Tuyến giáp, cơ quan nội tiết quan trọng ở phía trước cổ, mặc dù nhỏ gọn nhưng đóng vai trò quan trọng trong cơ thể. Khi tuyến giáp bị nhiễm độc, chức năng của cơ quan này sẽ bị ảnh hưởng đáng kể.

Nhiễm độc tuyến giáp là tình trạng tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone tuyến giáp, có thể do nhiều nguyên nhân, trong đó có chứng cường giáp. Cường giáp chỉ là một trong những dạng của nhiễm độc tuyến giáp, nhưng đôi khi lại bị nhầm lẫn với nhau.

Các triệu chứng và dấu hiệu của tuyến giáp sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra bệnh và thay đổi đáng kể giữa các cá nhân. Dưới đây là những triệu chứng và dấu hiệu phổ biến của nhiễm độc tuyến giáp:

• Thần kinh kích thích, cảm giác bồn chồn
• Sợ nóng, đổ mồ hôi
• Mệt mỏi, yếu đuối, chuột rút cơ
• Đau bụng
• Thay đổi trọng lượng cơ thể (thường giảm cân)
• Cảm giác hồi hộp, đau ngực
• Kinh nguyệt bất thường ở phụ nữ
• Bệnh Graves thường đi kèm với bướu giáp (có tiếng thổi)
• Bệnh lý mắt do bệnh Graves thường thấy như sưng kết mạc, viêm kết mạc và mắt trồi lên nhẹ
• Nhiễm độc giáp mạn tính có thể dẫn đến loãng xương, ngón tay hình chùy và sưng (ngón tay dùi trống)

Ngoài ra, nhiễm độc tuyến giáp cũng có thể gây các triệu chứng như nhìn chằm chằm, dấu hiệu von Graefe, run đầu ngón tay, da ẩm, nhịp tim tăng hoặc rung nhĩ, tăng phản xạ gân xương, tóc mềm, móng dễ gãy và suy tim (hiếm gặp).

Để xác định bệnh nhiễm độc tuyến giáp và tình trạng sức khỏe, bác sĩ thường áp dụng những phương pháp sau:

• Xét nghiệm

Xét nghiệm TSH nhạy cảm là phương pháp tốt nhất để xác định nhiễm độc giáp. Xét nghiệm này giúp đo lường các chỉ số T3, T4 của tuyến giáp. Trong trường hợp T3, T4 huyết thanh tăng, T4 tự do tăng hoặc nồng độ T4 bình thường nhưng T3 lại cao, đó được xem là có bệnh lý nhiễm độc tuyến giáp.

Các bác sĩ cũng có thể yêu cầu xét nghiệm máu khác như calci máu tăng, phosphatase kiềm tăng, thiếu máu và giảm bạch cầu hạt.

• Chẩn đoán hình ảnh

Chụp MRI hốc mắt là phương pháp chẩn đoán hình ảnh thường được lựa chọn để chẩn đoán bệnh lý mắt Graves ảnh hưởng tới cơ ngoài mắt. Đồng thời, chụp cắt lớp CT và siêu âm cũng có thể được sử dụng để đưa ra kết quả thăm khám chính xác nhất.

Phương pháp chẩn đoán nhiễm độc tuyến giáp bằng hình ảnh thường được yêu cầu trong các trường hợp nặng hoặc lồi mắt mà bình giáp. Tuy nhiên, vẫn cần phải chẩn đoán phân biệt với lồi mắt do khối u hoặc do các bệnh khác.

• Chẩn đoán phân biệt

Chẩn đoán phân biệt với các bệnh nhân bị nhiễm độc tuyến giáp sẽ cần được chỉ định trong các trường hợp:

• Tăng thyroxin huyết thanh mà không gây biểu hiện lâm sàng.
• Loạn thần tuyến giáp không phồng lên và xét nghiệm chức năng giáp vẫn bình thường.

Ở những bệnh nhân bị rối loạn tâm thần cấp, khoảng 30% trường hợp có tăng thyroxin máu mà không có nhiễm độc giáp. Bệnh nhân cần phải chẩn đoán phân biệt giữa rối loạn tâm thần và cường giáp thực sự bằng định lượng TSH.

Bệnh nhiễm độc tuyến giáp là một bệnh lý nguy hiểm, có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị đúng cách. Biến chứng chủ yếu là về tim mạch, bao gồm rung nhĩ kết hợp với phản ứng không kiểm soát của thất trái.

Ngoài ra, nhiễm độc tuyến giáp còn gây ra các vấn đề như:

• Tăng kali máu, loãng xương và nhiễm calci thận.
• Ở nam giới, có thể gây giảm ham muốn tình dục, liệt dương, giảm số lượng tinh trùng và phát ban vú.

Ở bệnh nhân nhiễm độc tuyến giáp lâm sàng, có nghĩa là TSH thấp nhưng T4 tự do bình thường và lâm sàng là bình giáp thì không cần phải điều trị. Không xuất hiện sự tăng mất xương ở những bệnh nhân này.

Về phương pháp điều trị nhiễm độc giáp, sẽ được điều chỉnh tùy theo nguyên nhân tuổi, tình trạng lâm sàng, yêu cầu và mức độ bệnh. Tuy nhiên, các phương pháp điều trị nhiễm độc tuyến giáp thường được sử dụng hiện nay bao gồm

• Sử dụng Propranolol,
• Sử dụng các thuốc thiourea.
• Sử dụng các chất gây cản quang chứa iod
• Thực hiện iod phóng xạ 131I.
• Phẫu thuật tuyến giáp

Trong đó, điều trị iod phóng xạ là phương pháp được chấp nhận rộng rãi, còn phẫu thuật tuyến giáp thường áp dụng cho bệnh Graves và bướu nhân độc ít. Phẫu thuật tuyến giáp có thể gặp phải các biến chứng như tổn thương thần kinh quặt ngược thanh quản gây liệt dây thanh âm. Do đó, phẫu thuật tuyến giáp nên tiến hành nội trú và theo dõi ít nhất một đêm.

• U tuyến giáp ác tính nguy hiểm thế nào? Có chữa được không?
• Công dụng thuốc Thiamazol
• Điều trị u tuyến giáp thế nào? Cần uống thuốc gì?