông báo cho ngân hàng để thực hiện thanh toán.

- Oracle liên blockchain: Loại này đọc và lưu thông tin giữa nhiều blockchain khác nhau. Oracle liên blockchain cho phép tương tác di chuyển dữ liệu và tài sản giữa các blockchain.

- Oracle tính toán: Loại này bảo mật tính toán ngoại tuyến để cung cấp dịch vụ phi tập trung không thể thực hiện trên blockchain do các hạn chế kỹ thuật, pháp lý hoặc tài chính. 

Bên cạnh đó, oracle còn được phân thành tập trung và phi tập trung.

- Oracle tập trung: Loại này do một tổ chức duy nhất kiểm soát. Tổ chức này tổng hợp thông tin ngoại tuyến và cập nhật dữ liệu cho oracle theo yêu cầu. Các oracle tập trung dựa vào một nguồn dữ liệu duy nhất, tuy nhiên, điều này có thể dễ bị thao túng hợp đồng thông minh.

- Oracle phi tập trung: Các oracle phi tập trung giải quyết nhược điểm của oracle tập trung. Dịch vụ oracle phi tập trung có nhiều người tham gia hình thành đồng thuận về dữ liệu ngoại tuyến trước khi chuyển đến hợp đồng thông minh. Oracle phi tập trung đảm bảo chính xác, liên tục và khuyến khích dữ liệu chất lượng, điều mà oracle tập trung không thể làm được.

Oracle đã được ứng dụng trong lĩnh vực nào?

- DeFi: Oracle đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ hệ thống DeFi xây dựng các tài sản tổng hợp bằng cách cung cấp thông tin giá trị tài sản thực. Điều này hỗ trợ định giá và tạo ra các token tổng hợp như USDT, mAAPL và các hợp đồng phái sinh trên các sàn phi tập trung.

- NFT động và game: Oracle cũng hỗ trợ các trường hợp phi tài chính như NFT động. Ngoài ra, oracle được sử dụng để tạo số ngẫu nhiên cho NFT hoặc để chọn người chiến thắng trong các sự kiện phát hành NFT.

- Bảo hiểm: Hợp đồng thông minh có thể sử dụng oracle nhập để xác minh điều kiện bảo hiểm. Oracle xuất cho phép thanh toán theo yêu cầu bằng cách sử dụng hệ thống thanh toán truyền thống.

- Doanh nghiệp: Oracle kết nối doanh nghiệp và blockchain, giúp họ tích hợp hệ thống backend với blockchain một cách thuận tiện. Điều này cho phép doanh nghiệp đọc và ghi dữ liệu trên blockchain và thực hiện các quy trình chuyển tài sản, dữ liệu qua các chuỗi và với các đối tác.

Top 4 dự án oracle nổi bật năm 2024

Chainlink (LINK)

Chainlink giải quyết vấn đề kết nối với dữ liệu ngoại tuyến. Từ khi khởi chạy mainnet vào tháng 5/2019, Chainlink tập trung vào vấn đề oracle và cung cấp giải pháp tích hợp thông tin off-chain từ các nguồn chất lượng.

Chainlink tạo một mạng phi tập trung với các node oracle độc lập, cung cấp dịch vụ phi tập trung cho các hợp đồng thông minh như nguồn dữ liệu giá, VRF, Proof of Reserve để tăng giá trị của LINK coin.

Pyth Network (PYTH)

Pyth Network cung cấp dữ liệu thị trường chính xác từ các nhà giao dịch và sàn chuyên nghiệp cho hợp đồng thông minh. Mục tiêu của Pyth Network là đem giá cho mọi tài sản trên blockchain và tạo quyền lực cho người sở hữu dữ liệu.

Pyth tập trung vào dữ liệu định giá cho thị trường crypto, forex, cổ phiếu và hàng hóa, cung cấp giải pháp cho nhà phát triển xây dựng ứng dụng phi tập trung trong thị trường Web3.

Tellor (TRB)

Tellor là hệ thống oracle phân quyền đưa dữ liệu từ thế giới thực lên blockchain Ethereum một cách an toàn và minh bạch. Tellor hỗ trợ cập nhật giá nhanh chóng và xử lý các yêu cầu phức tạp như TWAP/VWAP hay dữ liệu tùy chỉnh có thể xác minh được.

SupraOracles (SUPRA)

SupraOracles là một giải pháp oracle phi tập trung hỗ trợ cross-chain, tối ưu hóa Dapp trên các hệ sinh thái blockchain bằng dữ liệu nhanh chóng, an toàn, phi tập trung và có khả năng mở rộng. SupraOracles cho phép truy cập dữ liệu tức thì giữa Web2 và Web3.

Thị trường oracle hiện tại

Để đánh giá giá trị của mạng Oracle trong nền kinh tế phi tập trung, chúng ta sử dụng chỉ số TVS (Total Value Secured). TVS là tổng lượng TVL trong các giao thức và nền tảng sử dụng oracle để bảo vệ tiền của người dùng.

Chainlink vẫn giữ vị thế dẫn đầu trong lĩnh vực oracle, chiếm hơn 54% TVS của thị trường tiền mã hoá đến thời điểm hiện tại.

Theo DefiLlama, Chainlink đã được 346 giao thức sử dụng với TVS lên đến 25,26 tỷ USD. Đáng chú ý, Pyth Network có hơn 141 giao thức sử dụng dịch vụ, thể hiện sự phát triển đáng kể của dự án trong năm 2023.

Tổng kết

Oracle đóng vai trò quan trọng như một liên kết giữa blockchain và thông tin bên ngoài. Bài viết này giúp bạn hiểu sơ lược về công cụ này.

Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính tham khảo. Chúng tôi không chịu trách nhiệm về quyết định đầu tư của bạn.