Đề bài: Nghiên cứu về bức tranh thiên nhiên trong bài thơ 'Tiếng hát của con tu hú' của nhà thơ Tố Hữu
Khám phá bức tranh thiên nhiên trong bài thơ 'Tiếng hát của con tu hú' của nhà thơ Tố Hữu
Bài tập sáng tạo
Đằng sau những cánh cổng thép của nhà tù, nơi mà có vẻ như ánh sáng tự do đã tắt, trong bài thơ 'Khi con tu hú' của Tố Hữu, lòng yêu nước vẫn đang rực cháy, trí tưởng nhớ không ngừng len lỏi qua từng câu thơ.
'Khi con tu hú kêu gọi đám đông
Lúa chín bên kia, trái cây ngọt dịu
Vườn cây rợp tiếng ve reo
Bắp vàng lúa đầy sân nắng mặt đất
Bầu trời xanh ngút ngàn vút cao
Đôi con diều sáo xoay như điệu nhảy'...
Bài thơ được viết trên đường lao cách mạng và bị giam giữ tại nhà tù Thừa Phủ, Huế. Bức tranh thiên nhiên mùa hè xứ Huế hiện ra trong những đoạn thơ sống động, là nơi tác giả truyền đạt nhiều tâm tư qua nghệ thuật tả cảnh. Với từ ngữ chọn lọc như 'chín, ngọt', màu sắc rực rỡ như 'vàng, đào, xanh', cùng với việc sử dụng biện pháp mô tả chi tiết, người đọc sẽ được dẫn dắt vào bức tranh mùa hè đầy âm thanh, mùi vị và sắc màu đa dạng. Đồng thời, việc áp dụng thể thơ dân gian giúp nhà thơ truyền đạt tâm trạng và mong muốn tự do một cách tự nhiên.
Trong tâm trí của nhà thơ, bức tranh thiên nhiên bùng nổ với đủ màu sắc, ánh sáng và âm thanh, rực rỡ và sống động. Cảnh đẹp hiện ra hùng vĩ khi âm nhạc bất ngờ vang lên:
'Khi con tu hú gọi bầy'
Tiếng 'tu hú' là lời kêu gọi báo hiệu mùa hè, khi cây phượng nở rực đỏ và bằng lăng héo tím trên khắp bầu trời, đánh dấu sự nồng nàn của mùa hạ. Tiếng 'tu hú' làm xúc động tâm hồn với khát khao tự do bùng cháy. Bức tranh thiên nhiên không chỉ có tiếng chim 'tu hú', mà còn chứa đựng những âm thanh rì rào của những chú ve trong tán lá:
'Vườn cây rợp tiếng ve hòa nhạc'
Tất cả hòa mình vào tiếng sáo diều trên bầu trời xanh biếc:
'Đôi con diều sáo xoay múa trên không'
Không chỉ là những âm thanh của 'tiếng tu hú', 'tiếng ve ngân', hay tiếng 'con diều sáo' di chuyển trên bầu trời, bức tranh đó còn đánh bại sắc màu tươi sáng khi:
'Lúa chín bên kia, trái cây ngọt dịu dàng'
Những thảo nguyên lúa chín óng ả một màu vàng, dẫn lối vào một mùa bội thu phong phú. Trong làn gió hè, nhà thơ cảm nhận mùi hương quê nhà, mùi của quả chín, gợi nhớ đến 'hương ổi' trong bài thơ 'Sang thu' của Hữu Thỉnh:
'Mùi ổi bồng bềnh trong gió
Thổi vào lòng, nồng hương trời thu'
là dấu hiệu của mùa thu đang đến. Tố Hữu cũng nhận biết mùi của quả chín, là điều báo hiệu mùa hè đang gọi tới với nhiều kỳ vọng. Bức tranh thiên nhiên không chỉ có màu vàng của lúa chín, mà còn chứa màu vàng của những cánh đồng ngô, màu xanh ngời hy vọng của bầu trời cao quanh co:
'Bắp vàng lúa đầy sân nắng mặt đất
Trời xanh cao vút, bát ngát bao la'.
Với tình yêu mãnh liệt, nhà thơ đã vẽ nên bức tranh thiên nhiên mùa hè tràn đầy sức sống và tươi vui. Người ta có thể thấy rõ tình yêu sâu sắc của nhà thơ đối với thiên nhiên, quê hương, và đất nước, tạo nên những trải nghiệm tuyệt vời. 'Thơ ca là sự thăng hoa của cảm xúc'. Bức tranh thiên nhiên chứa đựng cả những tâm hồn của thi nhân, như muốn đánh bại những lớp song sắt để đến với thiên nhiên, hòa mình với tinh hoa đất trời. Tiếng chim 'tu hú', tiếng ve ngân có lẽ đã làm nhà thơ thổn thức đến vậy?
Với bút pháp tinh tế, nhà thơ đã thành công trong việc tạo ra bức tranh thiên nhiên đầy màu sắc, hương vị và âm thanh. Sử dụng nghệ thuật tả cảnh sinh động, ngôn từ giản dị nhưng giàu tính sáng tạo kết hợp với phép liệt kê, nhà thơ đã khắc sâu ấn tượng trong trái tim độc giả. Giọng điệu sống động như đang rộn ràng cùng mùa hè, khiến chúng ta bị hấp dẫn bởi bức tranh thiên nhiên rực rỡ ấy.
Qua bức tranh thiên nhiên, ta cảm nhận được tình yêu thiên nhiên và đất nước sâu sắc từ trái tim của nhà thơ. Bức tranh mang đầy khát khao tự do mãnh liệt. Bài thơ giúp chúng ta hiểu thêm về đẹp trong tâm hồn của người chiến sĩ cộng sản, những cảm xúc mãnh liệt với nhịp sống tự nhiên.
""""---KẾT"""""
Trong bài thơ Khi con tu hú, Tố Hữu mở ra bức tranh thiên nhiên mùa hè tươi đẹp, hân hoan với hương sắc và âm thanh phô diễn. Để hiểu rõ hơn về tác phẩm này, bạn cũng có thể tham khảo: Phân tích bài thơ Khi con tu hú của Tố Hữu, Tâm trạng chiến sĩ cách mạng trong Khi con tu hú, Cảm nhận về bài thơ Khi con tu hú, hay Phân tích tâm trạng bức bối, khao khát tự do trong bài thơ Khi con tu hú của Tố Hữu.