Otaku là một khái niệm gây tò mò đối với nhiều người, nhất là với giới trẻ Việt Nam. Tuy nhiên, với những ai hiểu biết về văn hóa Nhật Bản, đặc biệt là trong lĩnh vực giải trí như game, truyện tranh, và hoạt hình, Otaku là khá quen thuộc với định nghĩa về người say mê và ám ảnh với một lĩnh vực nào đó, thường là anime, manga, phim ảnh, và trò chơi điện tử. Bài viết này sẽ giải đáp vấn đề về Otaku và Wibu một cách rõ ràng.
Otaku là gì?
Otaku (tiếng Nhật: おたく (御宅) / オタク, hoặc ヲタク) là một từ lóng trong ngôn ngữ Nhật Bản dùng để chỉ nhóm người có mức độ yêu thích và ám ảnh đối với một vấn đề cụ thể, thường là anime, manga, phim, và trò chơi điện tử. Họ thường sở hữu kiến thức sâu rộng, sưu tầm vật phẩm, tranh ảnh, hoặc DVD liên quan đến các lĩnh vực này.
Chính phủ Nhật Bản cũng đã bày tỏ lo ngại về nhóm người Otaku do họ thường sống khép kín, ít tiếp xúc xã hội vì họ dành thời gian nhiều nhất cho thế giới ảo của mình.
Lịch sử và nguồn gốc của Otaku
Otaku là khái niệm chỉ nhóm người mê mệt với các loại hình văn hóa đại chúng của Nhật Bản. Otaku trở nên phổ biến từ những năm 1980 khi văn hóa anime bắt đầu nổi tiếng. Tuy nhiên, ở Nhật Bản, có sự đánh giá tiêu cực đối với nhóm này, ví dụ như Tsutomu Miyazaki - người được biết đến với biệt danh 'sát nhân Otaku', khi được phát hiện sống trong một căn nhà 'đầy rẫy' truyện anime, game và video bạo lực. Do đó, trong tiếng Nhật, để mô tả những người yêu thích anime không nhất thiết phải sử dụng thuật ngữ Otaku, có thể gọi là người hâm mộ manga hoặc anime.
Những từ đồng nghĩa với Otaku
Sau khi hiểu rõ về ý nghĩa của Otaku, chúng ta cùng điểm qua một số từ khóa liên quan có ý nghĩa 'gần gũi' với khái niệm này:
- Người mê Anime: Đây là nhóm người đam mê anime một cách cuồng nhiệt. Anime thực sự là thể loại giải trí thu hút nhiều fan hâm mộ nhất, người ta có tình yêu đặc biệt với các nhân vật anime và thường không ngần ngại thể hiện sự cuồng nhiệt này công khai.
- Người mê Manga: Tương tự như anime, nhóm này cũng có nhiều fan hâm mộ không kém.
- Người mê Game:
- Người mê Idol: Không kém cạnh với Hàn Quốc, Nhật Bản cũng có thần tượng và lượng fan hâm mộ khổng lồ. Các Idol thường hát nhạc pop và thể hiện các động tác vũ đạo hấp dẫn, họ được gọi là người mê Idol.
Những từ thay đổi hoàn cảnh liên quan đến Otaku
Ngoài việc quan tâm về ý nghĩa của Otaku, nhiều người cũng muốn biết sự khác biệt giữa Otaku và Wibu là gì, chúng khác nhau như thế nào. Wibu và Otaku là hai nhóm người hoàn toàn khác nhau. Wibu là thuật ngữ người nước ngoài sử dụng để chỉ trích những người ám ảnh về văn hóa Nhật. Ngoài ra, Wibu còn chỉ đối tượng không hiểu biết nhiều về văn hóa Nhật nhưng lại rất thích thể hiện.
Ngoài ra, có nhiều từ ngữ khác để phân loại nhóm người Otaku khác nhau:
- Kakure Otaku: Người không muốn công khai sở thích và thường chỉ muốn ở trong thế giới riêng của họ cùng chiếc máy tính.
- Itaota: Tương tự như người Wibu, họ thích khoe khoang sở thích của mình mặc kệ ý kiến khác biệt.
- Weeaboo: Nhóm người mê hoặc bị ám ảnh bởi manga, anime và thường bị đánh giá tiêu cực bởi mọi người xung quanh.
Tác động của Otaku trên phạm vi quốc tế
Otaku là gì và tại sao họ gây lo ngại cho nhiều người? Dù họ sống với niềm đam mê, nhưng có thể họ chưa thể cân bằng được sở thích với các yếu tố khác trong cuộc sống. Mặc dù vẫn còn định kiến về nhóm người Otaku, nhưng chính phủ Nhật Bản phải công nhận rằng họ đóng góp vào tăng trưởng kinh tế của đất nước, đặc biệt là trong lĩnh vực thương mại văn hoá đại chúng. Điều này đã tạo ra nhiều tác động tích cực như sự phát triển của thị trường đấu giá trực tuyến cho búp bê, truyện, và những bộ phim “nóng bỏng”.
Họ tiêu thụ hàng tỷ đô la Mỹ mỗi năm cho các sản phẩm như DVD, truyện, trang phục manga,... Với sự phát triển của internet, văn hoá Nhật Bản được trẻ em trên toàn cầu đón nhận. Ngoài ra, khu phố Akihabara, nơi được coi là thiên đường của Otaku, thu hút hàng triệu du khách mỗi năm đến khám phá.
Cách phân biệt một Otaku đích thực
Sau khi hiểu được khái niệm Otaku và phân biệt được giữa Otaku và Wibu, hãy cùng nhau điểm qua vài đặc điểm để nhận biết người Otaku: Điều đáng chú ý đầu tiên là sự đam mê của họ đối với phim và truyện tranh như anime, manga và họ dành nhiều thời gian để thưởng thức chúng. Họ cũng có thể nghe nhạc và sưu tập đồ cá nhân liên quan đến hình ảnh của anime hoặc manga. Ngoài ra, họ thường tham gia vào cộng đồng có cùng sở thích và thường xuyên tham gia các sự kiện cosplay nhân vật.
Nếu bạn có một người bạn Otaku thực thụ, bạn sẽ dễ dàng nhận ra rằng kiến thức của họ về lĩnh vực này rất sâu sắc và phong phú. Ngoài ra, họ thường chi tiêu nhiều cho sở thích của mình bằng cách sưu tập truyện, quần áo in hình nhân vật anime hoặc mua các thiết bị điện tử liên quan đến đề tài này.
Câu hỏi liên quan
Như đã nói trước đó, từ khi bắt đầu xuất hiện tại Nhật Bản, người Otaku đã không được đánh giá cao trong xã hội. Do đó, đến nay vẫn có nhiều tranh cãi và hiểu lầm xung quanh nhóm này:
Hiểu lầm Otaku là tiêu cực từ đâu ra?
Nhật Bản là một quốc gia với truyền thống nặng nề về triết lý phong kiến, họ không ưa chuộng sở thích cá nhân và muốn tuân thủ theo các chuẩn mực chung hơn. Trái lại, nhóm Otaku thích tự do, không bị ràng buộc và sống theo sở thích của mình. Họ cũng thường thể hiện tình yêu mạnh mẽ với các nhân vật anime, manga và thích cosplay ngay cả trong cuộc sống hàng ngày.
Điểm khác biệt giữa Otaku và manga là gì?
Manga là loại truyện tranh rất phổ biến và nổi tiếng tại Nhật Bản. Các tác phẩm manga kinh điển thường được chuyển thể thành phim. Trong những bộ truyện này, các khía cạnh văn hoá, xã hội và tâm lý thường được đề cập cùng với mục đích giải trí. Manga là một phần không thể thiếu của nền văn hóa và công nghiệp giải trí của Nhật Bản.
Dưới đây là một số thông tin về Otaku và manga để giúp bạn hiểu rõ hơn về chúng. Hy vọng bạn có cái nhìn tổng quan và sâu sắc hơn về vấn đề này sau khi đọc xong.