Cầu ngói Thanh Toàn được công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia vào ngày 14/7/1990. Đây là công trình mang giá trị nghệ thuật, kết hợp hài hòa giữa kiến trúc Nhật và chi tiết trang trí rồng uốn lượn, đậm chất Việt Nam thời chúa Nguyễn Hoàng. Cây cầu liên quan đến sự kiện lịch sử dân làng Thành Toàn.
Mặc dù đã trải qua nhiều lần tu sửa, trùng tu, cầu ngói Thanh Toàn vẫn giữ nguyên kiến trúc cổ kính và nét đẹp thời gian. Kiến trúc độc đáo và nét đẹp xưa cũ thu hút du khách. Cây cầu bắc ngang con kênh xanh ngắt, mặt nước lặng như tờ mang lại không gian bình yên, làng quê Việt Nam.
Lịch sử của cầu ngói Thanh Toàn
Vào thế kỷ 16, chúa Nguyễn Hoàng và một nhóm di dân từ Thanh Hóa đến Thuận Hóa. Trong số họ, 12 vị tộc trưởng quyết định chọn mảnh đất Thành Toàn để an cư lạc nghiệp. Đây là nơi mà bà Trần Thị Đạo, vợ của một quan lớn trong triều và là cháu thứ 6 của một trong 12 vị tộc trưởng, đã có lòng nhân hậu xây dựng cây cầu giúp cộng đồng đi lại thuận tiện hơn.

Nguồn: @burakbshr
Thuở ấy, người dân trong làng phải chèo thuyền khi đi làm đồng qua sông, công việc khó khăn và tốn thời gian. Để giúp họ, bà Trần Thị Đạo đồng lòng với tấm lòng nhân ái đã đóng góp tiền xây dựng cây cầu. Công trình này trở thành con đường quan trọng, nơi mọi người tự hào và nghỉ ngơi sau những buổi làm việc nặng nhọc.
Bà không chỉ góp tiền xây cầu mà còn thường xuyên giúp đỡ những người gặp khó khăn trong làng và xứ. Tấm lòng nhân đạo của bà đã được vua Lê Hiển Tông sắc khen, và vào năm 1925, vua Khải Định còn lập bàn thờ trên cầu để thờ cúng bà và phong tặng danh hiệu Dực Bảo Trung Hưng Linh.

Nguồn: @takenbyhimawariri
Chỉ đường đến cầu ngói Thanh Toàn
Cây cầu nằm tại làng Thanh Thủy Chánh, xã Thủy Thanh, thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế, cách thành phố Huế 8km về phía Đông.
Cách di chuyển đến cây cầu
- Taxi Mai Linh Huế: 0234.3.89.89.89 – 0234.3.82.47.47
- Taxi Vàng: 0234.3.79.79.79
Đặc điểm kiến trúc của cầu ngói Thanh Toàn:
Cây cầu được xây dựng theo phong cách “thượng gia hạ kiều”, với chiều dài 18,75m và rộng 5,82m, chia thành 7 gian khác nhau. Mái cầu được lợp bằng ngói lưu ly, kết hợp với hình rồng uốn lượn mang đến vẻ đẹp rực rỡ. Hệ thống 3 hàng trụ làm bằng gỗ, mỗi hàng có 6 cột chắc chắn. Các cột được gắn kết bằng khối mộng để chống sụt lún.

Nguồn: @thanhbinh_luong
Hai đầu cầu có mống và hệ thống trụ đỡ được làm bằng gỗ, đảm bảo sự chắc chắn. Cầu có lối đi ở giữa và lan can để đảm bảo an toàn hơn.
Cầu ngói Thanh Toàn được trang trí với nhiều hoa văn hoa mai và hoa cục độc đáo, tạo điểm nhấn với sành sắc tươi sáng. Chi tiết rồng uốn lượn trên mái và tượng trưng cho đầu rồng ở giữa, làm nổi bật thêm. Toàn bộ khung cầu, mặt cầu và lan can đều chế tác từ gỗ tự nhiên, dưới tác động của thời gian và thiên tai, cầu đã trải qua nhiều lần trùng tu để giữ nguyên vẻ đẹp ban đầu.
Cây cầu nhìn từ xa giống hình dáng ngôi nhà, được chia thành 7 gian tương đương với 7 phòng nhỏ. Bên trong có bàn thờ nhỏ dành cho bà Trần Thị Đạo - người xây dựng cầu. Hai bên mỗi gian là các bục cao như bộ bàn ghế, tạo không gian ngồi thoải mái.

Nguồn: @huonggiang_company
Bàn thờ ở giữa của cây cầu được bịt kín, còn lại làm thoáng. Hệ thống cột xà làm từ xà kép, với xà dưới đi qua mộng cột, xà trên đặt ở đầu cột. Cột xà không chạm khắc hoa văn như thường, chỉ có hình vuông và tròn. Phần mái chạm khắc hình ảnh Long – Lân – Quy – Phụng theo chủ đề tứ linh truyền thống. Hiện tại, mái là đôi phượng chầu trời ở giữa và hai đầu là hình rồng cách điệu, trước đây trang trí bằng con Giao Long.

Nguồn: @ahotuavietnam
Trải nghiệm lễ hội tại cầu ngói Thanh Toàn
Những lễ hội lớn diễn ra tại cầu ngói Thanh Toàn
Ngày giỗ bà Trần Thị Đạo: Mỗi năm vào ngày 15/8 âm lịch, dân làng Thanh Thủy Chánh tổ chức lễ giỗ để tưởng nhớ công lao của bà Trần Thị Đạo - người đã góp phần lớn trong việc xây dựng cầu ngói Thanh Toàn. Nghi lễ bắt đầu bằng việc rước bà từ đình về cầu và ngược lại. Sau các nghi lễ, người dân tham gia các hoạt động như kéo co, đua thuyền trên sông, hò giã gạo để tạo nên không khí vui tươi và tràn ngập năng lượng.

Ngày lễ giỗ bà Trần Thị Đạo – Nguồn: @ahotuavietnam
Hội chợ quê tại cầu ngói Thanh Toàn: Mỗi hai năm một lần, hội chợ quê diễn ra là nơi du khách có cơ hội thưởng thức không khí lễ hội và trải nghiệm không gian chợ quê với nhiều món ăn và đặc sản Huế độc đáo. Ngoài ra, du khách có thể tham gia vào các hoạt động vui chơi như đua thuyền, kéo co, tạo nên một ngày hội sôi động và tràn ngập năng lượng.

Hội chợ quê – Nguồn: @ahotuavietnam
Lễ hội Bài Chòi tại cầu ngói Thanh Toàn: Vào mùng 3 Tết hàng năm, lễ hội Bài Chòi diễn ra với hoạt động đánh bài chòi, một trò chơi văn hóa truyền thống không mang tính đỏ đen. Trò chơi này lan tỏa những câu hát mang ý nghĩa về quê hương, đất nước, giao lưu và trao phần thưởng may mắn. Bài Chòi không chỉ là trò chơi giải trí mà còn là diễn xướng nghệ thuật truyền thống gắn liền với văn hóa bản địa.
Thăm những địa điểm du lịch gần cầu ngói Thanh Toàn là cách du khách có thể làm cho chuyến đi thêm phần thú vị. Các điểm đến như nhà thờ Phủ Cam, cung An Định Huế, cầu Tràng Tiền Huế sẽ mang đến trải nghiệm độc đáo và thú vị. Hãy khám phá kiến trúc thượng gia hạ kiều ở nơi này để cảm nhận không gian yên bình, thơ mộng, đậm chất Huế và tham gia vào những hoạt động sôi nổi trong mùa lễ hội.
Đăng bởi: Tác Tử Thái
Từ khoá: Cầu ngói Thanh Toàn – Vẻ đẹp kiến trúc “thượng gia hạ kiều” hơn 250 tuổi