Buzz
Mặc dù không có phép thuật nào có thể ngăn cản trẻ em lớn lên về mặt thể chất, nhưng một số người lớn vẫn tiếp tục bám víu vào những ngày thơ ấu và nhận ra những trách nhiệm của việc trưởng thành về mặt cảm xúc và tài chính đầy thách thức.
Đó chính là “Hội chứng Peter Pan”. Thuật ngữ này được đề cập lần đầu tiên trong cuốn sách năm 1983 của Tiến sĩ Dan Kiley, “Hội chứng Peter Pan: Những người đàn ông chưa bao giờ trưởng thành”.
Trong cuốn sách, Tiến sĩ Kiley tập trung vào hành vi của nam giới. Tuy nhiên, “Hội chứng Peter Pan” có thể ảnh hưởng đến tất cả mọi người ở mọi giới tính và mọi nền văn hóa.
Hội chứng này không được chẩn đoán là một rối loạn tâm thần nhưng nhiều chuyên gia đồng ý rằng dạng hành vi này có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ và chất lượng cuộc sống của một người.
Thế nào là “Hội chứng Peter Pan”?
Bạn đã bao giờ nói: “Hôm nay tôi không thể trưởng thành” chưa? Những người mắc “Hội chứng Peter Pan” thường sống theo triết lý này hàng ngày.
Vì hội chứng này không phải là một chẩn đoán lâm sàng, nên các chuyên gia chưa xác định được bất kỳ triệu chứng chính thức nào.
Dưới đây là một số ý kiến đồng thuận về cách nó thể hiện trong mối quan hệ, công việc và thái độ cá nhân đối với trách nhiệm và nghĩa vụ.
Biểu hiện của “Hội chứng Peter Pan” trong các mối quan hệ
Patrick Cheatham, một nhà tâm lý học ở Portland, Oregon, giải thích: “Trong các mối quan hệ, tôi nghĩ hội chứng này thể hiện rõ ràng nhất ở các mức độ ý muốn, kỳ vọng, mục tiêu cuộc sống và khả năng thực hiện các cam kết.”
Nếu đối tác của bạn mắc phải hội chứng Peter Pan, bạn có thể thấy rằng họ gặp khó khăn khi sống một mình. Họ sẽ chất đống chén đĩa trong bồn rửa, không giặt đồ cho đến khi không còn gì sạch để mặc, và bạn phải thường xuyên giúp họ làm việc nhà chỉ để ngôi nhà của họ “dễ ở” hơn một chút.
Họ có thể:
- để bạn lập kế hoạch hoạt động và quyết định những việc hệ trọng;
- Bỏ quên công việc gia đình và trách nhiệm chăm sóc con cái;
- Thích “sống cho ngày hôm nay” và ít quan tâm đến việc lập kế hoạch dài hạn;
- Có dấu hiệu không sẵn lòng về mặt cảm xúc, như không muốn gắn nhãn hoặc xác định các mối quan hệ;
- Chi tiêu không thông minh và thường gặp rắc rối với tài chính cá nhân;
- Luôn tránh né việc giải quyết các vấn đề trong mối quan hệ theo những cách hiệu quả.
Biểu hiện của “Hội chứng Peter Pan” trong công việc
Theo Cheatham, những người mắc hội chứng Peter Pan cũng thường gặp khó khăn với công việc và mục tiêu nghề nghiệp.
Họ thường:
- Mất việc do thiếu nỗ lực, chậm trễ hoặc bỏ bê công việc;
- Không hoặc ít nỗ lực để tìm việc;
Buông việc khi cảm thấy buồn chán, thách thức hoặc căng thẳng.
Chỉ nhận việc bán thời gian và không quan tâm đến việc thăng tiến.
Chuyển từ lĩnh vực này sang lĩnh vực khác mà không phát triển kỹ năng cụ thể.
Trong một số trường hợp, điều này cũng có thể thể hiện bằng mục tiêu không thực tế.
Đây có thể là khả năng của một số người và không có gì sai khi theo đuổi chúng một cách lành mạnh. Tuy nhiên, nếu những ước muốn này cản trở thành công trong các lĩnh vực khác của cuộc sống, có lẽ đã đến lúc họ cân nhắc các lựa chọn nghề nghiệp thực tế hơn.
Chuyển những ước mơ này thành hiện thực mà không cần phải thực hiện bất kỳ nỗ lực nào cũng có thể được coi là “Hội chứng Peter Pan”.
Biểu hiện của “Hội chứng Peter Pan” trong thái độ, cảm xúc và hành vi
Những người mắc “Hội chứng Peter Pan” thường có vẻ bất lực. Bạn có thể nhận thấy rằng họ không thể “hòa hợp với nhau” và gặp phải những điều như:
- không tin cậy và thường xuyên kiệt sức;
- phản ứng cảm xúc mạnh khi đối mặt với những tình huống căng thẳng;
- thường ngoan cố và trách phạm lỗi cho người khác khi điều gì không suôn sẻ;
- ít hoặc không đặt quan trọng vào việc phát triển bản thân;
- mong muốn được quan tâm đến;
- sợ bị phê phán tiêu cực;
- sử dụng chất gây nghiện để tránh những cảm xúc hoặc trách nhiệm khó khăn;
- giữ lựa chọn mở rộng thay vì đặt ra kế hoạch cụ thể.
Những dấu hiệu này cũng có thể liên quan đến các vấn đề khác, nhưng một người có một số dấu hiệu và triệu chứng nêu trên có thể mắc “Hội chứng Peter Pan”.
“Hội chứng Peter Pan” phổ biến hơn ở (nhưng không chỉ riêng) phái mạnh
Ngay từ đầu, “Hội chứng Peter Pan” chủ yếu liên quan đến phái mạnh. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là hầu hết các nghiên cứu của Kiley được thực hiện vào những năm 1970, 1980, khi vai trò giới tính cứng nhắc hơn một chút so với hiện nay.
Tuy nhiên, thông tin từ Đại học Granada và một nghiên cứu năm 2010 về 29 phụ nữ trẻ Navajo đều cho thấy hầu hết - nhưng không phải luôn luôn - phái mạnh mắc “Hội chứng Peter Pan”.
Cho đến bây giờ, vẫn chưa có đủ nghiên cứu để hiểu rõ hành vi này giữa các giới tính khác nhau. Các nghiên cứu đã thực hiện có quy mô khá nhỏ.
Có cả “Hội chứng của Wendy”
Trong khi Kiley tập trung vào việc nghiên cứu “Hội chứng Peter Pan” ở nam giới, anh ấy cũng đã xác định được “Hội chứng của Wendy”, một khía cạnh liên quan đến bạn đồng hành nữ của Peter Pan.
Giống như trong câu chuyện, những người phụ nữ đó thường giúp Peter Pan và mặc dù họ không nhận ra, nhưng họ đã giúp Peter Pan tồn tại trong cuộc sống của họ. Họ thường giúp “các Peter Pan” đưa ra quyết định, dọn dẹp mớ hỗn độn và đem lại sự hỗ trợ tinh thần từ một phía khác.
Nguyên nhân của “Hội chứng Peter Pan”
Không có nguyên nhân duy nhất nào giải thích hành vi liên quan đến hội chứng Peter Pan. Đó có thể là kết quả của một số yếu tố phức tạp dưới đây.
Những trải nghiệm từ thời thơ ấu
Theo Cheatham, “Một số phương pháp nuôi dạy trẻ em có thể dẫn đến việc một số trẻ không học được kỹ năng sống như người lớn, thường trốn tránh trách nhiệm và cam kết, tập trung quá mức vào việc tìm kiếm cảm xúc và sự khoái trá, đồng thời lãng mạn hóa tự do và ý thức ly khai từ thực tế.
Những người mắc “Hội chứng Peter Pan” thường có cha mẹ quá bảo bọc hoặc rất dễ dãi. Đó là hai phong cách nuôi dạy con khá khác nhau.
- Cha mẹ quá dễ dãi. Họ thường không đặt ra nhiều (hoặc bất kỳ) ranh giới nào cho hành vi của con cái. Kết quả là, trẻ lớn lên với niềm tin rằng muốn làm gì thì làm. Khi làm sai điều gì đó, cha mẹ sẽ giải quyết mọi hậu quả và bảo vệ khỏi bị đổ lỗi, vì vậy trẻ không biết rằng một số hành động có thể gây ra hậu quả xấu. Nếu cha mẹ lo cho các nhu cầu tài chính khi trẻ mới trưởng thành và không mong đợi trẻ làm việc để đạt được thứ mà trẻ muốn, thì trẻ có thể không hiểu tại sao phải làm việc ngay bây giờ.
- Cha mẹ quá bảo bọc. Ngược lại, việc bảo vệ quá mức từ cha mẹ có thể khiến bạn cảm thấy thế giới người lớn rất đáng sợ và khó khăn. Họ khuyến khích bạn tận hưởng tuổi thơ, không dạy bạn các kỹ năng như quản lý tài chính, vệ sinh nhà cửa, sửa chữa đồ đơn giản và duy trì mối quan hệ. Cha mẹ muốn bạn giữ mãi tuổi thơ, tránh đối mặt với các vấn đề người lớn. Điều này có thể khiến bạn bối rối với những vấn đề này trong cuộc sống.
Các yếu tố về kinh tế
Cheatham cũng nhấn mạnh rằng khó khăn và chậm trễ trong vấn đề kinh tế có thể góp phần gây ra “Hội chứng Peter Pan”, đặc biệt là đối với thế hệ trẻ. Nói một cách khác, việc trưởng thành có thể phức tạp hơn một chút so với trước đây.
Ông nói: “Người trẻ hiện nay cần phải có nhiều kỹ năng xã hội, năng động và hối hả hơn.”
Một báo cáo vào năm 2013 từ Đại học Georgetown, gợi ý rằng các thay đổi về công nghệ và cấu trúc trong nền kinh tế Mỹ đang tạo ra một sự chuyển đổi nhanh chóng hơn giữa tuổi teen và tuổi trưởng thành sớm.
Thu nhập thấp, ít cơ hội thăng tiến trong thị trường lao động hiện nay cũng có thể làm mất đi động lực để theo đuổi sự nghiệp.
Lạm phát đã tạo ra thêm áp lực tài chính, khiến một số người tìm cách tránh trách nhiệm về tài chính.
Hội chứng Peter Pan liệu có phải là điều tồi tệ?
Giữ một tinh thần lạc quan có thể giúp giảm căng thẳng và cải thiện sức khỏe tinh thần lâu dài, vì vậy tính cách tò mò, giống như trẻ con, chắc chắn mang lại những điều tích cực.
Ví dụ, một người mắc “Hội chứng Peter Pan” có thể sống tự nhiên hơn và khuyến khích bạn tận hưởng những điều nhỏ nhặt trong cuộc sống. Họ có thể là một người đầy tình cảm và ngọt ngào. Bạn và họ sẽ có nhiều niềm vui với nhau.
Tuy nhiên, khi bắt đầu cảm thấy áp lực từ trách nhiệm, “Hội chứng Peter Pan” không còn là điều vui vẻ mà gây ra nhiều vấn đề phức tạp hơn trong cuộc sống hàng ngày.
Làm thế nào khi đối tác của bạn mắc “Hội chứng Peter Pan”?
Dù bạn có nỗ lực khuyến khích và hỗ trợ, việc thay đổi đối tác không phải lúc nào cũng dễ dàng.
Cheatham nhấn mạnh rằng: “Cố gắng thay đổi tư duy hoặc mong muốn của đối tác sẽ không mang lại kết quả tốt.” Anh ấy cảnh báo việc giảm bớt hoặc điều chỉnh kỳ vọng của bạn để duy trì mối quan hệ.
Thay vào đó, hãy truyền đạt rõ ràng ý muốn, kỳ vọng và mục tiêu trong cuộc sống của bạn.
Nếu bạn đã trao đổi rõ ràng với đối tác về mong muốn và mục tiêu của mối quan hệ, nhưng họ không chia sẻ cùng quan điểm, bạn cần xem xét liệu nên tiếp tục với mối quan hệ hiện tại hay tìm kiếm một người phù hợp hơn với bạn.
Cheatham nhấn mạnh: “Mọi mối quan hệ đều cần sự thỏa hiệp và đàm phán, hy vọng bạn có thể tìm ra cách để cân nhắc giữa việc thay đổi và hỗ trợ đối phương”.
Khi bạn mắc “Hội chứng Peter Pan” thì sao?
Người trưởng thành phải đối mặt với nhiều áp lực: từ mối quan hệ đến việc nuôi dạy con cái, từ tài chính đến sự nghiệp. Đó là những thách thức không hề nhẹ nhàng.
Thực tế, trở thành một người hiệu quả không hề dễ dàng. Không ngạc nhiên khi bạn cảm thấy muốn quay lại tuổi trẻ, khi chỉ cần lo lắng về việc học và chơi.
Nếu bạn nhận ra mình tránh những trách nhiệm của người trưởng thành như tìm việc làm ổn định, lo công việc nhà, thì điều quan trọng là hiểu rõ nguyên nhân.
Trị liệu là chìa khóa cho sự thành công. Các chuyên gia có thể hỗ trợ mà không đánh giá, giúp bạn nhận biết các mẫu mực trong cuộc sống và làm thế nào chúng ảnh hưởng đến mối quan hệ và cơ hội thành công.
Trong quá trình trị liệu, bạn cũng có thể khám phá những mối lo lắng khác như vấn đề tài chính, căng thẳng hoặc cảm giác cô đơn và sự phụ thuộc vào đối tác để được hỗ trợ.
Kết luận
“Hội chứng Peter Pan” không chỉ là một chẩn đoán cụ thể mà còn là một tập hợp các hành vi. Mặc dù thường gắn với nam giới, nhưng thực tế có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai.
Mytour dịch
Đọc bài gốc tại: Healthline.com
