Phải làm gì khi bị nghẹn? Cách xử trí nhanh khi bị nghẹn

Khi thức ăn hoặc vật dụng lạ mắc vào họng mà không được cấp cứu kịp thời có thể gây nguy hiểm cho tính mạng. Khi bị nghẹn, cần làm gì và cách xử trí nhanh khi bị nghẹn.

Hóc và nghẹn là hiện tượng thường gặp khi thức ăn hoặc dụng cụ lạ vướng vào họng hoặc khí quản, làm tắc nghẽn đường hô hấp, gây khó thở. Nhiều trường hợp đã tử vong do bị nghẹn mà không được cứu kịp thời vì thiếu oxy đến não.

Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân và triệu chứng của việc bị nghẹn, cũng như cách xử trí nhanh khi bị nghẹn.

Nguyên nhân gây nghẹn

Hóc và nghẹn có thể xảy ra ở mọi độ tuổi, chỉ cần một chút sơ suất thì thức ăn hoặc vật dụng có thể bị mắc vào họng, gây tắc nghẽn đường thở và có thể gây tử vong.

Theo Tổng Hội An Toàn Quốc Gia (NSC), những trường hợp tử vong do nghẹt thở thường xảy ra ở trẻ nhỏ (dưới 1 tuổi) và người già (trên 75 tuổi).

Đối với người già và trẻ nhỏ, cần phải chú ý đặc biệt vì sức khỏe yếu, họ không thể tự giải cứu khi bị nghẹn. Thức ăn nhỏ hoặc vật dụng khiến họ bị nghẹn ở cổ họng có thể gây nguy hiểm cho tính mạng.

Theo PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng (cựu Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai): “Tai nạn bị nghẹn do dị vật, gây mắc nghẹn hoặc thậm chí là nghẹt thở không phải là hiếm. Dù kích thước nhỏ nhưng dị vật cũng có thể gây nguy hiểm, thậm chí dẫn đến tử vong khi gây tắc đường khí quản, cản trở việc đưa oxy lên não.”

Dấu hiệu khi bị mắc nghẹn

Có nhiều mức độ của việc bị nghẹn do thức ăn hoặc dị vật:

• Trong trường hợp nhẹ, người bệnh vẫn có thể phát ra âm thanh nhưng âm lượng thấp, thường sẽ ho lớn để cố gắng đẩy dị vật ra ngoài.
• Trong trường hợp nặng, người bệnh sẽ cảm thấy khó thở, không thể nói chuyện hoặc phát ra âm thanh, sử dụng tay ôm cổ họng, mặt mày tái nhợt, nặng hơn có thể là mặt đỏ bừng, ngã ngửa,..

Cách giải quyết khi bị nghẹn một cách nhanh chóng

Nhanh chóng tự cứu sống cho bản thân và người khác bằng cách uống một chút nước từ từ, nếu vẫn còn nghẹt thì tiếp tục uống từ từ sữa tươi không đường.

Trong trường hợp không có sữa và nước xung quanh, hãy ngồi hơi cúi đầu về phía trước và cố gắng ho mạnh mẽ, sau đó sử dụng tay vỗ vào lưng ở giữa hai xương bả vai.

Với các trường hợp nghiêm trọng hơn, PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng (cựu Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai) khuyên chúng ta nên áp dụng phương pháp Heimlich để giúp giải cứu mắc nghẹn mà mọi người nên biết như sau:

Đối với người trưởng thành:

• Nếu phát hiện người bị nghẹn, hãy cố gắng giúp họ đứng thẳng, mặt hướng về phía trước trong khi bạn đứng phía sau, ôm chặt phần bụng gần xương ức, sau đó kéo mạnh từ trước ra sau và từ dưới lên trên.
• Khi người bị nghẹn ngã, hãy nghiêng cơ thể hoặc đầu sang một bên, sau đó dùng hai bàn tay đập mạnh vào phía trên xương ức một vài lần, kết hợp với việc móc ngón tay vào miệng để kiểm tra xem dị vật đã ra chưa.
• Nếu bạn mắc nghẹn và không có ai để giúp đỡ, hãy nhanh chóng gọi cấp cứu, đặt một nắm tay phía trên phần rốn của mình, nắm chặt lấy nắm đó và cúi người về phía một bề mạnh mẽ như bàn hoặc ghế.

Đối với trẻ nhỏ:

• Dùng một tay giữ bé chặt, tay còn lại dùng lòng bàn tay vỗ mạnh vào phần lưng ở giữa hai xương bả vai khoảng 5-7 lần. Nếu bé vẫn gặp khó khăn khi thở, đặt bé nằm ngửa và dùng hai ngón trỏ ấn mạnh vào phần trên của xương ức.
• Nếu thấy chất nhầy, sữa,... chảy ra từ miệng hoặc mũi của bé, hãy hút sạch để giúp bé thở thoải mái.
• Đối với trẻ dưới 2 tuổi, bạn có thể áp dụng phương pháp vỗ lưng và ấn ngực bằng cách sử dụng 3 ngón tay (ngón trỏ và ngón giữa chĩa ra) ấn mạnh vào vùng trên rốn và dưới xương ức khoảng 5 lần cho đến khi bé cảm thấy nhẹ nhõm hơn. Sau đó, hãy gọi cấp cứu đến bệnh viện để kiểm tra lại.

Cách phòng tránh bị nghẹn khi ăn uống

Đối với trẻ em:

• Thái nhỏ thức ăn phù hợp theo từng giai đoạn phát triển của trẻ, không cho trẻ ăn quá nhiều.
• Phụ huynh cần theo dõi kỹ lưỡng con khi ăn uống, đặc biệt là với trẻ nhỏ dưới 3 tuổi.
• Khuyến khích trẻ ăn từ từ và nhai kỹ, ưu tiên thức ăn mềm, dễ nuốt.

Đối với người lớn:

• Khi ăn, hãy tập trung vào bữa ăn, không làm việc khác hoặc trò chuyện.
• Thực hiện hoạt động nhẹ nhàng hoặc nghỉ ngơi 30 phút sau khi ăn để giảm cảm giác nghẹn, trào ngược.
• Giữ tinh thần thoải mái khi ăn uống.
• Tránh ăn quá no trong một bữa và đảm bảo thức ăn được nấu chín và nuốt sôi, ăn từ từ và nhai kỹ.

Đây là những thông tin về triệu chứng mắc nghẹn và cách xử trí một cách nhanh chóng. Hy vọng rằng qua bài viết này, bạn sẽ được trang bị thêm kiến thức hữu ích để bảo vệ sức khỏe của mình và gia đình.

Nguồn: Bệnh viện Quốc tế Mytour

Chọn mua khẩu trang tại Mytour: