Oscar Wilde

Oscar Wilde, tên thật là Oscar Fingal O'Flahertie Wills Wilde, là một nhà văn nổi tiếng người Ireland. Ông sinh ngày 16 tháng 10 năm 1854 tại Dublin, Ireland, và qua đời ngày 30 tháng 11 năm 1900 tại Paris vì viêm não. Nguyên nhân cái chết của ông vẫn là điều bí ẩn đối với giới khoa học.

Sir William Robert Wills Wilde, cha của Wilde, là một bác sĩ phẫu thuật và nhà khảo cổ học Ireland, được phong tước Hiệp sĩ (Knight). Mẹ ông là bà Jane Francesca Elgee, một nhà thơ theo chủ nghĩa dân tộc. Cả hai đều là người Ireland.

Oscar Wilde tốt nghiệp tại Trinity College Dublin với thành tích xuất sắc. Sau đó, ông tiếp tục học tại Magdalen College, Oxford. Ở đại học, ông là một học giả nổi bật và là một nhà thơ triển vọng. Wilde được biết đến như một nhà văn nổi bật, là người đầu tiên giới thiệu phong trào nghệ thuật Aestheticism, nổi tiếng với tài tranh luận và phong cách ăn mặc lịch lãm. Điều này dẫn đến việc ông thường xuyên bị bạn bè trêu chọc và ông đã không ngần ngại tự vệ bằng... nắm đấm, một phản ứng khá đáng chú ý so với hình ảnh người đàn ông nghệ sĩ mà ông thường thể hiện.

Các mối tình của Oscar Wilde

Năm 1878, Oscar Wilde nhận giải Newdigate với bài thơ về thành phố Ravenne (Ý).

Sau khi tốt nghiệp từ trường Magdalen, Wilde trở về Dublin và gặp Florence Balcome. Khi biết Florence đã đính hôn với Bram Stoker, ông đã nói với cô rằng ông sẽ mãi mãi rời bỏ Ireland của mình.

Năm 1879, ông nhận được bằng danh dự cao quý nhất từ trường đại học Oxford. Sau đó, Wilde đến London và trở thành một người nổi tiếng trong giới thượng lưu nhờ trí tuệ tuyệt vời của mình.

Năm 1884, Oscar Wilde cưới Constance Lloyd và họ có hai người con trai là Cyril và Vyvyan.

Năm 1886, ông gặp Robert Ross, người sau này trở thành người tình và thẩm định tác phẩm của ông.

Từ 1887 đến 1889, ông làm việc cho tạp chí Women's World như tổng biên tập. Năm 1888, ông công bố cuốn sách về những câu chuyện dành cho trẻ em mang tên 'The Happy Prince and Other Stories.'

Năm 1890, ông xuất bản cuốn tiểu thuyết duy nhất có tựa đề 'The Picture of Dorian Gray' (Bức họa của Dorian Gray). Cuốn tiểu thuyết này ngay lập tức nhận được chỉ trích gay gắt từ các nhà phê bình.

Từ năm 1891 đến 1895, ông sáng tác nhiều vở kịch thành công như: Lady Windermere's Fan, A Woman of No Importance, An Ideal Husband và The Importance of Being Earnest; điều này một lần nữa củng cố danh tiếng của Oscar Wilde.

Năm 1891, Oscar Wilde gặp Lord Alfred Douglas. Hai người bắt đầu mối quan hệ đắm đuối và sống cuộc sống công khai, không giấu diếm mối quan hệ đồng tính của họ. Cha của Alfred là John Sholto Douglas, Hầu tước Queensberry, không chấp nhận mối quan hệ này và nhiều lần cãi vã với Oscar Wilde. Sự việc này dẫn đến vụ việc nổi tiếng với Queensberry và một vụ kiện.

Vụ việc nổi tiếng Queensberry

Hầu tước Queensberry yêu cầu Oscar Wilde tránh xa con trai ông. Đầu năm 1895, Hầu tước để một tờ danh thiếp trước cổng câu lạc bộ Albermarle, nơi Oscar Wilde thường đến, với dòng chữ: 'Dành cho kẻ bệnh hoạn Oscar Wilde'.

Wilde quyết định kiện Hầu tước Queensberry vì lăng mạ mình và thua kiện. Hầu tước Queensberry đáp trả bằng cách dùng Đạo luật chống đồng tính luyến ái năm 1885, buộc Oscar Wilde phải nhận án 2 năm lao động tàn hình. Trong thời gian 2 năm tù, ông viết một bức thư dài, đầy đau khổ gửi cho Lord Alfred. Bức thư này được công bố sau khi ông qua đời năm 1905, dưới dạng tác phẩm 'The Ballad of Reading Gaol' xuất bản năm 1899.

Trong thời gian Wilde thụ án, Robert Ross vẫn thường đến thăm ông, còn Alfred Douglas, người gây ra nhiều đau khổ cho ông, lại bỏ sang Pháp và Ý. Hơn 3 năm sau khi được tha tự do, Oscar Wilde rời Anh và định cư ở Pháp. Tại đây, ông sống một thời gian ở Berneval, gần Dieppe, vùng Normandie. Ông đổi tên thành Sebastian Melmoth, lấy cảm hứng từ tiểu thuyết Melmoth the Wanderer (Melmoth kẻ lang thang) của Charles Robert Maturin, một trong những người sáng lập thể loại văn học gothic. Maturin cũng là bác của Wilde.

Cuộc đời Oscar Wilde dần xuống dốc. Ông sống cuối đời trong cô độc và nghèo khổ, dù có sự giúp đỡ từ bạn bè. Ngày 30 tháng 11 năm 1900, Wilde qua đời vì bệnh viêm não tại Paris.

Ông được an táng tại nghĩa trang Bagneux. Năm 1909, xác của ông được di chuyển đến nghĩa trang Père-Lachaise.

Các tác phẩm

Thơ

• Ravenna (1878)
• Poems (1881)
• The Sphinx (1894)
• Poems in Prose (1894)
• The Ballad of Reading Gaol (1898)

Kịch

• Vera; hoặc, Những Người Vô Chính Nghĩa (1880)
• Nàng Công Tước của Padua (1883)
• Salomé (phiên bản tiếng Pháp) (1893, biểu diễn lần đầu tại Paris năm 1896)
• Lady Windermere's Fan (1892)
• Một Người Phụ Nữ Không Có Giá Trị (1893)
• Salomé: Một Bi kịch trong Một Màn: Dịch từ tiếng Pháp của Oscar Wilde bởi Lord Alfred Douglas, minh họa bởi Aubrey Beardsley (1894)
• Một Người Chồng Lý Tưởng (1895) (văn bản)
• Trọng Tài Quan Trọng Của Việc Được Nghiêm Túc (1895) (văn bản)
• La Sainte Courtisane và Một Bi kịch Florence Mảnh vỡ. Được xuất bản lần đầu năm 1908 trong Tuyển tập Công trình của Methuen

Truyện

• Bức Chân Dung của Dorian Gray (1890)
• Teleny, hoặc Chiếc Huy Chương Đảo Ngược (Paris, 1893) đã được cho là của Wilde, nhưng có thể là một nỗ lực kết hợp của một số bạn của Wilde, mà ông có thể đã chỉnh sửa.

Truyện ngắn

• The Canterville Ghost (1887)

Thư từ

Các Thư của Oscar Wilde (1960) Được tái bản năm 2000, với những lá thư được khám phá từ năm 1960 và chú thích chân thực mới của Merlin Holland.

Tuyển tập

• Intentions (1891, các đối thoại và bài luận phê bình, gồm The Critic as Artist, The Decay of Lying, Pen, Pencil and Poison và The Truth of Masks)
• Tội Ác của Lord Arthur Savile và Những Câu Chuyện Khác (1891)
• Chú Công Tử Vui Vẻ và Những Câu Chuyện Khác (1888, truyện cổ tích)
• Nhà Của Những Quả Lựu Đạn (1891, truyện cổ tích)

Các bản dịch Tiếng Việt

• Bức chân dung của Dorian Gray:
  • Bức chân dung của Dorian Gray, Lê Thanh Hương và Nguyễn Như Nguyện dịch (thiếu 1/4 chương cuối), 1990.
  • Bức chân dung của Dorian Gray, Bảo Anh lược dịch, Nhà xuất bản Trẻ, 2004.
  • Chân dung Dorian Gray, Nguyễn Thơ Sinh dịch (thiếu 7 chương cuối), 2008.
  • Bức họa Dorian Gray, Nguyễn Tuấn Linh dịch, Book Hunter và Nhà xuất bản Hội nhà văn, 2018.
  • Bức tranh Dorian Gray, Thiên Lương dịch, Công ty Cổ phần Sách Bách Việt và Nhà xuất bản Văn học, 2019.
  • Chân dung của Dorian Gray, Nham Hoa dịch, Công Ty Cổ Phần Văn Hoá và Truyền Thông Nhã Nam và Nhà xuất bản Hội nhà văn, 2021