Tiếng nói của nghệ thuật viết bởi Nguyễn Đình Thi vào năm 1948, tại chiến khu Việt Bắc trong cuộc kháng chiến chống Pháp. Bài viết này được tổ chức logic. Mọi điểm và lý luận của tác giả đều tập trung vào ba điểm chính:
- Nghệ thuật sinh ra từ cuộc sống thực tế, tạo ra cái đẹp cho cuộc sống và con người.
- Nghệ thuật là tiếng nói của tình cảm, của tâm hồn.
- Nghệ thuật là tiếng nói của tư duy.
1. Nghệ thuật phản ánh, thể hiện cuộc sống. Nghệ sĩ không chỉ vẽ hình ảnh hiện thực mà muốn nói điều mới lạ. Nghệ sĩ tạo ra cái đẹp, khiến cho người đọc cảm nhận với cái đẹp. Câu thơ Kiều nói về cỏ xanh non và hoa lê đã khiến chúng ta cảm nhận với cảnh thiên nhiên mỗi mùa xuân lại tái sinh, tươi tắn. Văn nghệ, những trang văn, câu thơ tạo nên những hình ảnh đẹp, từ ánh nắng, lá cỏ, tiếng chim, và cuộc sống xung quanh, khiến chúng ta cảm nhận những điều trước đây chúng ta chưa nhìn thấy, khiến cho chúng ta ngạc nhiên và tìm thấy trong lòng ta những sự sống tươi mới.
2. Chức năng của nghệ thuật là vô cùng kỳ diệu
Ngữ cảnh của nghệ thuật là tiếng nói của tâm hồn, của tình cảm. Nó mang lại hy vọng sống, tự do cho những người bị giam cầm trong các sở mật thám. Những câu thơ, tiếng hát... đã khiến những người bị giam cầm cảm nhận rõ sự sống, sự yêu thương, và sự vui vẻ trong cuộc sống hàng ngày. Văn nghệ không thể sống xa lìa cuộc sống, nó đại diện cho tình yêu, sự ghét, niềm vui, và nỗi buồn trong thiên nhiên và xã hội.
3. Tiếng nói của nghệ thuật cũng là tiếng nói của tư duy.
Nghệ thuật không thể thiếu tư duy. Tư duy trong nghệ thuật 'nảy ra' từ cuộc sống và 'thấm' trong tất cả mọi thứ. Tư duy của nghệ thuật được thể hiện một cách tinh tế và không lộ liễu. Một câu thơ, một trang truyện, một vở kịch, một bức tranh, một bản nhạc, làm cho cảm xúc của chúng ta rõ ràng và khơi dậy những vấn đề suy nghĩ trong trí óc. Tư duy trong nghệ thuật thể hiện một cách yên lặng. Vì thế, một bài thơ hay không bao giờ chỉ đọc qua một lần mà bỏ xuống được, nó luôn nằm trong lòng ta.
Nghệ thuật là một loại tuyên truyền đặc biệt. Nghệ thuật truyền đến tâm hồn ta, khiến con người cảm nhận nhiều hơn, yêu thương và căm ghét nhiều hơn, và trở nên thông minh và nhạy bén hơn. Nghệ thuật giải phóng và xây dựng tâm hồn cho xã hội. Tư tưởng là điểm cao quý mà tiếng nói của nghệ thuật hướng tới. Nghệ thuật không tuyên truyền bằng tri thức trừu tượng, nhưng lại hiệu quả và sâu sắc hơn. Nghệ thuật tuyên truyền bằng ngôn ngữ, hình ảnh, và cảm xúc, nhưng không bằng kiến thức khoa học hoặc triết học. Ví dụ, Truyện Lục Vân Tiên của Nguyễn Đình Chiểu đã sử dụng cuộc đời của Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga để truyền đạt về trung, hiếu, tiết, hạnh.
Sau hơn nửa thế kỉ, ý kiến của Nguyễn Đình Thi trong bài Tiếng nói của nghệ thuật đã trở nên quen thuộc với nhiều người. Phong cách viết độc đáo, có duyên, lập luận sáng tỏ và chặt chẽ, giọng văn nồng nhiệt và tâm huyết làm cho bài viết này trở nên hấp dẫn.
Đoạn trích từ Mytour