Ôtô Indonesia - một đối thủ mới mạnh mẽ tại Việt Nam

Sau Thái Lan, Indonesia có thể trở thành quốc gia thứ hai ở Đông Nam Á cung cấp nhiều mẫu xe ôtô cho thị trường Việt Nam.

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan trong 6 tháng đầu năm, thị trường ôtô Việt đã bất ngờ nhận được 1.304 xe nhập khẩu từ Indonesia, con số này khiến giới kinh doanh ôtô phải chú ý. Trước đây, các thị trường chính chỉ là Hàn Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, châu Âu hoặc Mỹ.

Giá trung bình của xe nhập khẩu từ Indonesia là 12.880 USD, thấp hơn nhiều so với giá trung bình của xe nhập khẩu trong tháng 7 là 16.000 USD, thậm chí so với tháng 6 với giá 27.000 USD, giá này còn không bằng một nửa. Giá xe từ Indonesia cũng thấp nhất trong số các nước xuất khẩu xe vào Việt Nam.

Giá của Ertiga khi cập cảng khoảng 13.000 USD (khoảng 286 triệu VNĐ), nhưng sau khi tính đủ các loại thuế, giá đến tay khách hàng lên đến 693 triệu đồng.

Ertiga là dòng xe MPV 7 chỗ phục vụ cho gia đình, đang phát triển mạnh mẽ tại Indonesia cũng như một số quốc gia khác ở Đông Nam Á. Chính phủ của Indonesia đưa ra các chính sách ưu đãi như thuế CKD (lắp ráp từng bộ phận) chỉ 10% và IKD (lắp ráp không hoàn chỉnh) là 7,5-8%. Trong khi đó, ở Việt Nam, thuế CKD trung bình là 20% và không có IKD. Tiêu chuẩn kỹ thuật tại Ấn Độ thường thấp hơn so với tiêu chuẩn quốc tế, nên việc nhập xe từ Indonesia mang lại nhiều lợi ích hơn.

Chính sách thuế ưu đãi đã giúp giảm giá thành của các mẫu xe lắp ráp tại Indonesia so với các nước khác trong khu vực. Dòng xe MPV 7 chỗ gia đình phát triển mạnh mẽ tại đây, nên ngành công nghiệp lắp ráp càng có lợi thế về chi phí nhờ quy mô. Một yếu tố quan trọng khác là Việt Nam áp thuế nhập khẩu 40% cho các xe từ các nước ASEAN theo hiệp định AFTA.

Chuyên gia từ một hãng xe Nhật tại Việt Nam cho biết, trong tương lai có khả năng nhiều hãng sẽ nhập xe từ Indonesia với các dòng xe gia đình 7 chỗ. Lý giải nguyên nhân, vị này cho biết phân khúc xe 7 chỗ có động cơ nhỏ dưới 2 lít như Suzuki Ertiga hay Toyota Avanza, Toyota Calya sẽ có nhiều lợi thế trong vài năm tới.

Thuế TTĐB cho những xe 1,5 lít trở xuống giảm còn 40% và đến 2018 sẽ giảm còn 35%. Trong khi đó, những xe trên 2 lít lại tăng nên so sánh chi phí nhập xe nhỏ sẽ lợi hơn. Bên cạnh đó, đến 2018, thuế nhập khẩu ôtô từ ASEAN cũng giảm xuống 0%. Do đó, nếu nhập xe nhỏ từ ASEAN, hãng sẽ có lợi thế kép, vừa giảm thuế TTĐB, vừa giảm thuế nhập khẩu.

Mức giá cũng ảnh hưởng lớn tới hướng tiêu dùng của thị trường. Khách hàng Việt đang chuyển từ sedan lên các loại xe gầm cao như SUV, crossover, bán tải hay MPV, có khả năng chở nhiều người và vận hành trên nhiều dạng địa hình.

Xe bán tải thường sử dụng động cơ lớn, dẫn đến việc tăng thuế và giá, trong khi đó các dòng crossover giá rẻ nhưng hơi nhỏ so với nhu cầu của người Việt. Do đó, phân khúc MPV là có tiềm năng phát triển. Tại Việt Nam, các mẫu như Toyota Innova, Chevrolet Orlando hay Suzuki Ertiga đang rất được ưa chuộng.

Chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng Indonesia có tiềm năng trở thành một trong những đối tác xuất khẩu xe quan trọng vào Việt Nam trong tương lai, tuy nhiên, để cạnh tranh với Thái Lan, điều này sẽ không dễ dàng. Các nhà máy sản xuất ở Thái Lan có nhiều ưu điểm vượt trội trong khối ASEAN như Indonesia, chúng không chỉ cung cấp xe cho thị trường nội địa mà còn xuất khẩu sang thị trường toàn cầu, đồng thời, danh mục sản phẩm của họ cũng đa dạng hơn. Vì vậy, xe nhập khẩu từ Thái Lan vẫn là lựa chọn ưu tiên của nhiều hãng xe.

Kết thúc năm 2015, ba quốc gia chính xuất khẩu nhiều xe nhất vào Việt Nam lần lượt là Hàn Quốc, Ấn Độ và Thái Lan. Sang năm 2016, Thái Lan đã vươn lên dẫn đầu, vượt qua cả Hàn Quốc, Trung Quốc và Ấn Độ. Những ưu đãi về thuế và sự tương đồng về sản phẩm trong khu vực ASEAN sẽ giúp Thái Lan củng cố vị thế của mình và có thể tạo ra những đối thủ mới như Indonesia, từ đó giảm bớt áp lực đến từ Trung Quốc và Ấn Độ trên thị trường ôtô.