Buzz
Oxytocin là một hormone do tuyến yên não sản xuất và đóng vai trò quan trọng trong việc cho con bú sữa mẹ. Hãy cùng tìm hiểu về oxytocin và vai trò của nó trong việc nuôi con bằng sữa mẹ!
Em bé đang bú sữa mẹ. Nguồn ảnh: Canva
Oxytocin là gì?
Oxytocin là gì? Oxytocin là một loại hormone peptide được tạo ra trong não của các động vật có vú, bao gồm cả con người. Ở con người, oxytocin được sản xuất bởi tuyến yên và được giải phóng vào hệ thống tuần hoàn trong quá trình cặp đôi, sinh sản, và nuôi con. Nó có thể tăng cường cảm xúc gắn kết giữa mẹ và con, giúp giảm căng thẳng và tạo ra cảm giác thư giãn.
Tại sao Oxytocin lại quan trọng trong việc nuôi con bằng sữa mẹ?
Khi trẻ bú, xung động cảm giác sẽ truyền từ vú lên não, não sẽ kích thích tuyến yên sản xuất ra hormon prolactin và oxytocin. Oxytocin cho phép em bé lấy sữa mẹ từ vú của bạn và nó làm cho tử cung của bạn co lại sau khi sinh em bé. Mặc dù việc cho con bú có thể là một thách thức đối với một số người, nhưng oxytocin ảnh hưởng đến sự xuống sữa và thúc đẩy sự liên kết. Cả hai điều đó đều có thể giúp cho việc con bú dễ dàng hơn.
Nuôi con bằng sữa mẹ: Mẹ bỉm áp dụng ngay 5 tư thế cho bé bú vừa đơn giản lại giúp bé ăn ngon không lo sặc sữa
Tác dụng của oxytocin đối với phản xạ xuống sữa mẹ
Khi con bạn ngậm vú và miệng chạm vào vú bạn, đặc biệt là núm vú thì các tế bào thần kinh trong vú sẽ gửi tín hiệu đến não để giải phóng oxytocin. Hormone này sẽ khiến các cơ xung quanh các tuyến tạo sữa trong vú của bạn co lại.
Khi các tuyến co lại thì nó ép sữa mẹ vào các ống dẫn sữa. Các ống này cũng co lại để đẩy sữa qua vú và ra khỏi núm vú cho con bạn. Việc tiết ra sữa mẹ được gọi là phản xạ tiết sữa. Khi con tiếp tục bú mẹ, nhiều oxytocin được tiết ra, sữa mẹ tiếp tục chảy ra khỏi bầu ngực cho con.
Giải phóng oxytocin khi đang cho con bú có thể khiến bạn cảm thấy buồn ngủ. Điều này làm tăng nhiệt độ cơ thể, do đó bạn sẽ cảm thấy nóng, khát hoặc thậm chí đau đầu.
Oxytocin cũng có thể làm giảm lượng sữa kể cả khi bạn không cho con bú. Bạn có thể thấy vú của mình bị rỉ sữa khi nghĩ đến việc cho con bú hoặc nghe thấy tiếng con khóc. Hormone liên quan đến việc sản xuất sữa mẹ được gọi là prolactin.
Oxytocin tạo nên mối liên kết giữa mẹ và em bé
Việc giải phóng oxytocin xảy ra trong quá trình cho con bú cũng có thể giúp bạn tạo ra một liên kết tình cảm với con mình. Hormone chịu trách nhiệm về cảm giác yêu thương tạo ra mong muốn nuôi dưỡng.
Trong quá trình cho con bú và tiếp xúc da kề da, cả mẹ và con đều sản xuất oxytocin. Tiếp xúc da kề da thường được khuyến khích ngay sau khi sinh để giúp tăng giải phóng oxytocin. Điều này giúp trẻ tìm kiếm và ngậm lấy vú mẹ, tạo sự gắn bó chặt chẽ và tăng cơ hội bú mẹ thành công.
Mẹ đang chơi với em bé
Gợi ý tư thế cho con bú giúp con bú được nhiều mà mẹ lại thoải mái, giảm thiểu đau lưng sau sinh
Dấu hiệu giải phóng Oxytocin khi cho con bú
Oxytocin đóng vai trò quan trọng trong quá trình tiết sữa. Nếu gặp vấn đề với việc cho con bú, bạn nên xem thử cơ thể của mình giải phóng hormone như thế nào?
Làm thế nào bạn có thể biết liệu oxytocin trong cơ thể đang làm những gì? Dưới đây là một số dấu hiệu bạn có thể thấy:
- Cảm giác ngứa ran hoặc kim châm ở ngực
- Chuột rút trong tử cung khi bạn cho con bú
- Nghe con bạn nuốt khi bạn đang cho con bú
- Nhìn thấy sữa mẹ rỉ ra từ bầu ngực của bạn
- Cảm giác hạnh phúc và thư thái sau khi cho con bú
- Các vấn đề với giải phóng oxytocin
Một số tình trạng có thể cản trở việc giải phóng oxytocin, có thể gây khó khăn cho việc cho con bú. Nếu bạn bị đau sau khi sinh con, đặc biệt là khi bạn sinh mổ, cơn đau có thể cản trở việc giải phóng oxytocin.
Bất kỳ phẫu thuật vú nào liên quan đến việc di chuyển quầng vú hoặc cắt các dây thần kinh xung quanh núm vú đều có thể gây khó khăn cho việc cho con bú. Các dây thần kinh ở núm vú cần thiết để truyền tín hiệu cho não giải phóng oxytocin và giúp sữa chảy ra. Những tổn thương dây thần kinh khu vực đó đều có thể cản trở phản xạ sự xuống sữa và hút sữa ra khỏi bầu ngực của bạn.
Khi bạn căng thẳng, mệt mỏi, sợ hãi, xấu hổ hoặc dùng các chất kích thích như rượu và thuốc lá đều có thể ảnh hưởng đến việc giải phóng oxytocin và cản trở phản xạ xuống sữa. Điều này khiến em bé không nhận được sữa.
Làm thế nào để kích thích giải phóng Oxytocin?
Nếu bạn gặp vấn đề với việc giải phóng oxytocin, có nhiều cách để kích hoạt sản xuất hormone để tiết sữa, giúp bạn vượt qua những khó khăn trong việc cho con bú. Dưới đây là một số điều bạn có thể tham khảo:
- Ôm ấp với em bé
- Nhìn vào ảnh của con bạn khi chúng không ở bên bạn
- Thư giãn cơ thể để giảm căng thẳng
- Tắm nước ấm hoặc chườm ấm lên vú
- Tiếp xúc trực tiếp da kề da với em bé trên ngực bạn
- Nhẹ nhàng xoa bóp ngực của bạn
- Tìm một khu vực yên tĩnh, thoải mái tránh xa phiền nhiễu
- Tránh uống rượu và hút thuốc
Nếu bạn bị đau, bạn nên dùng thuốc giảm đau mà bác sĩ đã kê cho bạn. Việc này có thể khiến con bạn buồn ngủ một chút, nhưng nó có thể giúp bạn cảm thấy thoải mái hơn và bắt đầu việc cho con bú đúng giờ.
Đối với những phụ nữ gặp khó khăn trong việc tiết sữa, bác sĩ có thể kê đơn một dạng oxytocin nhân tạo gọi là Pitocin trong thuốc xịt mũi. Thuốc được uống ngay trước khi cho con bú hoặc khi hút sữa để giúp kích thích ti và sữa mẹ chảy ra. Nó có thể khiến mẹ đau đầu nhưng không ảnh hưởng đến con và sữa mẹ.
Mẹ đang bế con gái. Nguồn ảnh: Canva
Oxytocin gây ra hiện tượng chuột rút tử cung
Khi con bạn đang bú mẹ và oxytocin được tiết ra, nó sẽ kích hoạt các cơn co thắt của tử cung. Những cơn này thường được gọi là sau những cơn đau và chúng có cảm giác tương tự như những cơn đau bụng kinh.
Trong vài ngày đầu sau khi sinh con, cơn đau sau khi sinh có thể rất mạnh và rất đau đớn. Nhưng những cơn co thắt tử cung này giúp làm giảm lượng máu sau sinh và ngăn ngừa băng huyết. Chúng cũng cho phép tử cung co trở lại kích thước bình thường.
Cho con bú trong thời kỳ mới mang thai thường an toàn. Tuy nhiên, vì oxytocin có thể gây ra các cơn co thắt, nên việc cho con bú trong thời kỳ mang thai không được khuyến khích. Nếu bạn đang mang song thai trở lên hoặc có tiền sử chuyển dạ sinh non, bác sĩ có thể khuyên bạn nên tránh cho con bú để ngăn quá trình chuyển dạ bắt đầu quá sớm.
Oxytocin cũng được giải phóng trong quá trình thân mật và cực khoái. Nếu bạn mang thai có nguy cơ cao, quan hệ tình dục cũng có thể gây ra các cơn co thắt tử cung và chuyển dạ sớm. Nếu bác sĩ khuyên bạn không nên cho con bú, bác sĩ cũng có thể yêu cầu bạn tránh quan hệ với bạn đời.
Những điều mà Mytour trên đây sẽ giúp các bà mẹ hiểu rõ hơn về oxytocin và từ đó có các phương pháp phù hợp để kích sữa.
Nguyễn Thị Thảo
