[PHẢN ẢNH] Cuộc Sống của những Người Thầy

Khi câu chuyện về nghề làm Thầy được thể hiện trên màn ảnh, chúng ta hiểu sâu hơn về sự đặc biệt của một công việc mang lại sự hi sinh nhưng cũng đáng quý.

Một ngày mới lại đến. Ngày mà chúng ta phải tự hỏi liệu có nên biểu lộ lòng biết ơn hay sự tôn trọng đối với người đã đứng trước lớp học trong suốt thời gian qua. Dù có ưa thích họ hay không, giáo viên vẫn là những người đầu tiên mà chúng ta gặp trong cuộc sống. Chúng ta ngày nay là kết quả của những người thầy ngày xưa.

John Keating (Robin Williams) chia sẻ với các học sinh nam 17 tuổi tại một trường nội trú nổi tiếng: “Cuộc sống này như một trận chiến, và có thể gánh chịu những tổn thương lớn nhất là trái tim và tinh thần của các bạn.”

Katherine Watson (Julia Roberts) hướng dẫn các nữ sinh tự do và kiêu căng khi họ đến thăm một phòng trưng bày tranh của Jackson Pollock: “Hãy giúp tôi một việc. Tự giúp bản thân các bạn một việc. Đừng nói nữa, chỉ cần nhìn. Không cần phải viết báo cáo, không cần phải thích nó. Chỉ cần suy nghĩ về nó.”

Dead Poet Society (1989) là một trong những bộ phim kinh điển, với Robin Williams vào vai người thầy đã thay đổi cuộc đời nhiều người. Ngược lại, Mona Lisa Smile (2003) lại mang một góc nhìn hoàn toàn mới về một thế giới đầy 'cliché' từ hình ảnh đến cốt truyện.

Hai câu chuyện khác nhau, cách biệt 14 năm, nhưng chứa đựng sự tương đồng đầy đắng cay. John dạy học sinh của mình phải phá vỡ sự rutin, đứng lên bàn, đi dạo trong lớp học, và thậm chí là chơi bóng đá trong lúc đọc thơ. Katherine lại thách thức quan điểm cổ truyền về phụ nữ, và khuyến khích học sinh suy nghĩ về giáo dục đại học, hoặc suy nghĩ về việc trưởng thành hơn. John và Katherine, cả hai đều là những nhà giáo và đồng thời là những chiến binh chống lại niềm tin mà trước đây họ được giáo dục là 'giáo dục' - họ là những kẻ mạo hiểm, những Icarus, những kẻ thức tỉnh. Cuối cùng, họ đều phải rời khỏi công việc của mình, liệu họ đã thất bại?

Họ đã tạo ra điều gì đó, một làn sóng, một ý tưởng mới, cho ta biết rằng chúng ta có thể làm nhiều hơn chúng ta nghĩ. “Dù ai nói gì đi nữa, từ ngôn từ đến ý niệm có thể thay đổi thế giới.”

Hãy giả định chúng ta có thể so sánh hai bộ phim cùng một lúc, ta sẽ thấy một chuỗi sự kiện: từ bàn học tràn đầy ánh sáng hy vọng và khuôn mặt trẻ trung; rồi những biến cố mới nảy sinh, những dòng diễn động đầy ấn tượng; và cao điểm đến khi những nhân vật đối mặt với thách thức của sự thay đổi; cho đến khi kết thúc với những đôi cánh Icarus tan chảy trước Ánh Sáng Mặt Trời; nhưng hy vọng vẫn tồn tại, đó mới là điều quan trọng, và đó chính là mục tiêu của nghề làm thầy.

“Mặt Trời của Icarus” trong lĩnh vực giáo dục chính là bố mẹ của những đứa trẻ; là những “nhà giáo dục” tin rằng giáo dục là sự tuân thủ, là sự vâng lời; và là định kiến của xã hội. Cả hai bộ phim đều không ngần ngại thể hiện hình ảnh thực tế của ba yếu tố này, và giải thích tại sao giáo dục sẽ mãi là một cuộc chiến đầy máu mà thương vong chính là sự nghiệp của ngành giáo dục.

John được học trò gọi là “O Captain, my Captain!” từ bài thơ của Walt Whitman về Abraham Lincoln – một người giải phóng nô lệ. Và Katherine thì được gọi là “một kẻ lang thang” bởi tư duy hiện đại của cô. Thực sự, đó mới là sự tri ân lớn nhất, xứng đáng hơn một nghìn bông hoa hồng hay một chồng phong bì. Bởi vì họ được nhớ đến như những người đã đánh thức rất nhiều cuộc sống, những người đã nghĩ rằng khả năng của họ không giới hạn.

'Kể ra cái nghề của chúng ta cũng như, hoặc là hơn so với các nghề khác, cũng có nhiều cay đắng và nhiều vinh quang.

Thầy ngồi một mình trẻ trung sôi nổi, cha mẹ học trò lại khinh khỉnh, lườm quệt, cô ra chợ, người ta bán đắt, hàng xóm chỉ chực chửi đổng, giữ nhau từng miếng, thì cái nghề của ta thật là một cuộc đấu tranh khó khăn, thà làm công nhân xây dựng còn hơn.

Những người thầy đã nhiệt tình, trong suốt nhiều năm, học trò đã phát triển, làng quê đã yên bình, thịnh vượng, đất nước đã phồn thịnh, khi trẻ con bước vào trường học, gương mặt rạng rỡ, tỉnh táo; lúc ấy thầy cũng có thể hài lòng mà nói rằng: 'tiến lên quan trọng, trở thành thầy là thành công' như người xưa đã nói - trích từ Nghề Thầy (1944) - của Hoàng Đạo Thúy.